MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, cezai şart tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, 01/09/2012 tarihinde şirketin işlettiği ...nda bitim tarihi 31/08/2013 olan belirli süreli sözleşme ile sınıf öğretmeni olarak işe başladığını, 01/09/2013 tarihinde yine aynı okulda bu sefer rehberlik görevini ifa etmek üzere bitim tarihi 31/08/2014 olan belirli süreli sözleşme imzaladığını, 10/09/2013 tarihli istifa dilekçesiyle sözleşmeyi haklı sebep olmaksızın feshettiğini, sözleşmenin 6.maddesinde cezai şartın karşılıklı olmak üzere düzenlendiğini ileri sürerek, cezai şart alacağını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının işlettiği okulda 01/09/2012 tarihinde işe başladığını ve kurum ile 01/09/2012-31/08/2013 ile 01/09/2013-31/08/2014 olmak üzere 2 kez sözleşme yaptığını 10/09/2013 tarihinde istifa mektubu vererek iş akdini feshetmek zorunda kaldığını, davacının cezai şart talep etme hakkı olmadığını, sözleşmenin belirli süreli değil belirsiz süreli iş sözleşmesi olduğunu,d avalı iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, Özel Eğitim kurumları yasası çerçevesinde öğretmenlerin iş akdinin birden fazla yenilenmesi halinde dahi süreli akit olarak kabul edileceği, istifa dilekçesinde "..10.9.2013 tarihi itibariyle Devlet kurumuna atamamın olumlu sonuçlanması neticesinde Kağıthane Gürsel İlkokulunda göreve başlayacağımı ve bu nedenle istifamın kabulünü bilgilerinize sunar, gereğini arz ederim...” ibarelerinin bulunduğunu, esasen fesih sebebinin değiştirilemeyeceği davacının cezai şart talebinin yerinde olduğunu kabul etmek gerekeceğini, cezai şartın geçerli olup olmadığı noktasının değerlendirilmesinde ise bu madde sözleşmenin 6. maddesi olup bu madde karşılıklı olduğu gibi çalışanın başka bir göreve atandığından bahisle işi bırakması durumunda da cezai şartı ödemekle yükümlü olduğu hususunun görülmekte olduğunun, % 50 hakkaniyet indirimi yapılacağı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Taraflar arasındaki hizmet akdinin niteliği ve cezai şart alacağının bulunup bulunmadığı hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Belirtmek gerekir ki eğitim ve öğretimin süreklilik arzetmesi, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 11. maddesinde belirli süreli iş sözleşmesinin gerek ilk kurulmasında ve gerekse yenilenmesinde esaslı unsur aranması karşısında 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na göre çalışan yöneticiler ile öğretmenlerin, kısaca eğitim personelinin sözleşmelerinin belirli veya asgari süreli olup olmadıklarının değerlendirilmesi gerekmektedir. Zira bir eğitim personeli bu kapsamda eğitim faaliyeti devam ettiği sürece çalıştırılmakta ve emekli olsa da iş sözleşmesi devam etmektedir. Bu çalışma 10 yılı aşan bir süreyi de kapsamaktadır.
Gerçekten eğitim personeli ile ilgili yazılı sözleşme yapılması hükmü değerlendirildiğinde bu sözleşmenin belirli süreli olmaktan çok asgari süreli iş sözleşmesi olarak değerlendirilmesi gerekir. Zira kanunun 9. maddesine göre “Kurumlarda çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile özel öğretim kurumunu temsil eden kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli (Eğitim ve Öğretim yılı) olmak üzere yönetmelikteki esaslara göre yazılı olarak yapılmalıdır”. Buradaki en az bir takvim yılı ibaresinden açıkça bir asgari süre öngörüldüğü açıktır. Eğitim ve öğretim devam eden bir faaliyet olduğuna göre asgari süre iki yılda, üç yılda olabilir. O halde eğitim personeli ile yapılan sözleşmenin yasadan kaynaklanan asgari süreli iş sözleşmesi olduğunun kabulü gerekir.
5580 sayılı Özel Öğretim Kanunu’ndan önce yürürlükte olan 625 sayılı kanunun 32/son maddesindeki hüküm olan “Süresi öğretim yılı içinde sona, eren sözleşmeler öğretim yılı sonuna kadar kendiliğinden yenilenmiş sayılır” hükmü 5580 sayılı kanununda yer almamıştır. Bu hüküm 5580 sayılı yasa döneminde eğitim elemanı ile yapılacak iş sözleşmesinin asgari süreli olduğunu ve ilk asgari süreli sözleşme düzenlenmesinden sonra, yeniden yapılmasının belirli süreli sayılmasını gerektirmediği gibi tekrar asgari sürenin kabul edilmediğini göstermektedir.
Asgari süreli sözleşmeler, tarafların bildirimli fesih haklarını asgari bir süre için ortadan kaldırdıkları belirsiz süreli sözleşmelerdir. Tarafların öngördükleri asgari sürenin bitimi ile sözleşme kendiliğinden sona ermemekte, sözleşme belirsiz süreli olarak devam etmektedir. Bu özelliği nedeniyle asgari süreli sözleşmeler belirli süreli olarak kabul edilmemektedir. Belirsiz süreli olarak kabul edilmelerinin nedeni tarafların sözleşmenin sona erme zamanını belirlememiş olmalarıdır. Belirsiz süreli kabul edildikleri için asgari süreli sözleşmenin işveren tarafından sona erdirilmesi halinde işçi şartları varsa iş güvencesi hükümlerindeyararlanabilecektir.(MOLLAMAHMUTOĞLU, H; İş Hukuku, 3.Bası, Ankara, 2008, s.318).
5580 sayılı yasa kapsamındaki eğitim personeli için en az bir takvim yılı içi yazılı sözleşme imzalanmaktadır. Eğitim yılı devam ettiğinde eğitim personeli ile yasadan kaynaklanan yeni bir asgari süreli sözleşme imzalanmaktadır. Eğitim ve öğretim devam ederken, takvim yılı içinde ayrılan öğretmen yerine kalan süre için belirli süreli iş sözleşme yapılması olanağı vardır. Bu bir objektif neden kabul edilebilir. Ancak eğitim ve öğretim başına asgari süreli sözleşme yapıldıktan sonra eğitim ve öğretim devam ettiği için belirli süreli iş sözleşmesi yapılması için esaslı ve yenilenmesi içinde objektif neden olmadığı sürece eğitim personeli ile yapılan ilk sözleşmenin asgari süreli olarak kabulü gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, taraflar arasındaki hizmet akdi niteliği itibari ile belirli süreli değil asgari sürelidir. Asgari süreli olduğundan ilk sözleşmeden sonra düzenlenen sözleşme ile belirsiz hale geldiğinden sözleşmedeki cezai şart hükmü geçersizdir.
Ayrıca taraflara cezai şart yükleyen sözleşmenin 6. maddesinin (c) ve (d) bentlerindeki cezai şart miktarını belirleyen kısım muğlâktır. Cezai şarta esas alınacak miktar, alınan ücret mi kalan ücret mi olduğu hususu belirsiz olduğu gibi diğer ödemelerin de ne olduğu belirsizdir. Bu nedenle bu sözleşme hükmüne itibar edilerek davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 27/04/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.