Danıştay Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2014/9272 Esas 2018/947 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2014/9272
Karar No : 2018/947

Temyiz Eden (Davacı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davalı) :
İstemin Özeti :Davacı tarafından, .. İli, Merkez … Köyü'nde ikamet etmekte iken 24.08.1996 tarihinde terör örgütü mensuplarınca Tugay Komutanlığı'na bağlı birliklere ... Mevkiinde ateş açılması sonucu çıkan çatışmada köy merasında otlatılmakta olan, aralarında kendisine ait hayvanların da bulunduğu toplam 2000 adet koyun ve kuzunun telef olması veya kaybolması sonucunda zarara uğradığı iddiasıyla, zararlarının 5233 sayılı Kanun kapsamında tazmini istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 03.08.2012 gün ve 30/01/2012/189 sayılı Zarar Tespit Komisyonu kararının; hukuka aykırı olduğu, idarenin eksik incelemeye dayanarak karar verdiği iddia edilerek iptali istemiyle açılan dava sonucunda, ... İdare Mahkemesi'nce; dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen kararın, hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi'nce, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Kararın Bozulması" başlıklı 49. maddesinin 2. fıkrasında; temyiz incelemesi sonucu Danıştayın; a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, b) Hukuka aykırı karar verilmesi, c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozacağı kuralına yer verilmiştir.
Dosyadaki belgeler ile temyiz dilekçesindeki iddiaların incelenmesinden, temyiz istemine konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu, kararın bozulmasını gerektirecek yasal bir sebebin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, dava konusu hayvan kaybolması/ telefine ilişkin olayla aynı zaman aralığında gerçekleştiği ifade edilen 5 çobanın kaybolması olayı ile ilgili olarak çobanların ailelerinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapmış oldukları 24589/04 numaralı başvuru ve neticesindeki 26.02.2013 tarihli Bozkır ve Diğerleri v. Türkiye Kararı incelendiğinde; söz konusu karar içeriğinde de hayvan kaybolması/ telefine ilişkin net, tartışmasız bir bilgi mevcut olmadığı görülmektedir. Kayıp çobanlardan 'un ailesinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvururken maddi, manevi tazminat talebi yanında kaybolan/telef olan 230 küçükbaş hayvan için 92.000-TL (40.500 Euro) maddi tazminat talebi bulunmasına rağmen; "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, tespit edilen ihlal ile ileri sürülen maddi zararlar arasında herhangi bir sebep-sonuç ilişkisi görmemektedir, bu nedenle talepleri reddetmektedir." ifadesi ile maddi tüm talepleri reddetmiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, başvurucular lehine, yakınlarının kaybolmasına yönelik etkin bir soruşturma yürütme hususunda gösterilen başarısızlık nedeniyle manevi tazminata hükmetmiştir.
Terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle zarar gören gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerinin maddi zararlarının sulhen karşılanmasının 5233 sayılı Kanun kapsamında tazmini öngörüldüğünden, meydana gelen hayvan telefi/kaybolması olayının, terör eylemi veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle meydana gelip gelmediği hususunun devletin etkin bir soruşturma yaparak ortaya çıkarma pozitif sorumluluğu içerisinde olduğu tartışmasızdır. Ancak devletin etkin soruşturma yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için olay sonrasında veya mümkün olan en kısa sürede olayla ilgili haberdar edilmesi, ihbar veya şikayet yoluyla bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Dairemizde görüşülen aynı köye ve aynı olaya ilişkin dosyaların birlikte değerlendirilmesi neticesinde; İdare Mahkemesi'nin kararında da belirttiği üzere, dava konusu uyuşmazlığa ilişkin olarak davacıların aynı olay sebebiyle davacı olan köy muhtarı ve azaları ile birlikte oluşturdukları tutanaklar dışında olaya ilişkin herhangi bir bilgi ve belge bulunmamaktadır. Davacılar yörenin o dönemdeki sıkıntılı haline ve kendi beyanlarıyla çelişmesine rağmen, olay tarihinde veya hemen ertesinde ve mahallinde hazırlanan bu belgelerle o dönemde idari, adli, askeri herhangi bir makama başvuruda bulunmamışlardır. Davacıların olaya ilişkin ilk başvuruları yaklaşık 9 yıl sonra Zarar Tespit Komisyonlarına verilen başvuru dilekçeleridir.
Bu halde, olayın olup olmadığı, oluş şekli kaybolma/telef, hayvanların sayısı hakkında davacıların oluşturduğu tutanaklar dışında adli, askeri ve idari makamlarda olayla ilgili bilgi-belge olmadığı görüldüğünden; idarenin varlığı dahi kanıtlanamamış bir olay sebebiyle sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin reddine,... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen AÇIKLAMA İLE ONANMASINA, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/01/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.