MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, ücretinin ödenmemesi nedeniyle iş akdinin 28.02.2014 tarihinde müvekkili tarafından haklı nedenle feshedildiğini beyanla kıdem tazminatı ile ödememiş ücretlerinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, davacının ödenmemiş hak ve alacağı olmadığını ileri sürerek, davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Hâkimin davayı aydınlatma görevi” başlıklı 31.maddesine göre, “Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu olduğu durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.”
Hâkimin davayı aydınlatma ödevi olarak ifade edilen bu düzenleme ile doğru hüküm verebilmesi ve maddi gerçeğin bulunabilmesi amaçlanmıştır. Düzenlemede her ne kadar “açıklama yaptırabilir” denilmişse de, bunun, hâkimin davayı aydınlatması için bir “ödev” olduğunu kabul etmek gerekir. Çünkü davayı aydınlatma ödevi sayesinde hâkim, iddia ve savunmanın doğru ve tam olarak anlaşılmasını sağlayacak ve bu şekilde doğru olmayan bir kararın verilmesini önleyecektir.
Görüldüğü üzere, hakimin davayı aydınlatma ödevine ilişkin 31"inci maddede, hakimin, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz ya da çelişkili gördüğü konular hakkında taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği, kanıt gösterilmesini isteyebileceği belirtilmiştir.
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olay ele alındığında; davacının iddiası davalı şirketin taahhüdünde bulunan ve dava dışı TOKİ tarafından ihale edilen "...İli ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... İlçe 1"er Adet 29 Ders., İlköğretim Okulları İle B.Çekmece İlce. 1"er Adet 24 Ders. Lise ve Çok Amaçlı Atölye İnş. İle Altyapı ve Çevre Düzenleme İşi" nde ... Mühendisi olarak istihdam edildiği yönünde iken davalı; davacının düzenli mesaiye kalmadığı gibi haftada bir günlük periyotlarla kontrol ve imza için hazır bulunduğunu savunmaktadır. Mahkemece davacının haftada bir gün fiilen çalıştığı ve çalıştığı süre boyunca kendisine hiç ücret ödenmediği kanaatine varılmıştır. Ancak davacını hizmet cetveli ve işe giriş bildirgeleri incelendiğinde, davacının ... sicil numaralı işyerinden 28.10.2011 tarihinde işe girişi yapılarak 28.03.2014 tarihine kadar ayda 30 gün çalışmasının kuruma davalı işverence bildirildiği, davacının 01.02.2012 tarihinde dava dışı ... İnş. A.Ş."de de işe girişinin yapıldığı ve bu tarihten sonra davacın iki farklı işveren nezdinde 30 ar gün üzerinden çalıştığına dair hizmet bildiriminin kesintisiz yapılmaya devam edildiği görülmüştür. Davacının aylık 30 gün üzerinden sigorta primleri başka bir işveren tarafından davalı ile aynı dönemde kuruma bildirilmiştir. Mahkemece sigorta priminin aylık 30 günden fazla olamayacağı göz önünde bulundurularak eşzamanlı bildirim nedeni irdelenmemiştir. O halde taraflar çağrılmak suretiyle beyanları tespit edilmeli ve söz konusu durum aydınlatılmalıdır.
3-Taraflar arasındaki bir diğer uyuşmazlık konusu davalı ... İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. ile ...... İnş. A. Ş. arasındaki bağın araştırılmasına dairdir.
Davacı ... sicil numaralı işyerinden 28.10.2011 tarihinde işe girişi yaparak 28.03.2014 tarihine kadar ayda 30 gün çalışması kuruma davalı işverence bildirilmiş, 01.02.2012 tarihinde dava dışı ...... İnş. A.Ş."de işe giriş mevcut olup ve bu tarihten sonra davacın iki farklı işveren nezdinde çalıştığına dair hizmet bildirimi kesintisiz yapılmaya devam edilmiştir. 28.03.2014 tarihinde işten çıkışının davalı işveren şirketçe yapılmış olduğu tespit edilmektedir. Davacının sigortası 01.02.2012 tarihinden sonra aynı zamanda dava dışı ...... İnş. A. Ş. tarafından da yatırılmaktadır. Davalı ile dava dışı söz konusu şirket arasındaki ilişki ve organik bağ olup olmadığı incelenmeli, ilgili işverenliklerle ilgili ticaret sicil kayıtları getirtilmeli, mevcutsa hizmet alım sözleşmeleri ile ekli şartnameleri belirlenmeli, aradaki ilişkinin niteliği ve ardından davacının çalışma yeri tespit olunmalıdır. Ticaret sicil kayıtları ile ... Kurumu kayıtları da getirtilerek davalının sorumluluk hususunun sonrasında tespit edilmesi gerekir. Mahkemece eksik incelemeyle karar verilmesi hatalı olup kararın bu yönden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26.03.2018 tarihinde oy birliği ile karar verildi.