Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma sonrası ilâmında belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, tüm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Mahkemece uyulan bozma ilamımızda “Somut olayda, tazminat dosyasındaki kusur oranlarının işbu davaya ilişkin bağlayıcılığı bulunmadığı ancak Yargıtay onamasıyla kesinleşmesi nedeniyle güçlü delil niteliğinde kabul edilmesi gerektiği dikkate alınarak, Mahkemece, iş güvenliği ve işçi sağlığı konularında uzman bilirkişilerden oluşacak kuruldan, 506 sayılı Kanun’un 26, 4857 sayılı Kanun’un 57, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’nün 2 ve devamı maddelerine uygun olarak düzenlenmiş kusur raporu alınarak, davalının kusur oran ve aidiyetinin gerçeğe uygun olarak tespiti yapıldıktan sonra yapılacak değerlendirme sonucuna göre karar verilmesi gerekir…” hususu belirtilmiş olmakla, Mahkemece bozma gereğinin tam olarak yerine getirilmediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, bozma sonrası bilirkişi heyetinden alınan kusur raporunda; davalı işverenin %70, kazalının %30 oranında bulunduğu, konuya ilişkin kesinleşen tazminat dosyasında, hükme esas kılınan bilirkişi raporunda ise; davalı ... San. Yatırım ve Geliştirme A.Ş.’nin alt işveren olarak, dava dışı ... Ambalaj San. ve Tic. A.Ş.’nin asıl işveren olarak birlikte %60 oranında kusurlu oldukları, davalı alt işveren şirketin istihdam ettiği ...’ın %10 oranında, kazalının %30 oranda kusurlu olduğu kabul edilmiştir.
506 sayılı Kanun’un 87. maddesi hükmüne göre aracı, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de, tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise; asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Eldeki davada, sigortalı veya hak sahipleri tarafından tazmin sorumluları aleyhine açılan tazminat davalarında alınan kusur tespitine ilişkin bilirkişi raporuyla ulaşılan sonuçların, rücu davasında kurumun taraf olmaması nedeniyle bağlayıcı nitelikte bulunmamakla birlikte, işçi sağlığı ve iş güvenliği kuralları yönünden ayrıntılı irdeleme içermesi halinde güçlü delil olarak kabul edileceği hususu dikkate alınmak suretiyle, konuya ilişkin kesinleşen tazminat dosyası kapsamında alınan kusur raporuna göre, kusur oran ve aidiyetleri, davalı şirket ile dava dışı ... Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. arasındaki ilişkinin niteliği, asıl işverenlik-alt işverenlik sıfatı (taşeronluk ilişkisi) bulunup, bulunmadığı, araştırılıp, irdelenmeden karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, konuya ilişkin sigortalı tarafından açılan, kesinleşen tazminat davasındaki alınan kusur raporu dikkate alınıp, davalı ... San. Yatırım ve Geliş A.Ş. ile dava dışı ... Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. arasındaki asıl işveren-alt işverenlik ilişkisi, yine tazminat dosyasında hükme esas alınan raporda kendisine kusur izafe edilen, davalı ... San. Yatırım ve Geliş. A.Ş. çalışanı ...’ın da durumu irdelenmek suretiyle, davalılar arasındaki hukuki ilişki, davalıların işverenlik sıfatları irdelenip belirlenmek suretiyle İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden; kusur oran ve aidiyeti konusunda yeniden rapor alınarak varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, tüm taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 05.11.2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.