16. Hukuk Dairesi 2018/5314 E. , 2018/7021 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ... TESPİTİNE İTİRAZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sırasında ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 14 ada 49, 50, 53, 56 ve 82 parsel sayılı sırasıyla 197.00, 281.00, 128.00, 751.00, 22.682,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan 14 ada 49 ve 50 parsel sayılı taşınmazlar sırasıyla ... ve .... kullanımında ise de evveliyatı itibari ile ... Belediyesi’ne ait olup sözü edilen kişilere satıldığına dair Encümen kararı bulunmadığı belirtilerek, 14 ada 53 ve 56 parsel sayılı taşınmazlar evveliyatı itibari ile ... Belediyesi"ne ait olup halen zilyetliğinde bulunduğu belirtilerek ve 14 ada 82 parsel sayılı taşınmaz ise tapu kaydı ve ifraz nedeniyle ... adına tespit edilmiştir. Davacılar ... ve müşterekleri, 14 ada 49, 50, 53, ve 56 parsel sayılı taşınmazlar ile 82 parsel sayılı taşınmazın bir bölümü hakkında tapu kaydına dayanarak, ... 14 ada 49 parsel sayılı taşınmaz hakkında tapu kaydı, irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak, ... ve müşterekleri ise 14 ada 82 parsel sayılı taşınmazın bir bölümü hakkında irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davacı ... ve müştereklerinin davasının reddine, ... ile ... ve müştereklerinin davalarının kabulüne, 14 ada 50, 53, 54, 56 parsel sayılı taşınmazların tespit gibi tesciline, 14 ada 49 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi İbrahim Yiğit tarafından hazırlanan 10.06.1991 tarihli krokili raporda (A) harfi ile gösterilen kırmızı renge boyalı 57.00 metrekare yüzölçümündeki kısmın ifrazı ile ... adına tapuya kayıt ve tesciline, taşınmazın geri kalan kısmının ise tespit gibi tesciline, 14 ada 82 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişileri....,....,.... tarafından hazırlanan 03.05.2006 tarihli rapora ekli krokide (B) ve (C) harfleri ile gösterilen toplam 5.888,56 metrekare yüzölçümündeki kısmının davacı ... ve müşterekleri murisi...’nın veraset ilamındaki payları oranında mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline, taşınmazın geri kalan kısmının ise tespit gibi tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... mirasçısı ... vekili, davacı ..., davacı ... ve müşterekleri vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı ... mirasçısı ...’nın 14 ada 50, 53 ve 56 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarının reddiyle bu taşınmazlar hakkındaki usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye temyiz karar harcının temyiz eden davacı ... mirasçısı ..."dan alınmasına,
2- 14 ada 49 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı ... mirasçısı ...’nın bu parselle ilgili hükmün tamamına, davacı ...’un ise lehine tescile karar verilen (A) bölümü dışında kalan bölümle ilgili hükme yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
Davalı ...’nın temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; mahkemece çekişmeli 14 ada 49 parsel sayılı taşınmazın 10.06.1991 tarihli krokili raporda (A) harfi ile gösterilen bölümünün davacı ...’un dayandığı tapu kaydının kapsamında kaldığı gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de; varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir. Davacı ...’un dayandığı 100,00 metrekare yüzölçümündeki 16.10.1979 tarih ve 2 sıra numaralı tapu kaydı tescil ilamı sonucunda oluşmuştur. Sözü edilen tapu kaydının dayanağı olan tescil ilamının dosyada bulunan örneğine göre, tescil davası hasımsız olarak görülüp sonuçlandırılmış olup belirtilen ilamda ... ve davalı ...’nın (ya da ... Köyü Tüzel Kişiliği) taraf olmadığı anlaşılmaktadır. Buna göre tescil ilamının davalı ... yönünden bağlayıcılığı bulunmamaktadır. Kaldı ki; anılan tapu kaydı çekişmeli taşınmaza komşu 14 ada 48 parsele miktarı ile revizyon görmüş olup; davacı kayıt miktarını anılan parselden almıştır. Diğer taraftan dava konusu taşınmaz ziraat bilirkişi raporuna göre taşlık kayalık niteliğinde olup, zilyetlikle iktisap koşulları da davacı lehine gerçekleşmemiştir. Hal böyle olunca; davacı ...’un davasının reddine ve taşınmazın tespit gibi tesciline karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
3- Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı ... mirasçısı ...’nın 14 ada 82 parsel sayılı taşınmazın tamamına ve davacı ... ve müşterekleri vekilinin ise 03.05.2006 tarihli rapora ekli krokide (A) ile gösterilen bölüme yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
Davalı ...’nın temyiz itirazlarına gelince; Mahkemece çekişmeli 14 ada 82 parsel sayılı taşınmazın 03.05.2006 tarihli rapora ekli krokide (B) ve (C) harfleri ile gösterilen bölümleri üzerinde zilyetlikle iktisap koşullarının davacılar lehine gerçekleştiği gerekçe gösterilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de; (C) harfi ile gösterilen bölüm yönünden varılan sonuç dosya kapsamına uygun bulunmadığı gibi (B) harfi ile gösterilen bölüm yönünden ise yapılan araştırma, inceleme ve uygulama yeterli bulunmamaktadır.
Dosyaya ibraz edilen 04.05.2006 tarihli ziraat bilirkişisi raporunda (C) harfi ile gösterilen bölümün genel itibari ile taşlık kayalık yapıda olduğu ve imar ihyanın söz konusu olmadığı belirtildiğine göre bu bölümde davacılar lehine zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşmediği anlaşılmakta olup; bu bölüm yönünden davanın reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.
(B) harfi ile gösterilen bölüm yönünden ise mahkemece taşınmazın niteliği ve kullanım durumu hususunda ziraat bilirkişiden rapor alınmamış, taşınmaz üzerindeki zilyetlik durumu kesin olarak belirlenmeksizin karar verilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca doğru sonuca varılabilmesi için; mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, taraf tanıkları, fen bilirkişi ve ziraat mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın ( fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen bölüm) öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, taşınmazın öncesi itibariyle devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, uzman ziraat mühendisi bilirkişiden taşınmaz bölümünün toprak yapısı ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, HMK"nın 290/2. maddesi uyarınca taşınmaz ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulmalı, fen bilirkişiye ise keşfi takibe imkan verir ve denetime elverişli kroki ve ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli, bu şekilde davacı yararına tespit tarihinden geriye 3402 sayılı ... Kanunu"nun 14. ve 17. maddelerinde öngörülen şartların gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak belirlenmeli, bundan sonra toplanan ve toplanmış tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece; bu hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup; davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Belediyeye iadesine, 26.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.