19. Hukuk Dairesi 2014/4373 E. , 2015/1831 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın davalı ... aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne, davalı ... Ticari Ürünler Tic.AŞ.hakkındaki davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı, davalılar vekilince de duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek.Av..... ile davalılar vek.Av...."ın gelmiş olmalarıyla başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, taraflar arasında akdedilen protokoller uyarınca Maliye Bakanlığınca davalı derneğin kullanımına tahsis edilen ve irtifak hakkı tanınan taşınmaz üzerinde akaryakıt istasyonu işletilmek üzere davalılara irtifak hakkı devir bedeli olarak toplam 10.175.000 USD+KDV ödendiğini, müvekkili şirketin irtifak hakkının ve akaryakıt istasyonu işletmeciliğinin 16 yıl süreceği düşüncesiyle söz konusu taşınmazda bulunan akaryakıt istasyonu için yatırım bedelleri harcandığını, sözleşmeler devam ederken sözleşmeye konu taşınmaza ilişkin İdare Mahkemelerince iptal kararları verildiğini, İBB tarafından akaryakıt istasyonunun çalışma ruhsatının iptal edildiğini ve bu doğrultuda EPDK tarafından bayinin bayilik lisansının iptal edildiğini iddia ederek bakiye süreye tekabül eden intifa bedelinin faiziyle birlikte toplam 8.583,828,92 USD"nin KDV"siyle ve ayrıca akaryakıt istasyonu yatırım bedeli olarak ödenen paradan bakiye süreye tekabül eden işlemiş faiz dahil 1.573.590,42 TL"nin KDV"siyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili, 12.06.2013 havale tarihli dilekçesi ile irtifak devir bedeli alacağının KDV"si 1.545.089,20 USD, yatırım bedeli alacağının 283.246,27 TL KDV yönünden dava değerinin açıklamasını yaparak eksik harcı tamamlamıştır.
Davalılar vekili cevabında, uyuşmazlık konusu olay ... Belediyesi tarafından tesis edilen idari işlemden kaynaklandığından davanın idari yargı yerinde ve adı geçen belediyeye karşı açılması gerektiğini, müvekkillerinin edimlerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirdiklerini, davacıya taşınmaza ait irtifak hakkını devrettiklerini, sözleşmenin müvekkillerinin kontrolü dışında ve kusuru olmaksızın imar planının iptali gibi bir mücbir sebep ile yürütülemez hale geldiğini, talebin fahiş olduğunu, ariyet akdi ile istasyona teslim edilen malzemeler geri alındığı halde yatırım bedeli istenmesinin hak ve nesafet kurallarına aykırı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre taraflar arasında mülkiyeti maliyeye ait taşınmazın, davalılara ait irtifak hakkının davacıya devri karşılığında 16 yıl süre ile tesis edilen intifa hakkı karşılığı davacının, davalı derneğe 10.175,000 USD+ KDV ödediği, ancak ... 5.İdare Mahkemesi"nin 27.10.2010 tarihli kararı ile irtifak hakkının devrine ilişkin işlemin iptal edildiği, ... 4.İdare Mahkemesinin 26.03.2010 tarihli karar ile dava konusu taşınmazın yapı ruhsatına ilişkin işlemlerin iptaline karar verildiği, İBB Başkanlığının 29.06.2011 tarihli yazısı ile söz konusu taşınmaz üzerinde akaryakıt istasyonunu davacı şirket adına işleten dava dışı ... Şti."nin bayilik lisansının 11.10.2010 tarihinde iptal edildiği, bu bağlamda davalıların irtifak hakkının devrine ilişkin borcun ifasının imkansız olduğu, 16 yıl süreyle geçerli olmak koşuluyla ödenen irtifak bedeli ve yatırım bedelinin borcun imkansız hale geldiği ve bayilik lisansının iptal tarihi 11.10.2011 tarihine göre bakiye süreye karşılık gelen bedelin davacıya iadesi gerektiği, davacının intifa bedeli ve yatırım harcamalarına ilişkin ödemelerinin davalı derneğe yapması nedeniyle davalı şirket yönünden davanın reddi ile bakiye süreye karşılık gelen 9.375.804,64 USD irtifak bedeli ile 1.642.871,41 TL yatırım bedeli alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalı dernekten tahsili gerektiği gerekçesiyle davacının, davalı dernek aleyhine açtığı davanın kısmen kabulüne, davalı şirket hakkındaki davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Meşruhatlı muhtıra tebliğine rağmen davalılar tarafından nisbi temyiz harcı yatırılmadığından davalılar vekilinin HUMK 434/3.maddesi uyarınca hükmü temyiz etmemiş sayılması nedeniyle temyiz isteminin reddi gerekmiştir.
2-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin davalı şirkete yönelik temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
3-İntifa bedeli kullanılmayan kısma tekabül eden bölümünün istenebilmesi için öncelikle somut olay bakımından intifa hakkının tapudan terkip edilip edilmediğinin araştırılması gerekir. İntifa terkin edilmedikçe intifa hakkı devam ettiğinden böyle bir talepte bulunulmasının hukuki dayanağı olamaz. Mahkemece bu yönde bir araştırma yapılmadan intifa bedeli yönünden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmadığı gibi hükme esas alınan bilirkişi raporunda ve hükmün gerekçesinde davacının yatırım harcamalarından dolayı 1.559.464,15 TL alacağı olduğu ve bu tutara 265.690,22 TL KDV ilavesi gerektiği belirtildiği halde bu iki rakamın toplanmasında hata yapılmak suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulması da isabetsizdir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle muhtıraya rağmen süresinde nisbi temyiz harcı yatırılmadığından davalılar yönünden kararın temyiz edilmemiş sayılması nedeniyle davalılar vekilinin temyiz isteminin reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin davalı şirkete yönelik temyiz itirazlarının reddine, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacı vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davacı yararına takdir edilen 1.100.00.-TL. duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya ödenmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 12.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.