Mahkemesi : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2016/366-2017/628
Mahkemesi : İzmir 12. İş Mahkemesi
No : 2015/152-2016/434

Dava, yaşlılık aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesintisine yönelik Kurum işleminin iptali, borçlu olmadığının tespiti ve yapılan kesintilerin iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin kısmen kabulü ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi tarafların vekilleri tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, davacının ortağı olduğu limited şirketin ticari faaliyetinin olmayıp vergi kaydının 31.03.2005 yılında silindiğini belirterek, yaşlılık aylıklarından gerçekleştirilen sosyal güvenlik destek primi kesintisine yönelik Kurum işleminin iptali, borçlu olunmadığının tespiti ile kesinti tutarlarının geri ödenmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, 1479 sayılı Yasa"nın Ek 20. maddesi ve 5510 sayılı Yasa"nın 30/3. maddesi uyarınca gerçekleştirilen Kurum işleminin yerinde olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, "Davanın KISMEN KABULÜNE;
1-Davacının 30.06.2016 tarihi itibariyle ... Şarap Gıda Tur. Bas. Yay. ve Orman Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. adlı şirketin kurucu ortak ve müdürü olarak 01.02.2004 - 31.03.2005 tarihleri arasında toplam 746,60 TL Sosyal Güvenlik Destek Primi borcu ve buna bağlı olarak ödeme tarihine kadar tahakkuk edecek gecikme zammından sorumlu olduğunun tespitine;
2-Fazla talebin REDDİNE" karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı vekilinin istinaf istemi üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf istemi kabul edilerek, “A-) Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜ ile; İzmir 12. İş Mahkemesi"nin 10.11.2016 tarihli, 2015/152 Esas, 2016/434 Karar numaralı hükmünün Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
B-) 1- Davanın KISMEN KABULÜ ile davacının 01.02.2004 – 31.08.2014 dönemi yönünden isteminin reddine,
2- 01.09.2014 - 31.12.2014 dönemi yönünden davanın KABULÜ ile anılan dönemde sosyal güvenlik destek primi ödemekle yükümlü olmayan davacının yaşlılık aylıklarından bu dönem için kesilen sosyal güvenlik destek primi tutarlarının davacıya iadesi gerektiğinin tespitine,” şeklinde karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, vergi kayıtları dikkate alınarak karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı vekili, kurum işleminin yerinde olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurumun temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince, dosya kapsamı incelendiğinde, davacıya 15.02.1998 tarihi itibariyle 506 sayılı Yasa kapsamında yaşlılık aylığı bağlandığı, adına kayıtlı ... Solonu işletmesinin 31.03.2000 tarihinde vergi kaydının son bulduğu davacının, kurucu ortağı olduğu dava dışı limited şirketin vergi kaydının 31.03.2005 tarihinde son bulmasına karşılık ticaret sicil kaydının 12.08.2014 tarihinde re’sen terkin edilmesi nedeniyle 2014 yılının Aralık ayında davalı Kurumca gerçekleştirilen işlemle, 01.02.2004 – 31.12.2014 dönemi yönünden sosyal güvenlik destek primi borcu tahakkuk ettirilip aylıklarından kesintiye başlandığı anlaşılmakta olup; istem, sosyal güvenlik destek primi kesintisi işleminin iptali, kesinti tutarlarının iadesi ve borçlu olmadığının tespitine ilişkindir.
Davanın yasal dayanaklarından olan 1479 sayılı Kanun"un ek 20. maddesinin 3. fıkrasında, diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık ve malûllük aylığı bağlananlardan 24. maddenin (I) numaralı bendinde belirtilen kapsamda çalışmaya başlayanların, çalışmaya başladıkları ayı izleyen ay başından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil sosyal güvenlik destek primi ödeyecekleri belirtilmiştir.
5510 sayılı Kanun"un 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 30. maddesinin 3. fıkrasında ise, bu Kanunun yürürlüğe girdiği günden sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra, 4. maddenin 1. fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi hariç olmak üzere diğer alt bentlerine tabi çalışmaya başlayanlardan aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunanların yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam edileceği, bunlardan, almakta oldukları aylıklarının %15’i oranında sosyal güvenlik destek primi kesileceği, ancak kesilecek olan bu tutarın, 4. maddenin 1. fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılara ilgili yılın Ocak ayında ödenen en yüksek yaşlılık aylığından alınabilecek sosyal güvenlik destek priminden fazla olamayacağı, sosyal güvenlik destek primine tabi olanların primlerinin, aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edileceği hüküm altına alındıktan sonra Geçici 14. maddesinde, bu Kanun"un yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanların, vazife malûllük, malûllük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve bu Kanun"un yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından bu Kanun"la yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği, ancak, bu Kanun"un 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından alınacak belgelerle doğrulamak kaydıyla faaliyette bulunulmadığına ilişkin süreler hariç olmak üzere çalışılan süreleri için, sosyal güvenlik destek primi oranı olarak bu Kanunun 30. maddesinin 3. fıkrasının (b) bendinde belirtilen hükümlerin uygulanacağı düzenlenmiştir.
Belirtilen açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde, ilgili Bölge Adliye Mahkemesince her ne kadar ticaret sicil kayıtları dikkate alınarak karar verilmiş ise de; davacı yönünden, vergi dairesince düzenlenen kayıtlar dikkate alınarak sorumluluk kapsamı belirlenmesi gerektiğinden, 31.03.2005 tarihinden sonraki dönem yönünden sosyal güvenlik destek primi tahakkukunun yerinde olmadığı gözetilmeksizin eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulüne ilişkin hükmü bozulmalıdır.
SONUÇ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.