9. Hukuk Dairesi 2016/14031 E. , 2016/11180 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı ... tarafından yapılan başvuru üzerine adı geçen sendikanın müvekkil firmanın ihale ile almış olduğu ... İl Kültür Müdürlüğüne bağlı işyerlerinde... yapmaya yetkili olduğunu belirten ...Bakanlığı yazısının müvekkil firmaya 07/09/2015 tarihinde tebliğ edildiğini, söz konusu yetki tespitinin hukuka aykırı olduğunu, bir yıldan az süreli işler için toplu iş sözleşmesi yapılamayacağını iddia ederek yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalılar Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, müvekkil sendikanın gerek iş kolu ve gerekse davacı işyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak için yeterli çoğunluğu sağladığını, davacının itirazlarının haksız olduğunu ve işçilerin Anayasa ve Kanunlardan doğan sendikal haklarını kullanmalarının önüne geçmek ve toplu sözleşme sürecini uzatma amaca taşıdığını, hukuki dayanaktan yoksun ve haksız olan davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı .. Bakanlığı vekili cevap dilekçesi ile, yetki tespitine ilişkin düzenlemenin 6356 Sayılı Sendikalar Ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 8. Bölümünde düzenlendiği dikkate alındığında, yetkili mahkemenin ... İş Mahkemeleri olduğunu, müvekkil Bakanlığın yaptığı yetki tespitinin yerinde olduğunu ve davanın reddi gerektiğini savunmuştur
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, somut uyuşmazlıkta işyeri ve işyerine bağlı yerden oluşan tek bir işyerinin varlığının kabul edilmesi gerektiği, işyeri esasına göre bu davaya bakmaya yetkili mahkemenin ... İş Mahkemesi olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Somut uyuşmazlıkta ... Bakanlığı tarafından davacı işverenin ...’da bulunan işyeri düzeyinde yetki tespiti yapılmıştır.
6356 sayılı Kanun’un 34. maddesinin 2. fıkrasında, “Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir.” denilirken 4. fıkrasında ise, “İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede onbeş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtay onbeş gün içinde kesin olarak karar verir.” düzenlemesi getirilmiştir.
Toplu iş hukukunda bir toplu iş sözleşmesi ünitesi olan işletmeden söz edebilmek için kural olarak aynı işverene ait, aynı işkolunda yer alan işyerlerinin bulunması gereklidir. İşverenin işletme kapsamındaki işyerleri için ancak tek bir toplu iş sözleşmesi yapılabilir. Bu toplu iş sözleşmesi ise işletme toplu iş sözleşmesidir. Bu kural kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmelidir.
Davaya konu yetki tespitinden, davacı şirketin (....:10 ... adresinde bulunan 1085534.061 sicil numaralı işyerinde tespit yapıldığı anlaşılmaktadır. Yine aynı yetki tespitinde davacı şirketin irtibat adresi olarak ..
Bu durumda yukarıda kısaca belirtilen yasal düzenlemeler uyarınca, mahkemece davacı işveren şirketin tüm .... genelinde aynı işkolunda başka işyerleri bulunup bulunmadığı araştırılıp saptanmalı ve başka işyerlerinin bulunduğunun anlaşılması halinde, bu işyerlerine ilişkin kayıtları, ticaret sicil kayıtları, ana sözleşme ile işyerlerindeki organizasyonu ve varsa işyerlerinin birbirleriyle ilgilerini gösterir yönetsel belgeler dosya kapsamına dahil edilmeli, burada yapılan işlerin bağımsız nitelikte olup olmadığı, sonucuna göre ortada tek bir işyeri ve ona bağlı yer mi, birden fazla işyeri mi olduğu, birden fazla işyeri mevcut ise bunun toplu iş hukuku anlamında aynı işkolunda yer alan işyerlerinden oluşan bir işletme mi olduğu, eğer işletme söz konusu ise bunun merkezinin neresi olduğu ortaya konulduktan sonra öncelikle yetkili mahkeme olunup olunmadığı belirlenmelidir. Bu noktada gerekirse keşif ve bilirkişi deliline de başvurularak sonuca gidilmelidir.
Mahkemece resen araştırma yükümlülüğüne aykırı olarak eksik araştırma ile yetkisizlik kararı verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 03.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.