MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : İTİRAZIN İPTALİ


Taraflar arasında görülen itirazın iptali davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, ecrimisil alacağının tahsili istemi ile yürütülen icra takibine itirazın iptali ve icra inkar tazminatının tahsili isteğine ilişkindir.
Davacılar, davalı ile ortak murislerinden kalan dava konusu 1651 ada 11 parselde yer alan 1 ve 3 nolu bağımsız bölümleri davalının haksız yere tasarruf etmesi sebebi ile ... İcra Müdürlüğü"nün 2013/4922 Esas sayılı takip dosyası ile ecrimisil alacağından dolayı icra takibi yaptıklarını, ancak davalının haksız yere takibe itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptali ile icra inkar tazminatına karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı, aralarında yaptıkları bir sözleşme olmaksızın murise ölünceye kadar baktığını ve onun muvafakati ile dava konusu 3 nolu bağımsız bölümde oturduğunu, o öldükten sonra da oturmaya devam ettiğini, dava konusu 1 nolu bağımsız bölümün kira bedellerini de kendisinin aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddianın sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabul edilerek itirazın iptali ile takibin devamına, asıl alacağın %20"si oranında icra inkar tazminatının tahsiline karar verilmiştir.
Bilindiği üzere; paylı mülkiyette taşınmazdan yararlanamayan paydaş, engel olan öteki paydaş veya paydaşlardan her zaman payına vaki elatmanın önlenilmesini ve ecrimisil istiyebilir. Elbirliği mülkiyetinde de paydaşlardan biri öteki paydaşların olurlarını almadan veya miras şirketine temsilci atanmadan tek başına ortak taşınmazdan yararlanmasına engel olan ortaklar aleyhine ecrimisil davası açabilir. Ancak, o paydaşın, payına karşılık çekişmesiz olarak kullandığı bir kısım yer varsa açacağı ecrimisil davasının dinlenme olanağı yoktur. Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarına ve aynı doğrultudaki bilimsel görüşlere göre payından az yer kullandığını ileri süren paydaşın sorununu, kesin sonuç getiren taksim veya ortaklığın satış yoluyla giderilmesi davası açmak suretiyle çözümlemesi gerekmektedir.


./..





Kural olarak, men edilmedikçe paydaşlar birbirlerinden ecrimisil isteyemezler. İntifadan men koşulunun gerçekleşmesi de, ecrimisil istenen süreden önce davacı paydaşın davaya konu taşınmazdan ya da gelirinden yararlanmak isteğinin davalı paydaşa bildirilmiş olmasına bağlıdır. Ancak, bu kuralın yerleşik yargısal uygulamalarla ortaya çıkmış bir takım istisnaları vardır. Bunlar; davaya konu taşınmazın kamu malı olması, ecrimisil istenen taşınmazın (bağ, bahçe gibi) doğal ürün veren yada (işyeri, konut gibi) kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden olması, paylı taşınmazı işgal eden paydaşın bu yerin tamamında hak iddiası ve diğerlerinin paydaşlığını inkar etmesi, paydaşlar arasında yapılan kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belirli bulunması, davacı tarafından diğer paydaşlar aleyhine daha önce bu taşınmaza ilişkin, elatmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi, ecrimisil ve benzeri davalar açılması veya icra takibi yapılmış olması halleridir. Bundan ayrı, taşınmazın getirdiği ürün itibariyle de, kendiliğinden oluşan ürünler; biçilen ot, toplanan fındık, çay yahut muris tarafından kurulan işletmenin yahut, başlı başına gelir getiren işletmelerin işgali halinde intifadan men koşulunun oluşmasına gerek bulunmamaktadır.
Bu nedenle, davaya konu taşınmazlar yönünden sayılan istisnalar dışında intifadan men koşulunun gerçekleşmesi aranacak ve intifadan men koşulunun gerçekleştiği iddiası, her türlü delille kanıtlanabilecektir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 27.02.2002 gün ve 2002/3-131 E, 2002/114 K sayılı ilamı).
25.05.1938 tarih ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve Yargıtay"ın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar.
Hemen belirtelim ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık, değerlendirmenin gerekçeleri bilimsel verilere ve HMK"nın 266 vd. maddelerine uygun olmalıdır.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerinin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler getirtilmeli, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için birim fiyatlar getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira bedelleri araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.


../...




Dosya kapsamı ve delillerden, dava konusu 1 ve 3 nolu bağımsız bölümlerin maliki muris ..."ün 30.06.2012 tarihinde ölümü ile mirasçıları olan davanın taraflarının taşınmazlarda elbirliği mülkiyetine dayalı olarak malik oldukları, 1 nolu bağımsız bölümün kiraya verilerek kira gelirlerini almak suretiyle, 3 nolu bağımsız bölümün ise bizzat davalı tarafından kullanıldığı saptanmıştır.
Yukarıdaki ilkelerde de belirtildiği üzere, dava konusu 1 nolu bağımsız bölüm kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden olduğundan, bu nitelikteki bir taşınmazda intifadan men şartı aranmaksızın davacıların payı oranında ecrimisile karar verilmesi gerektiği kuşkusuzdur. Mahkemece kayıt malikinin ölüm tarihi olan 30.06.2012 tarihinden takip tarihi olan 18.11.2013 tarihi arası dönem için ecrimisile hükmedilmesinde kural olarak isabetsizlik yoktur. Dava konusu 3 nolu bağımsız bölümün davalı tarafından kullanıldığı tartışmasız olup, bu taşınmaz yönünden intifadan men olgusunun 02.09.2013 tarihinde davalıya tebliğ edilen ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 7 gün sonra intifadan men olgusunun gerçekleştiği gözetilerek 10.09.2013 tarihi ile takip tarihi olan 18.11.2013 tarihleri arası dönem için ecrimisile hükmedilmesi gerekirken mahkemece 22.11.2013-30.06.2012 tarihleri arası dönem için ecrimisile hükmedilmesi doğru değildir.
Öte yandan, takip konusu haksız fiil alacağı niteliğindeki ecrimisilin varlığı ve miktarı alınan bilirkişi raporu ve yapılan yargılama ile saptandığına ve dolayısıyla alacak likit olmadığına göre mahkemece icra inkar tazminatı isteğinin kabulüne karar verilmiş olması isabetsizdir.
Diğer taraftan, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yukarıda belirtilen ilke ve usullere uygun olarak düzenlendiği de söylenemez.
Şöyle ki, ecrimisil hesaplamasında, ilk dönem ecrimisil tutarının belirlenip, sonraki dönemler için ecrimisil değerinin, ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere hesaplanması gerekirken, dava tarihindeki ecrimisil miktarının belirlenip geriye doğru hesaplama yapılmak suretiyle ecrimisilin belirlenmiş olması doğru değildir.
Hal böyle olunca, mahkemece dava konusu 3 nolu bağımsız bölüm için 10.09.2013-18.11.2013, 1 nolu bağımsız bölüm için ise 30.06.2012-18.11.2013 tarihleri arası dönem için yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda, ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere hesaplanması ve buna göre takip konusu asıl alacak ve işlemiş faizinin belirlenerek sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile karar verilmesi doğru değildir.
Davalının bu yöne değinen temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 27.02.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.