Danıştay 10. Daire 1992/2758 Esas 1993/1590 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1993
Karar No : 1590
Esas Yılı : 1992
Esas No : 2758
Karar Tarihi : 20/04/993

İHRACATTA VERGİ İADESİNDEN DOĞAN BORÇ İÇİN DAVACI ŞİRKET TARAFINDAN TEMİNAT OLARAK GÖSTERİLEN TAŞINMAZA KONAN HACZİN KALDIRILMASI İSTEMİYLE YAPILAN BAŞVURUNUN REDDİNDE HUKUKA UYARLIK BULUNMADIĞI HK.
... A.Ş.nin ihracatta vergi iadesinden doğan borcu için davacı şirket tarafından teminat olarak gösterilen taşınmaza konulan haczin kaldırılması istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda, ... İdare Mahkemesince, 6183 sayılı Kanunun 9.maddesinin 1.fıkrasına göre, Vergi Usul Kanununun 344.maddesinde sayılan kaçakçılık cezası ile mükerrer 347.maddesinde sayılan ağır kusur hallerinde teminat istenmesinde ihtiyati haciz tatbikinin mümkün olabileceği, dava ve Mahkemenin 1991/553 esasına kayıtlı dosyanın incelenmesinden; ... A.Ş.nin haksız yere vergi iadesi almasından doğan borcu için davacı şirketin Yönetim Kurulu kararına dayanılarak … İli, … İlçesi, 2.Bölge … mevkiinde bulunan taşınmazın teminat gösterildiği, belirtilen tutar üzerinden ihtiyati haciz tatbik edildiği, borcun aslının ödendiği, kaçakçılık veya ağır kusur cezasından doğan borç bulunmadığınun anlaşıldığı, bu durumda üçüncü kişi durumunda bulunan davacı şirketin teminat gösterdiği borcun ödenmesi ve oratada 6183 sayılı Yasanın 9.maddesinin uygulanmasını gerektiren bir hal bulunmaması karşısında haczin kaldırılması gerekirken davacı isteminin zımnen reddinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare tarafından, anılan idare mahkemesince verilen 27.3.1992 tarih ve 1992/390 sayılı kararın bozulması istenilmektedir. İdare ve Vergi Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 3622 sayılı Kanun ile değişik 49.maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bozulması istenen karar, usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz sebepleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden temyiz isteminin reddi ile bozulması istenen kararın onanmasına karar verildi.

AYRIŞIK OY:
... A.Ş.nin haksız yere ihracatta vergi iadesi aldığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık, ... A.Ş.nin haksız yere ihracatta vergi iadesi aldığının saptanması üzerine davacı firma tarafından ihracatta vergi iadesi borcuna karşılık teminat olarak gösterilen ve bu nedenle haczedilen taşınmazı üzerindeki haczin, borcun aslının ödenmesi halinde kaldırılıp kaldırılamayacağı, bir başka deyişle, bu borca karşılık gecikme zammı tahakkuk ettirilip ettirilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
6183 sayılı Yasanın 13.maddesi ile düzenlenen ihtiyati haciz müessesesi kamu alacağının korunması bakımından en etkili yöntemlerden biridir. Aynı maddenin 3.bendinde de; borçlu kaçmışsa veya kaçması, mallarını kaçırması ve hileli yollara sapması ihtimalleri ihtiyati haciz tatbiki halleri arasında sayılmıştır. Öte yandan, kamu alacağının geç ödenmesi nedeniyle gecikme zammı istenilmesi tabiidir.
Temyizen incelenen kararda, borcun aslının ödenmiş olması ve bu haliyle 6183 sayılı Yasanın 9.maddesinin uygulanmasını gerektiren bir durum bulunmaması nedeniyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise
de; dava konusu olayda, ödenmesi gereken bir gecikme zammının bulunup bulunmadığı, 6183 sayılı Yasanın 13/3.maddesi kapsamında ve ihtiyati haczin devamını gerektiren bir durumun var olup olmadığının araştırılması suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, bu hususlar araştırılmaksızın eksik incelemeye dayalı olarak verildiği anlaşılan idare mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.