Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2015/4116 Esas 2017/5436 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar tarafından, davalılar aleyhine 06.08.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın davalı ... yönünden reddine, diğer davalı yönünden kabulüne dair verilen 29.01.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı İl Özel İdare Müdürlüğü vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacılar, 1031 parsel (334 ada 6 parsel) sayılı taşınmaz yararına davalılara ait 1030 (334 ada 5 parsel) ve 1029 (334 ada 4 parsel) parselden geçit hakkı kurulmasını istemiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, 334 ada 6 parsel lehine 334 ada 4 parsel aleyhine geçit kurulmasına, 334 ada 5 parsel aleyhine açılmış olan davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, 334 ada 4 parsel sayılı taşınmaz maliki olan davalı temyize getirmiştir.
Türk Medeni Kanunu"nun 747. Maddesinde, genel yola çıkmak için yeterli yolu bulunmayan taşınmaz malikinin komşularından bedeli karşılığında en uygun yerin kendisine geçit hakkı olarak bırakılmasını isteyebileceği öngörülmüştür.
Somut olayda; davacı taşınmazının genel yola bağlantısının olmadığı sabittir. Özünü komşuluk hukukunun genel ilkelerinden alan geçit davalarında fedakarlık denkleştirilmeli, bir tarafın geçit ihtiyacı karşılanırken diğer tarafın mülkiyet hakkı zararlandırılmamalıdır.
Dosyada mevcut 1030 parselin kadastro tutanağına göre 1030 ve 1031 parsellerin öncesinde bir bütün iken bölündüğü ve bu iki parselin oluştuğu anlaşılmaktadır. O halde, öncelikle uygun seçeneğin bölünen parseller üzerinde aranması gerekir. Zira bir taşınmazın paydaşları onu bölerken oluşacak parsellerin yollarını da sağlamak zorundadırlar. Bu husus taksim sırasında yerine getirilmezse, üçüncü kişilerin taşınmazlarından geçit hakkı istemlerinin de hakkaniyete uygun olmayacağının gözönünde tutulması gerekir.
Diğer yandan uygun geçit güzargahı saptanırken aleyhine geçit kurulan taşınmazın kullanım bütünlüğü bozulmamalı, taşınmaz ikiye bölünmemeli ve sınırı takip ederek oluşturulacak geçit seçeneklerinin öncelikle değerlendirilmesinin gerektiği düşünülmelidir.
Keşif sonucu düzenlenen krokide 2. alternatif olarak kırmızı renk ile gösterilen geçit yerinin 1030 parseli (334 ada 5 parseli) ikiye böldüğü görülmektedir.
Açıklanan bu ilkeler doğrultusunda davalı 1030 (334 ada 5 parsel) parselin doğu sınırını takiben oluşturulacak geçit yeri alternatifi değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken bu hususlar gözetilmeden yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle, davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.06.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.