MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ... TESPİTİNE İTİRAZ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sırasında, ... İlçesi Gökçeören Köyü çalışma alanında bulunan 104 ada 16 parsel sayılı 7.681,99 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, vergi kaydı, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği, miras yoluyla gelen hak, taksim ve hibeye dayanılarak davacı ... adına tespit edilmiş, ... tarafından tespite itiraz edilmesi üzerine 19.12.2006 tarih ve 2006/3177 sayılı komisyon kararıyla taşınmazın zeytincilik parselleri kapsamında kaldığı ve şahıslara tevzii edilmediği gerekçesiyle ... tespitinin iptaline ve ... adına tapuya tesciline karar verilmiştir. Davacı ... vekili, çekişmeli taşınmazın evveliyatı itibariyle ... tespitine esas vergi kaydı uyarınca ... Dinçer isimli şahsa ait olduğunu, adı geçenin ölümüyle birlikte taksimen eşi ...’a kaldığını, ...’ın da 1989 yılında taşınmazı davacıya bağışladığını, taşınmazın o tarihten beri davacının zilyetliği altında bulunduğunu ileri sürerek tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, dava konusu 104 ada 16 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (104/16-A) rumuzu ile gösterilen 3.062,16 metrekare yüzölçümündeki kısmının ayrı parsel numarası verilmek suretiyle davacı ... adına, (104/16-B) rumuzuyla gösterilen 4.619,83 metrekare yüzölçümündeki kısmının ise hali arazi vasfıyla davalı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ile davalı ... temsilcisi tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
1- Dava konusu 104 ada 16 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (104/16-B) rumuzu ile gösterilen bölümüne ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsiz bulunmamasına, ayrıca çekişmeli taşınmaz bölümünün tarım arazisi vasfı taşımadığının, taşlık ve kayalık yapıda olduğunun, pırnal meşesi, menengiç, delice zeytini gibi yabani ağaçlarla kaplı olduğunun ve imar-ihya işlemlerinin tamamlanmadığının belirlenmiş olmasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye temyiz karar harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
2- Dava konusu 104 ada 16 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (104/16-A) rumuzu ile gösterilen bölümüne ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarına gelince; Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde davacı taraf yararına imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, hükme esas alınan harita mühendisi bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazın 61 ve 67 sayılı zeytincilik parsellerinin kapsamında kaldığı belirtilmesine rağmen, dosyaya zeytincilik parselasyon haritası getirtilmemiş ve ... paftasıyla çakıştırılarak çekişmeli taşınmazın zeytincilik parselasyon haritasındaki konumu kroki üzerinde gösterilmemiştir. Dolayısıyla düzenlenen bilirkişi raporu denetlemeye ve hüküm kurmaya elverişli değildir. Öte yandan, dosya arasında mevcut “Devlet yabani zeytinliklerinde parsel alıp ve beş sene müddet içerisinde tapusu verilen zeytincilik parsellerine ait liste” başlıklı belgede, 61 sayılı zeytincilik parselinin tapuya tescil edilen taşınmazlar arasında bulunduğu belirtilmiştir. Ne var ki, dosya arasına getirtilen diğer belgelerde ve müzekkere cevaplarında, 61 ve 67 sayılı zeytincilik parsellerinin tapuya tescil edilmediği ifade edilmiştir. Tapulu yerlerin zilyetlik yoluyla kazanılmaları mümkün bulunmadığından, öncelikle 61 ve 67 sayılı zeytincilik parsellerinin tapuya tescil edilip edilmediklerinin ayrıntılı şekilde araştırılarak dosyaya gelen belgeler arasındaki çelişkinin giderilmesi, anılan parseller tapuya tescil edilmişlerse tapu kayıtlarının ve dayanaklarının dosya arasına getirtilerek yöntemine uygun şekilde mahalline uygulanması ve çekişmeli taşınmazın tapu kayıtlarının kapsamında kalıp kalmadığının kesin olarak belirlenmesi gerekirken, somut olayda böyle bir araştırma ve uygulama yapılmamıştır. Diğer taraftan, Mahkemece çekişmeli taşınmazın tapuya tescil edilmediği ve 1963 yılı itibariyle üzerinde çalılık ve münferit bitkiler bulunduğu kabul edilmesine rağmen, ... tespit tarihinden (2002 yılından) geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine (1977-1982-1987 yıllarına) ilişkin farklı tarihlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı üzerinde jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi tarafından inceleme yaptırılması gerekirken esasa etkili olmayan bir döneme (1963 yılına) ilişkin hava fotoğrafı üzerinde ... mühendisi bilirkişiye inceleme yaptırılmış, keşfe götürüldüğü halde harita mühendisi bilirkişiden bu konuda rapor aldırılmamış ve ... mühendisi bilirkişinin raporunda da çekişmeli taşınmaz bölümünün üzerinde münferit bitkiler bulunan alanda kaldığı şeklinde genel ve soyut ifadeler kullanılmakla yetinilmiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle, çekişmeli taşınmazı çevresindeki tüm parsellerle bir arada gösteren zeytincilik parselasyon haritası ve bu haritanın oluşumuna ilişkin tüm belge ve tutanaklar dosya arasına getirtilmeli, çekişmeli taşınmazın tapuya tescil edilip edilmediği ayrıntılı şekilde araştırılarak, varsa çekişmeli taşınmaza ilişkin tapu kaydı ilk oluşumundan itibaren tüm tedavülleri ve dayanaklarıyla birlikte dosya arasına konulmalı, ... tespit tarihinden (2002 yılından) geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine (1977-1982-1987 yıllarına) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik çift hava fotoğrafı ile aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirtilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, tespit bilirkişilerinin tümü ve taraf tanıkları ile fen, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, ... mühendisi ve ziraat mühendisinden oluşacak bilirkişi kurulunun huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, öncesinin imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihya çalışmalarına en erken ne zaman başlanıldığı ve imar ihyanın ne zaman tamamlandığı, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla kim tarafından ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmazın öncesinin davacının murisine ya da başkalarına ait olması halinde zilyetliğinin davacıya ne şekilde intikal ettiği, muristen intikal etmesi halinde mirasçılar arasında taksim, bağış ya da satış gibi bir hukuki işlem bulunup bulunmadığı, taşınmazın sınırlarında geçmişten bugüne kadar herhangi bir değişiklik olup olmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olduğu takdirde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeli, tespite aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişilerinin tümü tanık sıfatıyla dinlenilmeli, ziraat mühendisi bilirkişiden çekişmeli taşınmaz bölümünün eğimi, niteliği, toprak yapısı, bitki örtüsü, öncesinin imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp tamamlandığı, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri hangi tasarruflar ile sürdürüldüğünü belirleyip, çekişmeli taşınmazın kullanım durumu ile üzerindeki ağaçların cins, adet ve aşı yaşlarını kesin olarak belirleyen, bilimsel verilere dayalı ve komşu taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde düzenlenmiş rapor aldırılmalı; çekişmeli taşınmaz ve çevresinin yakın plan panoramik fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz bölümünün sınırları kabaca işaretlettirilmeli; ... mühendisi bilirkişiden çekişmeli taşınmazın kesinleşen ... tahditi dışında kalıp kalmadığını, ... vasfı taşıyıp taşımadığını ve ormandan açma yapmak suretiyle elde edilip edilmediğini açıklayan ve ... tahdit haritası ile ... paftasının çakıştırılarak birarada gösterildiği rapor ve kroki tanzim ettirilmeli; fen bilirkişisine zeytincilik parselasyon haritası ile ... paftasının çakıştırıldığı ve çekişmeli taşınmazın zeytincilik parselasyon haritasındaki konumunu gösteren ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli; jeodezi ve fotoğrametri mühendisi bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğini, sınırlarını ve taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini, varsa imar-ihyanın tamamlanma tarihini açıklayan rapor düzenlettirilmeli, sunulan raporda çekişmeli taşınmazın memleket haritası ve uydu fotoğrafları üzerindeki konumu gösterilmeli; mahalli bilirkişi ve tanık beyanları, teknik raporlar ile komşu parsel tutanakları ve dayanak kayıtlarıyla denetlenmeli, çekişmeli taşınmazın muristen intikal ettiğinin belirlenmesi halinde öncelikle davacının aktif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığı üzerinde durulmalı, tapu kaydı kapsamında kalan yerlerin zilyetlikle iktisap edilemeyeceği ve öncesi itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerin iktisap edilebilmesi için emek ve masraf harcanarak tarıma elverişli hale getirildikten sonra, ... tespit tarihine kadar yirmi yıllık kazandırıcı zamanaşımı süresinin davacı lehine nizasız, fasılasız ve malik sıfatıyla geçmesi gerektiği dikkate alınmalı, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalı ... temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 03.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.