MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : KADASTRO TESPİTİNE İTİRAZ
KANUN YOLU : TEMYİZ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, tescil davasının açıldığı 30.06.2003 tarihinden 20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının getirtilerek dosya arasına konulması, dava konusu taşınmazlarla ilgili olarak ... tarafından yapılan kamulaştırmaya ilişkin krokide taşınmazların batı yönünde kalan taşınmazın ne sebeple mera olarak gösterildiğinin araştırılarak ilgili belgelerin dosya içine getirtilmesi, bundan sonra mahallinde keşif yapılarak, taşınmazların öncesinin kadim mera olup olmadığı, ne zaman kamulaştırıldığı, kamulaştırma belgelerinde taşınmazların hangi nitelikte gösterildiği, taşınmazlar üzerinde tarım yapılıp yapılmadığı, tarımsal faaliyet yapılmıyor ise otu biçilmek suretiyle kullanılan özel çayır niteliğinde olup olmadığı, bir süredir kullanım olmaması halinde taşınmazın ne kadar süre ile kullanılmadığı, kullanmayışın terk iradesinden mi, yoksa zorunlu nedenlerden mi kaynaklandığı, taşınmazın çevresinde eylemli ve geleneksel anlamda mera bulunup bulunmadığı hususlarının yerel bilirkişi ve tanıklardan sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması; taşınmazın çevresinde mera olduğunun anlaşılması halinde dava konusu bölümle ne şekilde ayrıldığının, arada doğal ya da yapay ayırıcı unsur bulunup bulunmadığının belirlenmesi; hava fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri uzmanı harita mühendislerince stereoskop aletiyle inceleme yapılarak dava konusu taşınmaz bölümlerinin niteliği, üzerinde tarımsal faaliyette bulunulup bulunulmadığı, etrafındaki taşınmazlarla aralarında farklılık bulunup, bulunmadığı hususunda ayrıntılı rapor alınması; 3 kişilik ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerini açıklar mahiyette rapor alınması, taşınmazların çevresinde eylemli mera bulunmaması halinde özel mülkiyete konu taşınmazlarla çevrilen 4.725,04 metrekare yüzölçümündeki taşınmazın kadim mera olup olamayacağının tartışılması ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 101 ada 257, 101 ada 512 ve 101 ada 599 parsel sayılı taşınmazların Hazine adına yapılan tespitinin iptali ile davacı ... adına tarla vasfıyla kayıt ve tesciline, fen bilirkişisinin 16.09.2015 tarihli krokili raporunda 101 ada 257 parsel üzerinde yeşil kalem ile taralı 355.34 metrekarelik mevcut bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkının aynen korunmasına ve devamına karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla lehine bozma yapılan taraf yararına, bozma gereklerinin yerine getirilmesi hususunda usuli kazanılmış hak oluşacağından, bozma ilamında değinilen hususların tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, çekişmeli taşınmazlar üzerinde, davacı lehine zilyetlikle edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; hükmüne uyulan bozma ilamında taşınmazda kullanım olmaması durumunda ne kadar süredir kullanılmadığı ve bu kullanılmamanın terk iradesinden mi yoksa zorunluluktan mı kaynaklandığının belirlenmesi istenildiği halde, taşınmazın ne zamandır kullanılmadığı ve taşınmazın otu biçilmek suretiyle kullanılan özel çayır niteliğinde olup olmadığı hususunda mahalli bilirkişi beyanları arasında çelişki bulunmasına ve ziraat bilirkişi raporunda da taşınmazın 10-15 yıldır aktif olarak tarımsal faaliyette kullanılmadığı belirtilmesine rağmen, söz konusu çelişkiler giderilmemiş ve taşınmazın ne zamandır kullanılmadığı, kullanılmamanın terk iradesinden mi yoksa zorunluluktan mı kaynaklandığı açıklığa kavuşturulmamış ve ayrıca bozma ilamında belirtilmesine rağmen hava fotoğrafları incelenmemiş ve böylelikle taşınmazın niteliği ve kullanım durumu kesin olarak belirlenmeksizin hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmaz bölümüne ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmaz bölümünün bulunduğu köyü/ mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, komşu parsellere ait tespit tutanakları ve dayanak belgeler celp edilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ve tanıklar ile üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadıkları, böyle yerlerden iseler imar-ihyalarının hangi tarihte tamamlandığı, üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin mevcut olup olmadığı, mevcut ise zilyetliğin hangi tasarruflarla sürüdürüldüğü, taşınmazlar üzerinde tarım yapılıp yapılmadığı, tarımsal faaliyet yapılmıyor ise otu biçilmek suretiyle kullanılan özel çayır niteliğinde olup olmadıkları, bir süredir kullanılmadıklarının anlaşılması halinde taşınmazların ne kadar süre ile kullanılmadıkları, kullanılmamanın terk iradesinden mi, yoksa zorunlu nedenlerden mi kaynaklandığı sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellere ait tespit tutanağı ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazların tarımsal niteliğini, üzerlerindeki zilyetliğin sürdürülüş şeklini ve süresini duraksamasız şekilde ortaya koyan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini ve bitki desenini, imar ihyaya muhtaç yerlerden olmaları halinde imar ihya edilip edilmediğini, edilmişlerse imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını ve taşınmazların ne zamandır kullanılmadığını açıklayan, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, taşınmaz ile çevresinin yakın plan ve panaromik fotoğrafları çektirilip, üzerine taşınmazların sınırlarının işaretlenilmesi istenilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, hava ve uydu fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmazların kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması suretiyle, çekişme konusu taşınmazların önceki ve şimdiki niteliği, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olmaları halinde imar-ihyalarının hangi tarihte tamamlandığı, ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmağı, kullanımın hangi tarihten itibaren başladığı, kullanıma ara verilip verilmediği ve ara verilmiş ise ne kadar süreyle ara verildiği hususlarında ayrıntılı rapor düzenlemesi istenilmeli; fen bilirkişisine, keşfi denetlemeye ve takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli ve bundan sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, belirtilen hususlar göz ardı edilerek ve bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi; kabule göre de, çekişmeli 101 ada 599 parsel sayılı taşınmazın 16.09.2015 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 2.843,19 metrekarelik kısmı dava konusu edildiği halde, taleple bağlılık kuralına aykırı olacak şekilde taşınmazın tamamının davacı adına tesciline karar verilmesi de isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.