16. Hukuk Dairesi 2016/1493 E. , 2018/7281 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "mahkemece mahallinde yapılan keşifte, dava konusu taşınmazlara revizyon gören tapu kaydı ile vergi kaydının iç içe geçtiği anlaşıldığına göre kayıt kapsamı olarak miktarı fazla olan "tepe sınırı" itibarı ile değişebilir sınırlı tapu kaydına itibar edilmesinin gerektiği belirtilerek, tapu kaydının yöntemince uygulanması, kapsamının belirlenmesi, miktar fazlalığı yönünden ise zilyetlikle iktisap koşullarının oluşup oluşmadığının araştırılması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazlara revizyon gören 31.12.1953 tarih 15 sıra numaralı tapu kaydının, taşınmazlardan 372 ada 60 parsel sayılı taşınmazın tamamı ile aynı ada 58 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen bölümünü kapsadığı, diğer taşınmazlar yönünden ise, davalılar lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm için yeterli olmayıp, bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
Dava konusu taşınmazlara revizyon gören tapu kaydı doğu ve batısındaki "tepe" hudutları nedeniyle gayri sabit hudutlu olup miktarı ile geçerlidir. Mahkemece bozma öncesi 13.06.1997 tarihinde yapılan keşif sonucunda düzenlenen 23.06.1997 tarihli teknik bilirkişi raporunda "Hüsnenin Damı" dava konusu taşınmazlardan 372 ada 4, 7 ve 8 parsel sayılı taşınmazların güneyinde gösterilmiş ve halen zeminde var olduğu belirtilmiştir. Bozma sonrası 05.05.2014 tarihinde yapılan keşif sonucunda düzenlenen 13.05.2014 tarihli teknik bilirkişi raporunda ise aynı yer 372 ada 60 parsel sayılı taşınmazın batısında gösterilmiş ve yine halen zeminde var olduğu belirtilmiştir. Mahkemece söz konusu tapu kaydı, yukarıda değinildiği üzere yöntemince uygulanmadığı gibi, tapu kaydı miktar fazlası yönünden yapılan zilyetlik araştırması da, yalnızca keşifte dinlenen yerel bilirkişilerin soyut beyanları ve yetersiz ziraat bilirkişi raporuyla yetinildiğinden yetersizdir.
O halde bozma ilamına uyulduğuna göre oluşan usuli kazanılmış hakkın korunması bakımından ilamın gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesinin zorunlu olduğu göz önüne alınarak; doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle dava konusu taşınmazlara revizyon gören tapu kaydı, tesisinden itibaren tüm tedavülleri ve varsa haritası ile birlikte, mahalli Tapu Müdürlüğü ile Tapu ve ... Genel Müdürlüğü Tapu Arşiv Daire Başkanlığı’ndan istenilmeli, yine taşınmazların tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının tarihleri açıkça yazılmak suretiyle en az üç tanesi Harita Genel Komutanlığından getirilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde; dava konusu taşınmazların bulunduğu yöreyi iyi bilen, elverdiğince yaşlı, yansız, yerel bilirkişiler ve aynı yönteme göre belirlenecek taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ile teknik bilirkişi huzuru ile yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte, taşınmazlara uygulanan tapu kaydı, tesisinden itibaren tüm tedavülleriyle birlikte keşifte okunup sınırlarının yerel bilirkişilerce zeminde tek tek gösterilmesi istenilmeli, özellikle "Hüsnenin Damı" hududunun neresi olduğu belirlenmeli; yerel bilirkişiler tarafından zeminde gösterilemeyen hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı ve bu suretle kaydın kapsamı duraksamaya yer vermeyecek şekilde tespit edilmeli bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, yerel bilirkişi ve taraf tanıklarının beyanları arasında çelişki doğduğu takdirde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeli; teknik bilirkişiye uygulanan tapu kaydının kapsadığı alanı gösterir ve keşfi takibe imkan verir ayrıntılı krokili rapor düzenlettirilmeli yine dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan ayrı ayrı taşınmazların geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği ve kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı; kaydın kısmen ya da tamamen kapsamı dışında kalan taşınmazlar yönünden jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazların sınırlarını ve niteliğini, üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcı, şekli ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan komşu parsellerin toprak yapısı ile de mukayese yapılarak, taşınmazların toprak yapısı ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini, taşınmazlar üzerindeki bitki örtüsünü ve zilyetlikle mülk edinebilecek yerlerden olup olmadığını açıklayan, bilimsel verilere dayalı rapor alınmalı; yine taşınmazları 4 tarafından gösteren panaromik fotoğrafları çektirilip, parsel sınırları da fotoğraflar üzerinde kabaca işaretlenerek, hakim tarafından onaylanmak suretiyle dosya arasına konulmalı; tapu kayıt maliki ile davalı taraf arasında akdi veya irsi ilişki bulunup bulunmadığı belirlenmeli; davalıların tümü açısından Tapu Müdürlüğü, Yazı İşleri Müdürlüğü ve ... Müdürlüğünden belgesiz araştırması yapılmalı; bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 03.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.