MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tazminat davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 21.03.2017 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden vekili Avukat ... geldi, davetiye tebliğine rağmen temyiz edilenler vekili Avukat gelmedi, yokluğunda duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:


-KARAR-
Dava, vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil, olmazsa tazminat isteklerine ilişkindir.
Davacı, 1932 doğumlu olup, okur – yazar olmadığını, yaklaşık beş yıldır görüşmediği davalı oğlu ...’nın, ilgilenmek bahanesiyle kendisini kandırarak maliki olduğu 243 ada 15 parsel sayılı taşınmazın satışı konusunda vekaletname aldığını, taşınmaz satma iradesi olmadığı halde davalı ...’in çekişmeli taşınmazı durumu bilen diğer davalı ...’ya devrettiğini, satış bedelinin rayiç değerin çok altında olduğu gibi kendisine de bir ödeme yapılmadığını, vekalet görevinin kötüye kullanıldığını ileri sürerek çekişme konusu 15 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tescilini, olmadığı takdirde tespit edilecek tazminatın davalılardan tahsilini istemiştir.
Davalı ..., davacı annesi ile iyi geçindiğini, çekişmeli taşınmazı satmak istemesi üzerine 190.000,00 TL’ye diğer davalıya sattığını, satış bedelinin tanıklar huzurunda davacıya ödendiğini, kardeşlerinin baskısı ile bu davanın açıldığını bildirip davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalı ..., yakınlarının haber vermesi üzerine babası ile vekil ...’nın dava konusu taşınmazın 190.000,00 TL’te satışı konusunda anlaştıklarını, devir sonrası davacının evine giderek anılan satış bedelini tanıkların huzurunda davacıya teslm ettiklerini, iyi niyetli olduğunu bildirip davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, vekalet görevinin kötüye kullanıldığının ve davalı ...’nın kötü niyetli olduğu ispatlanamadığından davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, 1932 doğumlu davacı ...’nın ... 1. Noterliği’nin 13/09/2011 tarihli düzenleme şeklindeki vekaletnamesi ile çekişme konusu 243 ada 15 parsel sayılı taşınmazın satışı konusunda oğlu olan davalı ...’yı yetkili kıldığı, vekil ...’nın anılan vekaletnameye dayanarak çekişmeli taşınmazı 14/09/2011 tarihinde satış yoluyla diğer davalı ...’ya temlik ettiği, ...’nın akitte bizzat yer aldığı, daha sonra davacının 29/09/2011 tarihli azilname ile vekil ...’yı vekillikten azlettiği kayden sabittir.
Bilindiği üzere, Borçlar Kanununun temsil ve vekalet aktini düzenleyen hükümlerine göre, vekalet sözleşmesi büyük ölçüde tarafların karşılıklı güvenine dayanır. Vekilin borçlarının çoğu bu güven unsurundan, onun vekil edenin yararına ve iradesine uygun davranış yükümlülüğünden doğar.
6098 s. Türk Borçlar Kanununda (TBK) sadakat ve özen borcu, vekilin vekil edene karşı en önde gelen borcu kabul edilmiş ve 506. maddesinde (818 s. Borçlar Kanununun 390.) maddesinde aynen; "Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlüdür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir.
Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür.
Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır." hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla vekil, vekil edenin yararına ve iradesine uygun hareket etme, onu zararlandırıcı davranışlardan kaçınma yükümlülüğü altındadır. Vekâletin kapsamı, sözleşmede açıkça gösterilmemişse, görülecek işin niteliğine göre belirlenir. (TBK"nin 504/1) Sözleşmede vekaletin nasıl yerine getirileceği hakkında açık bir hüküm bulunmasa veya yapılan işlem dış temsil yetkisinin sınırları içerisinde kalsa dahi vekilin bu yükümlülüğü daima mevcuttur. Hatta malik tarafından vekilin bir taşınmazın satışında, dilediği bedelle dilediği kimseye satış yapabileceği şeklinde yetkili kılınması, satacağı kimseyi dahi belirtmesi, ona dürüstlük kuralını, sadakat ve özen borcunu göz ardı etmek suretiyle, makul sayılacak ölçüler dışına çıkarak satış yapma hakkını vermez. Vekil edenin yararı ile bağdaşmayacak bir eylem veya işlem yapan vekil değinilen maddenin son fıkrası uyarınca sorumlu olur. Bu sorumluluk BK"de daha hafif olan işçinin sorumluluğuna kıyasen belirlenirken, TBK"de benzer alanda iş ve hizmetleri üslenen basiretli bir vekilin sorumluluğu esas alınarak daha da ağırlaştırılmıştır.
Öte yandan, vekil ile sözleşme yapan kişi 4721 s. Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 3. maddesi anlamında iyi niyetli ise yani vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını bilmiyor veya kendisinden beklenen özeni göstermesine rağmen bilmesine olanak yoksa, vekil ile yaptığı sözleşme geçerlidir ve vekil edeni bağlar. Vekil vekalet görevini kötüye kullansa dahi bu husus vekil ile vekalet eden arasında bir iç sorun olarak kalır, vekil ile sözleşme yapan kişinin kazandığı haklara etkili olamaz.
Ne var ki, üçüncü kişi vekil ile çıkar ve işbirliği içerisinde ise veya kötü niyetli olup vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını biliyor veya bilmesi gerekiyorsa vekil edenin sözleşme ile bağlı sayılmaması, TMK"nin 2. maddesinde yazılı dürüstlük kuralının doğal bir sonucu olarak kabul edilmelidir. Söz konusu yasa maddesi buyurucu nitelik taşıdığından hakim tarafından kendiliğinden (resen) göz önünde tutulması zorunludur. Aksine düşünce kötü niyeti teşvik etmek en azından ona göz yummak olur. Oysa bütün çağdaş hukuk sistemlerinde kötü niyet korunmamış daima mahkum edilmiştir. Nitekim uygulama ve bilimsel görüşler bu yönde gelişmiş ve kararlılık kazanmıştır.
Somut olaya gelince; dava konusu 243 ada 15 parsel sayılı arsa vasıflı taşınmazın ... ili ... köyünde kain olduğu, davalılar ... ile ...’nın ise ... ili ... ilçesinde ikamet ettiği, davacının 13/09/2011 tarihinde davalı ...’yı vekil tayin ettiği, temlikin ise hemen akabinde 14/09/2011 tarihinde yapıldığı ve davacının da çok kısa süre sonra vekil ...’yı 29/09/2011 tarihinde vekillikten azlettiği, davalıların satış bedeli olarak 190.000,00 TL’nin davacıya elden ödendiğini savundukları, ancak iddia olunan satış bedelinin miktarı nazara alındığında ödemenin yapıldığına ilişkin bir belge ibraz edilmediği, yine iddia olunan satış bedelinin miktarı itibarıyla tanık delili ile ödendiğinin ispatlanmasının da mümkün olmadığı, kaldı ki satış bedelinin davacıya elden ödendiğini beyan eden davalı tanıklarının daha önce ...’yı tanımadıklarını da ifade etmeleri karşısında davacı ..."ya ödeme yapılıp yapılmadığının hususu da kuşkuya yer bırakmayacak şekilde belirlenmediği gözetildiğinde izah edilen tüm bu hususlar bir bütün halinde değerlendirildiğinde vekalet görevinin kötüye kullanıldığı sabit olmasına rağmen iddianın ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi isabetli değildir.
Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan gerekçelerle tapu iptal ve tescil isteğinin kabul edilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
Davacının temyiz itirazı açıklanan nedenden ötürü yerindedir. Kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 02.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden vekili için 1.480.00.-TL. duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilenlerden alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 21.03.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.