Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
No : 2017/1111-2017/1493
Mahkemesi : Samsun 3. İş Mahkemesi
No : 2015/69-2017/86

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, taraf vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7 Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer"i müdahil Kurum ile davalı şirket vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirkete ait ... Sitesi şantiyesi işyerinde şantiye şefi olarak 17.09.2010 tarihinde çalışmaya başladığını, bu şantiyede 05.04.2014 tarihine kadar çalışıp ... sitesi şantiyesinde çalışmaya devam ettiğini, 29.11.2014 tarihinde işten çıkartıldığını, 17.09.2010 - 30.06.2011 tarihleri arasında net 1.500,00 TL, 2011 yılı 2.döneminde net 1.800,00 TL, 2012 yılı 1.döneminde 1.860,00 TL 2. dönemde 1.980,00 TL 2013 yılı 1.dönemde 2.015,00 TL 2.dönemde 2.500,00 TL 2014 yılı 1.dönem 2.580,00 TL ve 2014 yılı 2.dönemde 2.725,00 TL ücret karşılığı çalıştığını, müvekkilinin rızası dışında 03.12.2010 -23.12.2010 tarihleri arasında 21 gün 28.12.2010 17.01.2011 tarihleri arasında 21 gün, başka mühendislik şirketine ait inşaatta çalıştığını beyanla 17.09.2010 - 02.12.2010 tarihleri arasında 74 gün 24.12.2010 - 27.12.2010 tarihleri arasında 4 gün 18.01.2011 -02.05.2011 tarihleri arasında 105 gün, 14.03.2013 - 29.11.2014 tarihleri arasında 616 gün toplamda 799 gün çalışması bulunduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
II- CEVAP:
Fer"i müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının 03.12.2010 tarihinden 13.03.2013 tarihine kadar 4-a ya tabi çalışmalarının kesintili olduğunu işe giriş ve çıkış bildirgeleri ile bildirilen çalışmalarının aksinin yazılı delil ile istpat edilmesi gerektiğini, tespit davasının kamu düzeni ilgisi nedeni ile resen araştırma yapılması gerektiğinden bu şekilde karar verilmesini davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde özetle; 03.05.2011 tarihinde davacının işe girdiğini, 13.03.2013 - 30.01.2013 tarihlerinde işten ayrıldığını, davacının SGK"ya bildirilen hizmetleri dışında bir çalışmasının bulunmadığını, davacının iddialarını yazılı delil ile ispat etmesi gerektiğini, davacının maaşının yasal kayıtlarda göründüğü kadar olduğunu ve zamanaşımı itirazında bulunarak itirazın kabulü ile davanın reddini istemiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece Mahkemesi tarafından, “Davanın kabulüne, davacının 17/09/2010 - 02/12/2010, 24/12/2010 - 27/12/2010, 18/01/2011 - 02/05/2011, 14/03/2013 - 29/11/2014 tarihleri arasında davalı şirkete ait işyerinde sürekli ve kesintisiz ve hizmet aktine dayalı olarak çalıştığının tespitine,” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı işveren vekilince özetle, davacının iddiasını yazılı delille ispatlayamadığı gibi tanık beyanlarının hüküm kurmaya elverişli olmadığını belirterek kararı istinaf etmiştir.
Fer"i müdahil SGK vekilince; ilk derece mahkemesinin eksik inceleme ile karar verdiğini, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi gerektiğini bildirerek kararı istinaf etmiştir.
B- BAM KARARI
"İlk derece mahkemesinin kararının yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayanağı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığından 6100 sayılı HMK"nun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince fer"i müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu ile Davalı Şirket istinaf başvurusunun esastan reddine," karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer"i müdahil Kurum vekili ile davalı şirket vekili istinaf dilekçelerinde belirtilen nedenlerle Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesi kararının bozulması gerektiğini beyan etmişlerdir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasanın 86/9. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Hizmet tespiti davalarının amacı hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunmasıdır. Hizmet akdine dayalı çalışma olgusunun ispatında delil sınırlandırması yoksa da davacının Kurum sicil dosyası, işyeri özlük dosyası temin edilip iş yerinin Kanunun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlendikten sonra iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, hangi işyerinde ne iş yapıldığı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği, prime esas kazanca tabi ücretin ne olduğu, çalışmanın sürekli, kesintili, mevsimlik olup olmadığı eksiksiz bir şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır.
Taraf tanıklarının sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, yönetici, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Eldeki dava dosyası incelendiğinde mahkemece verilen hükmün eksik araştırmaya dayandığı görülmektedir. Mahkemece öncelikle davacının çalıştığı yer, zaman ve işverenler somutlaştırılmalı, davacının davalı şirkette çalıştığını iddia ettiği dönemde neden ... ve ... Plan Proje İnş. Ve Malz. San. Tic. Ltd. Şti. işverenlerinde bildiriminin yapıldığı araştırılmalı, davacının tüm çalışmasının davalı şirket nezdinde geçtiği iddiası ve ilgili talebe göre verilecek hüküm hizmet döküm cetvelinde davaya konu dönemde davacının çalışmalarının göründüğü ... ve ... Plan Proje İnş. ve Malz. San. Tic. Ltd. Şti. isimli işverenlerinde hak alanlarını ilgilendirdiğinden, mahkemece davanın kamu düzenine ilişkin niteliği gereği HMK’nın 124. maddesi uyarınca husumetin tespite konu dönemde davacının çalışmalarının göründüğü işverenlere de yöneltilmesi için davacıya mehil verilerek, bu işverenlerin davaya iştiraki sağlanarak husumet yöneltilmeli ve davaya dahil edilecek işverenlerin de göstereceği deliller toplanmalı ve toplanan deliller sonucu belirlenecek duruma göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, fer"i müdahil Kurum ile davalı vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm sair yönler incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.