Çekle ilgili karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet verme suçundan sanık ...’ın, 5941 sayılı Çek Kanunu"nun 5/1 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 52/2. maddeleri gereğince 22.579,25 Türk Lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına dair İstanbul 1. İcra Ceza Mahkemesinin 19/09/2019 tarihli ve 2018/846 esas, 2019/434 sayılı kararı
aleyhine Adalet Bakanlığının 19/06/2020 gün ve 2003 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 25/06/2020 gün ve KYB-2020-54114 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 18/06/2018 tarihli ve 2018/3098 esas, 2018/7281 karar sayılı ilamında "10/10/2017 tarihli ve 30206 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 26/07/2017 tarihli ve 2016/191 esas 2017/131 sayılı kararı ile 5941 sayılı Kanun"un 1. fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticarî işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından” şeklindeki ibarenin iptal edilmiş olması karşısında, sanık hakkında bankanın sorumlu olduğu miktar düşüldükten sonra karşılıksız kalan çek bedelleri kadar adli para cezalarına hükmedilmesi gerekirken, çek bedellerinin karşılıksız kalan miktarları üzerine ticari temerrüt faizi, takip ve yargılama gideri toplamları da eklenmek suretiyle fazladan adli para cezasına hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu" şeklinde belirtildiği üzere, sanık hakkında bankanın kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktar düşüldükten sonra karşılıksız kalan çek bedeli kadar adli para cezasına hükmedilmesi gerektiği,
Somut olayda, şikâyete konu 30/11/2018 keşide tarihli, Yapı ve Kredi Bankası Kaynarca Şubesine ait 5141686 seri numaralı ve 22.579,25 bedelli çekin bankaya ibrazında karşılığının bulunmadığının çekin arka yüzüne şerh düşüldüğünün anlaşılması karşısında, 5941 sayılı Kanun"un 3/3-a-1. maddesi uyarınca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından 2018 yılı içi belirlenen muhatap bankanın, hamile süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için ödeme yapmakla yükümlü olduğu 1.600,00 Türk lirasının, çek bedeli olan 22.579,25 Türk lirasından mahsup edildikten sonra, sanığın çekin karşılıksız kalan kısmı olan 20.979,25 Türk Lirası adli para cezası ile cezalandırılması yerine, fazla ceza tayin edilerek yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309.maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
6728 sayılı Kanunun 63. maddesi ile değişik 5941 sayılı Kanunun 5. maddesinin ;
""MADDE 5 – (1) (Değişik: 15/7/2016-6728/63 md.) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (…)(2) az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı, çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişi, bu tüzel kişi adına çek keşide edenler ve karşılıksız çekin bir sermaye şirketi adına düzenlenmesi durumunda ayrıca yönetim organı ile ticaret siciline tescil edilen şirket yetkilileri hakkında uygulanır. Koruma tedbiri olarak verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararlarına karşı yapılan itirazlar bakımından 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 353 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır. Bu suçtan dolayı açılan davalar icra mahkemesinde görülür ve İcra ve İflas Kanununun 347, 349, 350, 351, 352 ve 353 üncü maddelerinde düzenlenen yargılama usulüne ilişkin hükümler uygulanır. Bu davalar çekin tahsil için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer ya da hesap sahibinin yahut şikâyetçinin yerleşim yeri mahkemesinde görülür. (2) hükümlerini amir olduğu, anılan hükümler uyarınca Mahkemece karşılıksız kalan çek bedelinden az olmamak üzere adli para cezası belirlenebileceği hüküm altına alınmış ise de, İstanbul 1. İcra Ceza Mahkemesinin 19/09/2019 tarihli ve 2018/846 esas, 2019/434 sayılı kararının gerekçesinde, sanığın, karşılıksız kalan çek bedeli kadar adli para cezası ile cezalandırılmasının amaçlandığının anlaşıldığı, 5941 sayılı Kanun"un 3/3-a-1. maddesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen muhatap bankanın, hamile, süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için ödeme yapmakla yükümlü olduğu miktarın 2018 yılı için 1.600,00 Türk lirası olduğu gibi şikayete konu çekin karşılıksız kalan kısmı belirlenirken muhatap bankanın ödemekle yükümlü olduğu miktarın çek bedelinden düşülmesi gerektiği anlaşılmakla;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, İstanbul 1. İcra Ceza Mahkemesinin 19/09/2019 tarihli ve 2018/846 esas, 2019/434 sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nin 309/4-d maddesi gereği KANUN YARARINA BOZULMASINA, bozma gereği yeniden uygulama yapılarak, hükmün ""4-"" numaralı bendinde yer alan ""...22.579,25 TL..."" ibaresi çıkartılarak yerine ""...20.979,25 TL... "" ibaresinin eklenmesine, hükmün diğer kısımlarının aynen bırakılmasına, hükmün infazının 20.979,25 TL adli para cezası üzerinden yapılmasına, 07/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.