19. Hukuk Dairesi 2014/15475 E. , 2015/1751 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı şirket ve davalı ... Petrol Kimyevi Ltd Şti vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı vekili, müvekkili ile davalı ... arasında müvekkili şirket lehine 15 yıl süreyle intifa hakkı tesis edilen taşınmaz üzerinde mevcut veya inşa edilecek akaryakıt satış istasyonunun müvekkilinin bayi olarak işletilmesi hususunda 11.06.2005 tarihli protokolün düzenlendiğini, ayrıca 18.10.2006 tarihli bayilik sözleşmesinin akdedildiğini, bu protokol uyarınca müvekkili şirketin ticari inkişaf bedeli adı altında ödemelerde bulunduğunu, hal böyleyken 20.01.2009 tarihinde davalı ... tarafından işletilen akaryakıt satış istasyonunun ve bayilik sözleşmesinin diğer davalı... İnşaat Ltd.Şti"ne devredildiğini, bunun üzerine müvekkili şirket ile davalı... İnşaat Ltd Şti arasında 5 yıl süreli ve 20.01.2009 tarihli yeni bir bayilik sözleşmesi yapıldığını, ayrıca davalı... İnşaat Ltd Şti tarafından imzalanan 05.02.2009 tarihli taahhütnameyle müvekkili şirket ile ... arasında akdedilmiş her türlü protokol ve sözleşmede yer alan taahhütleri müşterek ve müteselsil kefil sıfatıyla üstlenildiğini, keza diğer davalılar ... ve ... Petrol Kimyevi Ltd. Şti tarafından da davalı... İnşaat Ltd Şti’nin müvekkili şirkete karşı her türlü protokol ve sözleşmeden kaynaklı borçlarına kefil olunduğunu, ancak yapılan anlaşmaların Rekabet Kurumu’nun tebliğ ve kararları doğrultusunda öngörülen zamandan önce sonlandığını, bu nedenle müvekkili tarafından ödenen ticari inkişaf bedelinin gerçekleşmeyen anlaşma sürelerine ilişkin kısmının karşılıksız kaldığını, öte yandan müvekkilinin cari hesaptan kaynaklı alacağının da bulunduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin talep ve dava hakları da saklı tutarak 146.666,67 ABD Doları + KDV tutarındaki bakiye inkişaf bedelinin davalı ..."e ödendiği tarihten; 1.476,58 TL miktarlı faturalı alacağın ise fatura tarihlerinden itibaren avans faiziyle birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 22.10.2012 tarihli ıslah dilekçesiyle, davalı ... Petrol Kimyevi Ltd Şti ile müvekkili arasında 18.09.2010-31.12.2012 tarihleri arasını kapsayan 2 yıl süreli bayilik sözleşmesi ve protokol akdedildiğini, buna göre davalı şirketin bu 2 yıllık süreye
karşılık peşin satış destek primi adı altında müvekkili adına fatura düzenlenmesi gerektiğini, bu fatura karşılığının da müvekkilinin bakiye inkişaf bedelinden mahsup edileceğinin kararlaştırıldığını, ne var ki davalı şirketin adı geçen faturayı düzenlemediğini belirterek protokol uyarınca bakiye inkişaf bedeline yönelik olarak davalı ... Petrol Kimyevi Ltd Şti’nden fatura ihdas etmesine icbar edilmesine veya bu mümkün değilse protokol ile üstlendiği 154.893,00 TL + KDV tutarındaki alacağın Eylül 2010 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte bu davalıdan, 1.476,58 TL alacağın tüm davalılardan tahsilini istemiştir.
Davalılar... İnşaat Ltd Şti ve ... Petrol Kimyevi Ltd Şti vekili, müvekkilleri ile davacı arasında yapılan protokol doğrultusunda, müvekkili ... Petrol Kimyevi Ltd Şti ile davacı arasında 2 yıllık bayilik sözleşmesi imzaladığını, bu süreye ilişkin olarak davacı yanca ödenecek olan peşin satış destek primi ile talep edilen inkişaf bedelinin karşılıklı mahsup edilmesinin kararlaştırıldığını, söz konusu bayilik ilişkisi devam ettiği için muhasebeleştirme işlemi yapılmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama ve alınan bilirkişi raporu sonucunda, davacı ile davalı şirketler arasında imzalanan 18.09.2010 ile 31.12.2012 tarihleri arasını kapsayan protokolün 5. maddesine göre dava konusu bakiye inkişaf bedeli için davacı ile davalı ... Petrol Kimyevi Ltd Şti arasında mahsuplaşma yapılacağının kararlaştırıldığı, buna göre mahsuplaşma işleminin adı geçen davalı şirket tarafından davacıya düzenlenecek 154.893,00 TL + KDV tutarındaki bir faturayla sonlandırılacağı, ancak davalı şirketin halihazırda davacıya herhangi bir fatura düzenlemediği, bu durum karşısında davacıya fatura düzenleme borcu bulunduğunun tespiti, bu faturanın düzenlenmediği takdirde 154.893,00 TL + KDV"nin davacıya geri ödemekle yükümlü olduğu, anılan protokolün 5. maddesinin son fıkrası uyarınca sona erdirilen anlaşmaya ilişkin varsa bakiye borcun ibra edildiğinden davacının 1.476,58 TL alacak talebinin yerinde görülmediği gerekçesiyle davalılar ...,... İnşaat Ltd Şti ve ... hakkındaki davanın reddine, davalı ... Petrol Kimyevi Ltd. Şti hakkındaki davanın kabulüne, 154.893,00 TL + KDV (27.880,74 TL) tutarında davacıya fatura kesme borcu bulunduğunun tespiti ile bunun düzenlenmediği takdirde 154.893,00 TL + KDV"nin davacıya geri ödenmesine karar verilmiş, hüküm davacı şirket ve davalı ... Petrol Kimyevi Ltd Şti vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... Petrol Kimyevi Ltd Şti vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasındaki protokolde inkişaf bedelinin ödenmesinin fatura düzenlenmesi şartına bağlanmamış bulunmasına ve fatura düzenlenmesi hususunun mali hükümlere ilişkin olarak Vergi Usul Kanununa (VUK) tabi olmasına göre, mahkemece fatura düzenlenmesi hususunun birlikte ifa kuralı olarak kabul edilemeyeceği gözetilmeden hüküm altına alınan
bedelin tahsilinin davalı ... Petrol Kimyevi Ltd Şti tarafından fatura düzenlenmesi şartına tabi tutacak şekilde birlikte ifaya yer verilerek yazılı şekilde hüküm tesisinde isabet görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Petrol Kimyevi Ltd Şti vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 11.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.