Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
No : 2016/108-2019/59

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada davacı, davalı işverene ait işyerinde 01.01.1992 - 01.07.2012 tarihleri arasında çalıştığı halde, bildirilmeyen bu hizmetlerin tespitini talep etmiştir. Mahkemece, davacının 2000 yılında Ekim ayında, 2001 ile 2010 yılları arasında ise Mart, Nisan, Mayıs, Haziran ve Ekim ayları olmak üzere yılda 5 ay süre ile asgari ücretle çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir. Her ne kadar mahkemece kabulüne karar verilen süreler ile kış aylarında çalışma yapılmaması yönünde yapılan değerlendirmeler yerinde ise de, diğer süreler yönünden verilen karar eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirmeye dayanmaktadır. Öncelikle dosya kapsamında bulunan 17.07.2012 tarihli kurum işyeri durum tespit tutanağında davacının davalıya ait işyerinde çalıştığı tespit edilmekle, taleple bağlı kalınarak davacının 01.07.2012 tarihine kadar davalıya ait işyerinde çalıştığının kabulü gerekmektedir. Diğer taraftan davacının mevsimlik işçi olarak yılda 5 ay süre ile çalıştığı kabul edilmiş ise de, çiftçi kayıt sistemi belgesine göre pamuk ürünün Nisan-Kasım ayları arasında yetiştirildiğinin belirtilmesi ve tanıkların kışın iş olmadığının beyan edilmesi karşısında, Temmuz, Ağustos, Eylül ve Kasım aylarında çalışma olup olmadığı, varsa süresinin tespiti ile davacının kendi adına arazisinin ve traktörünün olup olmadığı araştırılmalı, mazot alım fişlerinde alınan aylar ve miktarlar değerlendirilmeli, işveren tarafından davacıya tahsis edilen müstakil tarla olup olmadığı, olması halinde davacının buradaki fiili çalışması, kendi adına mazot alıp almadığı da araştırılarak, davacının iddiasına konu sürede çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla davacının çalışmasını bilebilecek tanıklar ile aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler resen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı ve böylece uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davacının çalıştığı iddia edilen süreler tereddütsüz belirlenerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ... mirasçıları ve davalılardan ..."na iadesine, 24/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.