16. Hukuk Dairesi 2016/635 E. , 2018/6750 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sonucunda, ... İli ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 118 ada 61 parsel sayılı 486,91 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, komşu 118 ada 20 parsel sayılı taşınmaza uygulanan vergi kaydının miktar fazlası olduğu gerekçesiyle mera olarak sınırlandırılmıştır. Davacı ..., kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak çekişmeli taşınmazın kök muris ... ... mirasçıları adına tapuya tescili istemiyle dava açmıştır. Yargılama sırasında ..., kök muris ... ...’nun terekesine temsilci olarak atanmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, dava konusu 118 ada 61 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile kök muris ... ...u mirasçıları adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın mera vasfı taşımadığı ve davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının oluştuğu kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Çekişmeli 118 ada 61 parsel sayılı taşınmaz, ... çalışmaları sırasında, dava dışı 118 ada 20 parsel sayılı taşınmaza uygulanan 1937 tarih ve 661 tahrir sayılı vergi kaydının miktar fazlası olduğu gerekçesiyle mera olarak sınırlandırılmıştır. Söz konusu vergi kaydının güney sınırı mera okumakta olup, çekişmeli taşınmazın doğu, güney ve batı sınırlarında da 118 ada 21, 45, 84 ve 85 sayılı mera parselleri bulunmaktadır. Buna göre, kayıt miktar fazlası olan dava konusu taşınmazın zilyetlikle edinilebilmesi bakımından meradan açılmış olup olmadığının belirlenmesi zorunludur. Hal böyle olmasına rağmen Mahkemece yöntemine uygun şekilde mera araştırması yapılmamış, çekişmeli taşınmaza komşu 118 ada 19, 20 ve 47 parsel sayılı taşınmazların ... tespit tutanakları ve dayanakları ile komşu 118 ada 21, 45, 84 ve 85 parsel sayılı taşınmazların ... tespitlerine esas alınan vergi kayıtları getirtilerek yöntemince mahalline uygulanmamış, üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış, çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgeye ilişkin en eski tarihli hava ve uydu fotoğrafları ile memleket haritaları dosya arasına getirtilerek incelenmemiş, dava konusu taşınmazın sınırında bulunan mera parsellerinin kadim mera parselleri olup olmadıkları ve eylemli mera vasfı taşıyıp taşımadıkları araştırılmamıştır. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için, öncelikle dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede yetkili idari merciler tarafından 4753 ve 5618 sayılı Yasalar uyarınca mera tahsisi yapılıp yapılmadığı İl Tarım Müdürlüğü"nden sorularak, yapılmış ve bu yönetimsel işlem kesinleşmiş ise mera tahsis haritası ve eki belgeler getirtilerek dosyasına konulmalı, çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgeye ilişkin en eski tarihli hava ve uydu fotoğrafları, fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ile memleket haritaları ilgili kurumlardan temin edilmeli, çekişmeli taşınmaza komşu tüm parsellerin (118 ada 19, 20, 21, 45, 47, 84 ve 85 parseller) ... tespit tutanakları ve varsa dayanakları, hükmen ya da ihdasen oluşan tapu kayıtları bulunmakta ise oluşumlarına ilişkin ilam, belge ve haritalar, davalı olanlar bulunmakta ise dava dosyaları getirtilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, komşu köylerde ikamet eden ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları ve tespit bilirkişilerinin tümü ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi ve üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan dava konusu taşınmaz ile çevresindeki taşınmazların önceki ve şimdiki niteliklerinin ne olduğu, evveliyatları itibariyle kadim mera vasfında olup olmadıkları, eylemli mera şeklinde kullanılıp kullanılmadıkları, bitişik mera parselleri ile çekişmeli taşınmaz arasında doğal ya da yapay ayırıcı bir unsur bulunup bulunmadığı, çekişmeli taşınmaz evveliyatı itibariyle mera vasfında değilse taşınmaz üzerindeki zilyetliğin ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, taşınmaz imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise nasıl ve ne şekilde emek ve masraf sarfı ile imar-ihya edildiği, imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, tespite aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişilerinin tümü tanık sıfatıyla dinlenilmeli, beyanlar arasında oluşan çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, yerel bilirkişi ve tanık beyanları komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, komşu parsellerin ... tespitlerine esas alınan vergi kayıtları yöntemine uygun şekilde mahalline uygulanarak çekişmeli taşınmaz yönünün sözkonusu kayıtlarda ne şekilde gösterildiği tespit edilmeli, üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan dava konusu taşınmaz ile çevresindeki parsellerin evveliyatları itibariyle geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadıklarını, eylemli mera şeklinde kullanılıp kullanılmadıklarını, çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki örtüsü ve diğer yönlerden bitişik mera parsellerinden nasıl ayrıldığını, mera parselleri ile çekişmeli taşınmaz arasında doğal ya da yapay ayırt edici bir unsur bulunup bulunmadığını, taşınmazın meradan açılan veya meranın devamı niteliğinde olan yerlerden olup olmadığını açıklayıp, çekişmeli taşınmazın tarımsal niteliği ile taşınmaz üzerinde bulunan ağaçların cins, adet ve yaşlarını belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ve yan görünüş (kesit) krokisi ile desteklenmiş, önceki zirai bilirkişi raporlarını irdeleyen somut verilere dayalı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye en eski tarihli hava ve uydu fotoğrafları ile memleket haritaları üzerinde inceleme yaptırılarak çekişmeli taşınmaz ile çevresindeki parsellerin geçmişteki nitelikleri, sınırları, kullanım şekilleri ve aralarında ayırt edici bir unsur bulunmadığını açıklayan ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli, çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgeye ilişkin varsa mera tahsis kararı ve haritası yöntemine uygun şekilde mahalline uygulanarak çekişmeli taşınmazın tahsis haritası üzerindeki konumu belirlenmeli, fen bilirkişisine keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli, yapılacak inceleme sırasında evveliyatı itibariyle mera vasfında olan taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresi ne olursa olsun hukuken değer taşımayacağı ve mera vasfındaki yerlerin zilyetlikle iktisap edilemeyeceği dikkate alınmalı, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu husus gözardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 19.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.