Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
No : 2017/901-2017/1177
Mahkemesi : Giresun İş Mahkemesi
No : 2016/491-2017/40

Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı kurumun, davalı tarafa ödenen yersiz maaş ödemelerinin tahsili amacı ile Giresun 1. İcra Müdürlüğünün 2015/4062 Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, ödeme emrinin davalı borçluya tebliğ edildiğini, davalı borçlunun ödeme emrine itiraz etmesi nedeniyle takibin durdurulduğunu, davalı borçlunun itirazının yersiz olduğunu, Giresun 1.Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinin 2015/381 Esas 2015/135 Karar sayılı dosyası ile davalı borçlunun müvekkili aleyhine açmış olduğu emeklilik aylığı ve borçlanma işleminin iptaline ilişkin davanın reddine karar verildiğini, davalı borçlunun emekli olduktan sonra 2010-2015 tarihleri arasında kamu işyerinde SGDP tabi çalışması olduğunun tespit edildiğini, yaşlılık veya emeklilik aylığı alanların bu aylıklarının kesilmeksizin kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştırılmasına imkan bulunmadığını, bu göreve tabi olarak çalışmaya başlayanların aylıklarının kesilmesi gerektiğini, bu nedenle davalı kurumca yapılan aylık kesme işleminin hukuka uygun olduğunu, davalı borçluya yersiz ödenen aylıklar toplamı olan 50.058,64TL borç çıkartıldığını ve icra takibi başlatıldığını belirterek davalı borçlunun icra takibine yapmış olduğu itirazının reddine, takibin devamına ve icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili, cevap dilekçesinde özetle; davalının bir kusurunun olmadığını, kurum kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, Giresun İş Mahkemesinin 2015/381 Esas 2015/135 Karar sayılı dava dosyanın Yargıtay safahatında olduğunu, bu dosyanın sonucunun beklenmesi gerektiğini beyan etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Yerel Mahkemece, 1-Davanın KABULÜ ile
Tahsilde tekerrür olmayacak şekilde Davalı borçlunun, Giresun 1. İcra Müdürlüğü 2015/4062 Esas sayılı icra takibine yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin devamına,
2-icra inkar tazminat talebinin kabulü ile davalı borçlunun haksız itirazı nedeni ile asıl alacağın %20"sine tekabül eden 10.011,72 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davalı vekilince özetle; eksik inceleme ile karar verildiği, kararın kendi içinde çelişkili olduğu kabul anlamına gelmemekle beraber yersiz ödemenin davalının kusurundan kaynaklanmaması nedeniyle takipte 5510 sayılı Kanunun 96/1-6 maddesi gereğince faiz istenemeyeceğini bildirerek istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
1-İlk derece mahkemesinin kararının yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayanağı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığından 6100 sayılı HMK"nun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekilince özetle; eksik inceleme ile karar verildiği, kararın kendi içinde çelişkili olduğu kabul anlamına gelmemekle beraber yersiz ödemenin davalının kusurundan kaynaklanmaması nedeniyle takipte 5510 sayılı Kanunun 96/1-6 mad. gereğince faiz istenemeyeceğini bildirerek temyiz yoluna başvurulmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Eldeki dosya kapsamından davacının davacı Kurum tarafından yapılan 2010/5-12, 2011/7-12, 2012/6-12, 2013/4-12, 2014/5-11, 2015/4 dönemlerinde yersiz ödenen aylıklardan dolayı davacıya borç tahakkuk ettrilmesine ilişkin 11.06.2015 tarihli işlemin iptali istemli dava açtığı, Giresun 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesince 23.12.2012 tarihli, 2015/381 E. 2015/135 K. sayılı kararı ile 5510 sayılı Yasanın 96/1-b maddesi kapsamında bu ödemelerin yersiz ödeme olduğu belirtilerek kurum aleyhine açmış olduğu yaşlılık aylığının kesilmesi ve borçlanma işleminin iptali istemli davanın reddine karar verildiği ve kararın Yargıtay 21. Hukuk Dairesi tarafından 26.12.2016 da onanarak kesinleştiği, kurum tarafından ise 23.11.2015 tarihinde davalı hakkında 28.06.2015 tarih itibariyle hesaplanan faizi ile birlikte toplam 64.447,58 TL üzerinden ilamsız icra takibine başlanıldığı, itiraz edilmesi ile takibin durması üzerine itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemli işbu davanın açıldığı, mahkemece ise 5510 sayılı Yasa’nın 96/b hükmüne ilişkin değerlendirme yapılmaksızın yazılı şekilde karar verildiği anlaşılmıştır.
Davanın yasal dayanaklarından, 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi, “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır…” hükmünü içermektedir.
Konuya ilişkin 5510 sayılı Yasa öncesi mevzuata bakıldığında, 506 sayılı Yasanın 121. maddesinde yersiz ödeme halinde iade yükümünün kapsamını belirleyen bir düzenleme bulunmadığı gibi, anılan Yasa içeriğinde konuyu düzenleyen başka bir özel düzenlemenin de yer almadığı görülmektedir. 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi ile 506 Yasada yer almayan yeni bir düzenleme getirilmiş, sebepsiz zenginleşmenin iyi niyetle veya kötü niyetle gerçekleşmesine bağlı olarak istirdadı mümkün ödeme miktarları belirlenmiştir. Kapsam belirlendikten sonra, ilgilinin Kurumdan alacağı yoksa geri alma işleminin genel hükümlere göre yapılacağı öngörülmüştür. 5510 sayılı Yasanın geçici maddelerinde ise, yersiz ödemelerin tahsili konusunda önceki hükümlerin uygulanması gereğini öngören herhangi bir kural yer almamaktadır.
Kurumun istirdadını isteyeceği yersiz ödemenin kapsamını belirlemedeki irade serbestisi de, 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi hükmünün, Kurumun yersiz ödemeden kaynaklanan alacakları konusunda süren uyuşmazlıklara uygulanması gereğini doğurmaktadır.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgulara göre, Yargıtay 21. Hukuk Dairesince onanarak kesinleşen Giresun 1.Asliye Hukuk (İş) Mahkemesince verilen 23.12.2012 tarihli, 2015/381 E. 2015/135 K. sayılı kararda, davalı kurum tarafından 5510 sayılı Yasanın 96/1-b maddesi kapsamında bu yersiz ödemenin talep edilebileceğinin belirtilmesi karşısında, işbu davada mahkemece davacı hakkında 5510 sayılı Yasa’nın 96/b maddesinin uygulanması ve buna göre hesap yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 16.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.