BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/54 Esas 2022/358 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/54 Esas - 2022/358
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ

T.C.
ANKARA
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/54 Esas
KARAR NO : 2022/358
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/01/2021
KARAR TARİHİ : 27/04/2022
KARARYAZ.TRH. : 28/04/2022
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
İDDİA:
Davacı vekilinin dava dilekçesi ile "... 21.09.2018 tarihinde müvekkiline ait ... plakalı araç ile davalı sigorta şirketinin 256121045948 numaralı KASKO poliçesi uyarınca sigortaladığı, bu poliçe uyarınca İMM teminatı ve Manevi Tazminat Teminatı da verdiği ... plakalı aracın çarpışması sonucu trafik kazası meydana geldiğini, işbu kaza neticesinde, anılan poliçeye istinaden, davalı şirket nezdinde 20190009608 numaralı hasar dosyası oluşturulduğunu, davalı ... Sigorta A.Ş., açılan hasar dosyası kapsamında, 21.09.2018 tarihli kaza sebebiyle zarar gören üçüncü kişilere 7.500,00 TL tutarında manevi tazminat ödemesi yaptığını, üçüncü kişilere manevi tazminat ödemesi yapan sigorta şirketinin bu ödeme bakımından müvekkilinin aleyhine Ankara ...İcra Müdürlüğü'nün ... E. sayılı dosyası kapsamında icra takibi başlatıldığını, haciz tehdidi altına kalan müvekkilinin 15.01.2020 tarihinde yapmış olduğu 10.303,75 TL tutarındaki ödeme ile dosya borcunu ödediğini, sigorta şirketinin, üçüncü kişilere yapmış olduğu manevi tazminat ödemesi bakımından müvekkiline rücu hakkı bulunmayıp müvekkilinin icra dosyasına, haciz tehdidi altında yapılan bu ödemenin sigortacıdan istirdadı gerektiğini, sigorta şirketinin üçüncü kişiye yaptığı ödeme ihtiyari mali mesuliyet teminatında yer alan manevi tazminat teminatından kaynaklandığını, bu teminat türünün bir mal sigortası olmadığını, mal sigortasında bulunan ek teminat niteliğinde olduğunu, kasko genel şartları ile mal sigortalarına ilişkin hükümler değil ihtiyari mali mesuliyet sigortası genel şartları ve sorumluluk sigortalarına ilişkin hükümler çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini, ihtiyari mali mesuliyet sorumluluk sigortası genel şartları uyarınca belli şartların varlığı halinde ancak ve ancak kendi sigortalısına rücu edilebileceğini, icra takibi ile haciz tehdidi altına kalan müvekkilinin herhangi bir borcu olmamasına karşın Ankara ...İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyasına 15/01/2020 tarihinde ödediği 10.303,75-TL'nin istirdatını talep ettiklerini..., fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 10,303,75-TL'nin ödeme tarihi olan 15/01/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan istirdadına karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı yana yükletilmesine..." karar verilmesini istediği görülmüştür.
SAVUNMA:
Davalı vekilinin cevap dilekçesi ile " müvekkili şirketçe dava dışı sigortalıya ait ... plakalı araç için 08.01.2018 – 08.01.2019 tarihleri arasını kapsayan Kasko Sigorta Poliçesi tanzim edildiğini, 21.09.2018 tarihinde sigortalı araç sürücüsünün Ankara Ayaş yolu Sincan istikametine doğru seyri sırasında yaya üst geçidi altında park halinde çalışma yapan dava dışı vinçe çarpması sonucu ölümlü trafik kazası meydana geldiğini, müvekkili şirketçe toplam 30.000-TL tazminatın , 23.05.2019, 10.07.2019 ve 26.06.2019 tarihinde ödendiğini, Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığı .... Soruşturma nolu dosyada alınan bilirkişi raporuna göre davacının meydana gelen olayda kusurlu bulunduğunu, davacı kazanın meydana gelmesinde % 100 kusurlu olup ödenen tazminattan diğer kusurlularla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu, kusura ilişkin fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile Poliçe Genel Şartları ve özellikle Türk Ticaret Kanunu’nun 1472.maddesi uyarınca Müvekkilinin Şirketin ödediği tazminattan dolayı sigortalısına halef olarak, bu hasara sebep olan kişiye ve zarardan kanunen sorumlu bulunanlara rücu etmek hakkını haiz olduğunu, müvekkili şirketin tazminat ödemesine neden olan davacının meydana gelen hasardan sorumlu olduğunu, müvekkili Şirketçe T.T.K. 1472. Maddesinde düzenlenen halefiyet ilkesi gereği, zarar sorumlusu davacıya karşı huzurdaki işbu davanın sebebi olan icra dosyasının açılması zorunluluğu hasıl olduğunu, borçlunun haksız olduğunu bilerek icra dosyasına itiraz etmediğini, üstelik şirket yetkilisi Mahmut Ulus ile 10/01/2020 tarihinde telefon ile görüşme sağlandığını, borcu ödemek istediğini belirtip dosya hesabını alındığını, borçlu şirket sahibi yetkilisinin borcu öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde menfi tespit davası açabilecek iken kendisine tebliğ edilen tarihten sonra ve hatta kendisi ile telefonla görüşüldükten sonra dahi dava yoluna gitmediğini ve icra dosyasını ödeyerek kapatmak istediğini, davanın reddini talep ettiklerini, davacı yan tarafından iddia edilen hususların hiçbiri gerçeği yansıtmadığından, davanın kabulü halinde, davacı taraf sebepsiz yere zenginleşecek, hakkaniyete tamamen aykırı bir hüküm tesis edilmiş olacağını, müvekkili şirketçe kasko sigorta poliçesinden kaynaklı toplam 30.000 TL tazminat , 23.05.2019, 10.07.2019 ve 26.06.2019 tarihinde ödendiğini, iş bu 30.000 TL'nin 10.000 TL'si ...'ün vefatı sebebiyle ... (vekili Av. ....a) 10.000 TL'si ...'ün vefatı sebebiyle ...'e ve 10.000 TL'si ....nun vefatı sebebiyle Av. ....'a Genişletilmiş Kasko Sigorta Poliçesi ferdi kaza teminatı Manevi branşı kapsamında manevi tazminat ödemesi olarak ödemesi yapıldığını.., cevap dilekçesinin kabulü ile davanın reddini, %20' den aşağı olmamak kaydıyla kötü niyet tazminatı ile dava masraf, vekalet ücretlerinin kendilerine yükletilmesine karar verilmesini..., " talep ettiği görülmüştür.
DELİLLER:
Davalının hak düşürücü süre itirazının mahkememizin 26/05/2021 tarih 1 nolu ara kararı ile "7226 sayılı yasanın geçici 1. Maddesi uyarınca 13/03/2020-30/04/2020 tarihleri arasında geçen sürenin hak düşürücü süreyi durdurması nedeniyle davanın 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı gözetilerek " reddine karar verildiği görülmüştür.
Davalı Sigorta şirketi ile dava dışı ... Yapı A.Ş arasında düzenlenilen 08/01/2018 başlangıç tarihli 256121045948-6 numaralı poliçenin tetkikinde ... plakalı araç için düzenlenilen Genişletilmiş Kasko Poliçesi olduğu, poliçede manevi tazminat klozunun bulunmadığı, koltuk ferdi kaza klozunda ölüm ve sürekli sakatlık için sigorta sorumluluk limitinin 20.000-TL olarak ön görüldüğü koltuk ferdi kaza teminatı başlığında " Bu teminat araç gerek hareket halinde, gerekse park halinde iken aracın bakımı yapılırken veya araca inilip binilirken meydana gelecek bir kaza sonucunda poliçede detayları belirtilen araçta seyahat eden ve poliçede adeti belirtilen sürücü ve yolcuların ölüm ve sürekli sakatlık hallerine karşı poliçede belirtilen azami sigorta bedeline kadar ilişik ferdi kaza sigortası genel şartları dahilinde sigorta eder " hükmünün bulunduğu, görülmüştür.
Davalı sigorta şirketinden davaya konu hasar dosyası için ...'e 23/05/2019 tarihinde 10.000-TL, ...'a 10/07/2019 tarihinde 10.000-TL, ....'a 26/06/2019 tarihinde 10.000-TL ödeme yapılmasına ilişkin dekont suretlerinin ibraz edildiği, hasar dosyası içerisinde eksper raporunun bulunmadığının bildirildiği görülmüştür.
Ankara ...İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyasının tetkikinde; takip alacaklısının dosyamızın davalısı, takip borçlularının ... Vinç Nakliyat... LTD.ŞTİ., .... İşlem Endüstri ... LTD.ŞTİ., talep konusunun 10/07/2019 tarihli ... plakalı vincin takip alacaklısına kasko sigortası ile sigortalı ... plakalı araç ile kusurlu olarak çarpışması sonucu ödenmek zorunda kalan 7.500-TL asıl alacak, 456,78-TL işlemiş faiz olmak üzere 7.956,78-TL'nin tahsili olduğu, ....İşlem ... LTD.ŞTİ tarafından borca itiraz edildiği, onun yönünden takibin 12/11/2019 tarihi itibariyle durdurulduğu, dosyamız davacısı tarafından 15/01/2020 tarihinde dosyaya 10.303,75-TL ödenerek infazen dosyanın kapatıldığı görülmüştür.
Ferdi Kaza Sigortası genel şartlarının tetkikinde "Teminat nevileri başlıklı 8. Maddesinin "- Verilen ve verilmeyen teminatların poliçenin ön yüzünde belirtilmesi kaydıyla, aşağıda belirtilen vefat ve daimi maluliyet teminatlarına ilave olarak, gündelik tazminat ve tedavi masrafları teminatlarının biri veya her ikisi verilebilir. 8/d-5 maddesinin " Sigortacı ödediği tedavi masrafları dolayısile mes'ul üçüncü şahıslara karşı tediye ettiği meblağ kadar sigortalının yerine kaim olur.
"Teminat Nev'ilerinin İçtimaı başlıklı 9.maddesinin " Bir kaza, vefat ve daimi maluliyet tazminatına aynı zamanda hak kazandırmaz. Ancak, daimi maluliyet tazminatı almış bulunan sigortalı, kazanın vukuu tarihinden itibaren bir sene zarfında ve bu kaza neticesinde vefat ettiği takdirde hak sahiplerine, ''Sigortalıya ödenmiş bulunan daimi maluliyet tazminatı ile vefat tazminatı arasındaki fark ödenir. Gündelik tazminat ve tedavi masrafları vefat veya daimi maluliyet tazimatından indirilmez."düzenlemesini içeriği görülmüştür.
Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartlarının IV-Zorunlu Koltuk Sigortasının Özellikleri başlıklı 2/c bendinin "bir zarar sigortası değil, bir tutar (meblağ) sigortası olduğu için somut zarar ne olursa olsun bir zarar hesabı yapılmaksızın yazılı tutar hak sahibine ödenir" i bendinin " Zarar gören veya ölmüş ise hak sahipleri koltuk sigortasından aldıkları tazminattan ayrı olarak üçüncü kişilerden veya onların sorumluluk sigortalarından ayrıca tazminat alabilirler, bu durumda koltuk sigortasından yapılan ödemeler tazminattan indirilemez " j bendinin " Koltuk sigortası bir can sigortası türü olduğundan ölüm veya yaralanma nedeniyle sigorta bedelini ödeyen sigortacının zarardan sorumlu olanlara dönme (rücu) hakkı yoktur..." hükümlerini içerdiği görülmüştür.
Yargıtay 17.Hukuk Dariresinin 2016/2630 E,2019/1860 K sayılı ilamında "...Koltuk sigortasında, yalnız trafik kazaları için değil, yolculuk süresi içerisinde mola ve duraklamalar dahil “her türlü kazalara karşı” yolculara ve taşıma görevlilerine güvence sağlanmış iken, Sorumluluk sigortalarından Trafik Sigortasında yalnızca trafik kazalarından zarar gören üçüncü kişiler korunmuştur. Taşıma Sigortasında, Koltuk Sigortasında olduğu gibi “her türlü kazalara karşı” güvence sağlanmış ise de, bundan yararlanabilecek olanlar yalnız “yolcular” olup, personele bu hak tanınmamıştır.c-Koltuk Sigortasında taşımacının, sürücünün ve yardımcıların bir kusurları bulunmasa bile, sigorta poliçesindeki güvence tutarı zarar görenlere ödenir. Buna karşılık, sorumluluk sigortalarında sürücü kusursuz ise, sigorta tazminatı ödenmez.d-Zorunlu Koltuk Sigortasında zarar gören yolcular ve görevliler (yaşı, mesleği, kazancı ne olursa olsun) bir zarara uğramışlarsa bir “kişisel kaza” ve “can” sigortası olarak bu sigorta türünden yararlanabilmekte iken, Sorumluluk sigortalarında, zarar gören kişilerin sigortadan tazminat alabilmeleri için, malvarlıklarında bir azalma olması, kazanç kaybına uğramış bulunmaları veya herhangi bir şekilde yardımdan ve destekten yoksun kalmaları gerekmektedir. Çünkü bunlar birer “mal” sigortası türüdür. e-Sorumluluk Sigortaları birer “zarar sigortası” iken, Koltuk Sigortası bir “meblâğ sigortası”dır.Koltuk Sigortasını yapan sigortacının ödeyeceği tutar, sigorta poliçesinde yazılı “sigorta bedeli”dir.Zarar sigortalarında ise, sigortacının ödeyeceği tutar, sigorta poliçesinde yazılı tutar (sigorta bedeli) değil, sigortalıların veya üçüncü kişilerin uğradıkları “zarar tutarı”dır.f-Koltuk Sigortasında, yolcu veya görevli ölmüşse, bir tutar “meblâğ sigortası” olarak sigorta bedelinin tamamı, herhangi bir indirim söz konusu olmaksızın eksiksiz haksahiplerine (mirasçılara) miras payları oranında ödenir. Bir hesaplama (destek tazminatı hesabı) yapılmaz ve mirasçı olmayan destekten yoksun kalanlar Koltuk Sigortasından yararlanamazlar. Buna karşılık, sorumluluk sigortalarından tazminat alabilmek için, destekten yoksun kalındığı ve maddi zarara uğranıldığı kanıtlanmalıdır. Ayrıca sorumluluk sigortaları birer “meblâğ sigortası” değil “zarar sigortası” oldukları için, destekten yoksun kaldıklarını kanıtlayanlar, sigorta bedelinin tamamını değil, yalnızca hesaplanan zarar tutarını alabilirler. Bunun için de bir “destekten yoksun kalma” hesabı yapılması gerekir. Mirasçıların ayrıca destekten yoksunlukları söz konusu değilse, bunlar sorumluluk sigortalarından tazminat alamazlar. g-Koltuk Sigortasından yararlanan yolcu veya görevli, kazanın oluşunda kusuru bulunan üçüncü kişilere ve sorumluluk sigortalarını yapan sigortacılara karşı dava açarlarsa, bu davada hesaplanacak tazminat tutarlarından, Koltuk Sigortasından yapılan ödemeler indirilmez. Kısaca söylemek gerekirse, Koltuk Sigortasından yapılan ödemeler (tedavi giderleri dışında), üçüncü kişilere karşı açılan davalarda tazminattan indirilmez. Buna karşılık sorumluluk sigortalarından alınan paralar, açılan bir davada indirim nedenidir. Çünkü, sorumluluk sigortalarında, sigortacı, sigorta ettirenlerin (taşımacının, işletenin) hukuki sorumluluklarını üzerine almıştır. Bu nedenle, sigorta poliçesindeki üst sınıra kadar yapılan ödemeler, sigorta ettirenlerin adına ve hesabına yapıldığından,açılan bir davada hesaplanan tazminat tutarından indirilir. ..." denildiği görülmüştür.
DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafça davalının rücuen alacak talebinin icra baskısı altında ödenmek zorunda kalınması nedeniyle usulsüz tahsil edilen miktarın istirdadı ,davalı tarafça davalıya sigortalı araçta bulunanlar lehine Ferdi Kaza Sigortası kapsamında ödenmek zorunda kalınan bedelin davalının malik olduğu araç sürücüsünün kusuru oranında rucüen tahsil edildiği belirtilerek davanın reddine karar verilmesi talep edilmiş olup;
... plakalı aracın davalı sigorta şirketi nezdinde Genişletilmiş Kasko Poliçesi ile sigortalı olduğu, poliçede manevi tazminat klozunun bulunmadığı, koltuk ferdi kaza klozu bulunduğu, davalı sigorta şirketince davaya konu ödemelerin bu kloz kapsamında yapıldığı, ferdi kaza klozu kapsamında yapılan ödemelerden tedavi giderlerinin rücu kapsamında olup, sakatlık ve ölüm ödemelerinin meblağ sigortası olması nedeniyle rücu kapsamında bulunmadığı, bu bağlamda davalının rücu kapsamında olmayan miktarı kusura dayalı olarak icra takibine koymasının ve tahsilinin yasal dayanağının bulunmadığı, icra takibi sonucu davacı tarafça baskı altında 15/01/2020 tarihinde dosyaya ödenmek zorunda kalınan 10.303,75-TL nin tahsilinin talep edilmesinin haklı olduğu, genişletilmiş kasko sigorta poliçesi, Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartları ve tüm dosya içeriği ile anlaşılmakla aşağıdaki hükmün kurulmasına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere;
Davacının davasının kabulüne, 10.303,75-TL'sinin ödeme tarihi olan 15/01/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 703,85 TL harçtan, dava açılışında alınan 175,97 TL peşin harcın düşülmesi ile eksik alındığı anlaşılan 527,88 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 5/A ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-13. maddesi uyarınca alınması gereken 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
Davacının yargılama sırasında yapmış olduğu 175,97 TL peşin harç, 59,30 TL başvurma harcı, 18,30 TL tebligat ücreti, olmak üzere toplam 253,57 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avansının HMK'nin 333. maddesi uyarınca karar kesinleştikten sonra Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesinin 5. maddesi dikkate alınarak yatıranlara iadesine,
Davacının yargılamada vekil ile temsil edildiği anlaşıldığından yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

Dair Taraf vekillerini yüzüne karşı, tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/04/2022