MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl ve birleşen davada davacılar ile asıl ve birleşen davada davalı kooperatif vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -

Davacı vekili, asıl davada, müvekkillerinin davalı kooperatif üyesi olduklarını, diğer üyelere arsa tahsis edilmesine rağmen davacılara tahsis edilmediğini, kooperatifin elindeki arsaların davalı ..."e muvazalı olarak devredilerek davacılara devredilecek arsa bulunmadığının söylendiğini ileri sürerek, ... Köyü 137 ve 138 no"lu parsellerin müvekkillerinin üyelik haklarına karşılık gelen kısmının tapusunun iptali ile müvekkilleri adına tescili, bunun mümkün olmaması halinde diğer üyelere tahsis edilen arsa payının rayiç bedelinin davalı kooperatif ile davalı ..."dan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili birleşen davada, ... köyü 137, 138, 25440/2-3 no"lu parsellerin tapu kayıtlarının iptali ile payları oranında müvekkilleri adına tescili, bu mümkün olmazsa diğer üyelere tahsis edilen arsa payının rayiç bedelinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir
Davalı kooperatif temsilcisi duruşmadaki beyanında, davacılardan ..."in kooperatif üyesi olduğunu, ancak arsa tahsis edilememesinin imar mevzuatından kaynaklandığını, diğer davacının ise kooperatif üyeliğinden ihraç edildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ..., davalı kooperatifin 2005 yılındaki genel kurul kararı ile kooperatif arsalarının kendisine devredildiğini, 2006 yılında kooperatifin gösterdiği hak sahiplerine tapu devirlerini yaptığını, muvazaalı satışın söz konusu olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalılardan ..., muvazaa iddiasının doğru olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Diğer davalılar, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davalı ..."un dava konusu parsellerin tapu kaydında malik olmadığı, bu nedenle kendisine tapu iptali ve tescil istemli davada husumet yöneltilemeyeceği, aynı nedenle kendisinden arsa tahsisi yapılmaması nedenine dayalı olarak tazminat ta istenemeyeceği, davacı ..."in kooperatif üyesi olduğu, dava tarihine kadar üyelikten çıkarıldığına ilişkin geçerli bir karar bulunmadığı, davacının üyelik hakkı karşılığında tahsis edilecek arsa bulunmadığına göre davacı üyelik payına karşılık gelen arsanın dava tarihindeki rayiç değerini tazminat olarak talep etme hakkı bulunduğu; bu değerin de 6.090,70. TL olduğu, davacı ..."in de aynı nedenlerle 23.102,52 TL tutarında tazminat talep edebileceği, ancak davacının vekilinin 10.12.2012 tarihli bilirkişi raporuna beyanlarını içeren dilekçesi ile rayiç değer tespitine yönelik 21.11.2012 tarihli bilirkişi raporunu kabul ettiği, bu raporda rayiç değerin 21.632,00. TL olarak tespit edildiği, birleşen ... Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/360 esas 2013/301 karar sayılı dosyasına konu davanın, davalı kooperatif ile davalı ... hakkında aynı istemle açılan asıl dava görülürken açıldığı, derdestliğin dava şartı olması nedeniyle mahkemece re"sen göz önüne alınması gerektiği, diğer davalılar ... ve ..."ın dava konusu arsaların tapu maliki olmadıkları, davalı ... son tapu maliki ise de; kooperatife ait arsaların üçüncü kişilere devredilmesi nedeniyle davacılara arsa tahsisinin mümkün olmadığı, davalı tapu maliki ... ve önceki maliklere arsa tahsisi mümkün olmaması nedeniyle kooperatifin ödemekle yükümlü olduğu tazminattan sorumluluklarının söz konusu olmadığı gerekçesi ile, davacılar ... ve ..."in davalarının davalı kooperatif yönünden kısmen kabulüne, diğer davaların ise reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili ve davalı kooperatif vekili temyiz etmiştir.
1) Asıl davada, ... Köyü, 27843 ada, 66 ve 67 numaralı parseller, birleşen davada ise aynı parseller yanında 25440 ada 2 ve 3 numaralı parsellerin de tapu kayıtlarının iptali ve davacılar adına tescili, olmadığı takdirde bedelleri talep edilmiştir. Tapu iptal ve tescil davaları muvazaa iddiasına dayalıdır. Şu halde, davacıların öncelikli talebi tescil olmakla mahkemece taraf teşkilinin sağlanmasında zorunluluk bulunmaktadır. Zira bu husus re"sen nazara alınacak hususlardandır. Gerçekten de, davacı yanca 25440 ada 2, 3 ve 27843 ada 66, 67 parsellerin tescili istenmiş olmakla davalı Kooperatiften itibaren yapılan tüm devirler gözetilerek en son malike kadar - aradaki rucü ilişkisi de dikkate alınarak- devir yapılan tüm şahısların davada yer almaları gerekmektedir. Bu nedenle davacı yana belirtilen eksikliğin ikmali için süre verilerek tüm bu şahıslara karşı dava açması sağlanmalı, dava açıldığında mevcut dava ile birleştirilmeleri temin edilmelidir.
Öte yandan, 25440 ada 2 ve 3 no"lu parseller yönünden, yukarıda belirtilen hususlar yanında taşınmazların dava dışı ..."e devredildiği anlaşılmakla mahkemece davacı yana 6100 sayılı HMK"nın 125. maddesinde belirtilen haklardan hangisini kullanacağı sorularak sonucuna göre yargılamaya devam edilmelidir.
Bu arada, tescil ve tazminat talebi yönünden bilhassa davalılardan ..."un taraf olarak davada yer alması zorunlu bulunduğundan, keza diğer bir kısım davalıların da muvazaa ve rücu ilişkisi yönünden davada yer almaları gerektiği halde haklarında sıfat yokluğundan red kararı verilmesi doğru olmamıştır.
Açıklanan hususlar karşısında, mahkemece, taraf teşkili sağlanması ve davacı yanca 6100 sayılı HMK"nın 125. maddesi uyarınca seçimlik hakkı kullanıldıktan sonra yukarıda değinildiği üzere, taraflardan muvazaa hususunda tüm delilleri sorulup, bu arada bilhassa davalılardan ..."un da aralarında bulunduğu bazı şahıslar hakkında açılan ceza davasına ait dosya getirtilip ceza yargılamasının kapsamı ve olası sonucunun etkileri de değerlendirilmek suretiyle bir hükme varılması gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı görülmüştür.
2) Bozma nedenine göre, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekili ve davalı kooperatif vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacılar ve davalı kooperatif yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04.05.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.