MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ... TESPİTİNE İTİRAZ
...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sırasında ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 8 parsel sayılı 7.941,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, komşu taşınmazlara uygulanan tapu ve vergi kaydının miktar fazlası olarak ... adına tespit edilmiştir. İtirazı ... Komisyonunca reddedilen davacı ... . ve müşterekleri vergi kaydı, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak dava açmışlardır. Yargılama sırasında ... ... ve müşterekleri ile ... Toz aynı sebebe dayanarak davaya katılmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 8 parsel sayılı taşınmazın tespitinin iptali ile bilirkişi ..."ın 11.05.1988 havale tarihli krokisinde 2 numara ile gösterilen 2.500 metrekarelik bölümün ifrazen aynı ada son parsel numarası verilmek suretiyle, 27 numarası ile gösterilen 46.700 metrekarelik bölüm ise aynı parsel numarası ile ... adına; aynı tarihli krokide 1 ve 3"ten 26"ya ve 28"den 90"a kadar numaralar ile miktarları hüküm fıkrasında gösterilen bölümlerin ayrı ayrı ifrazı ile listede gösterilen kişiler adlarına ayrı ayrı tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, 1937 tarih ve 16 tahrir numaralı vergi kaydının sabit sınırlı olup taşınmazı kapsadığı ve zilyetlerinin tespit gününden geriye doğru 20 yıllık kullanımlarının olduğu gerekçesiyle yazılı karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm için yeterli değildir. Mahkemece, davacı tarafça dosyaya ibraz edilen 11.05.1988 tarihli bilirkişi.... tarafından düzenlenen kroki ve ekindeki tasarruf listesi hükme esas alınmak suretiyle yazılı karar verilmiştir. Ne var ki, listede yer alan kişiler ile davacı ve müdahiller arasındaki irs ilişkisi tespit edilmemiş, her bir davacı ve müdahil için talebe konu taşınmaz bölümü ayrı ayrı belirlenerek her biri için ayrı inceleme yapılmamış, taşınmazın tamamını bütün olarak konu alan keşiflerle ve davacı tarafça ibraz edilen hakim gözetiminde düzenlenmemiş olan krokiyle yetinilmiştir. Öte yandan çekişmeli taşınmaz, komşu 5, 6 ve 7 parsel sayılı taşınmazlara uygulanan tapu kayıtlarının taşınmaz yönünü "hali" okuduğu, 1937 tarih ve 16 tahrir numaralı 200 hektar yüzölçümlü vergi kaydının komşu 1, 3 ve 4 sayılı parsellere miktarından fazla olacak şekilde uygulandığı, taşınmazda 1950"den sonra ziraat yapılmaya başlandığından bahisle tarla vasfıyla ... adına tespit edilmiş ve komisyon tarafından itirazların reddine karar verilmiş ise de komşu taşınmazlar hakkında ... Mahkemesince olağan usule göre tespit yapılması gereği ile verilen karar üzerinde 1988 yılında yeniden yapılan tespitler sırasında tapu ve vergi kaydı uygulaması 1964 yılında yapılan uygulamadan farklı yapılmış; komşu taşınmazlar kullanım durumuna göre ifraz edilerek tapu kaydı, belgesiz zilyetlik ya da hükme esas alınan 1937 tarih ve 16 tahrir numaralı vergi kaydına dayalı olarak pek çok yeni parsel oluşturulmuştur. Bu şekilde çekişmeli taşınmazın komşuları ile olan hukuki durumu ve dayanak vergi kaydının revizyon durumu da değiştirildiği halde Mahkemece oluşan yeni durum dikkate alınmadığı gibi komşu 2 parsel sayılı taşınmaz mera parseli olduğu halde usulünce mera araştırması yapılmamış, taşınmaz bölümlerinin niteliğini ve zilyetlik durumunun tespiti amacıyla hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır. Eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca doğru sonucu varılabilmesi için öncelikle tüm davacı ve müdahillerin nüfus kayıtları getirtilerek, yargılama sırasında ölen davacı ve müdahillerin miraşçıları usulünce davadan haberdar edilmeli; çekişmeli 8 parsel sayılı taşınmazın 1964 yılında düzenlenen çapa göre komşuları olan 2, 4, 5, 6, 7 ve 9 parsel sayılı taşınmazlar ile vergi kaydının revizyon gördüğü 1 ve 3 parsel sayılı taşınmazların ve 1988 yılında yapılan çalışmayla bu taşınmazlardan ifraz edilen parsellerin ... tutanaklarının onaylı suretleri ve dayanakları tüm kayıtlar ile oluşan tapu kayıtları getirtilmeli, 1937 tarih ve 16 tahrir numaralı vergi kaydının revizyon gördüğü tüm parseller belirlenmeli, varsa mera tahsis kararı, ekleri ve haritaları ile tespit tarihi olan 1964 yılından 15-20-25 yıl öncesi zaman dilimi içerisinde farklı tarihlere ait en az 3 stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilmeli, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirtilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, tanıklar, üniversitelerin toprak kürsüsünde uzman 3 ziraat mühendisi, yeteri kadar fen elemanı ve 1 jeodezi ve fotogrametri uzmanından oluşan bilirkişi heyeti aracılığıyla keşif yapılmalıdır. Yapılacak olan bu keşifte, 1937 tarih ve 16 tahrir numaralı vergi kaydının Mahkemenin kabulünün aksine gayri sabit sınırlı olduğu dikkate alınarak, revizyon görerek kesinleştiği komşu parsellerden başlanmak suretiyle kayıt miktarı kadar yere uygulanmalı, vergi kayıt malikleri ile davacı ve müdahiller arasındai irsi ya da akti ilişki tespit edilmeli, komşu taşınmazlara uygulanan tapu kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü ne okuduğu üzerinde durulmalı, çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı belirlenmeli, her bir davacı ve müdahilin davasına konu taşınmaz bölümü tek tek tespit edilerek taşınmaz ve taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri, ne suretle kullanıldığı, öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, zaman içinde taşınmazların sınırlarında mera parseli yönünde genişleme olup olmadığı hususları tek tek ve olaylara dayalı olarak yerel bilirkişi ve tanıklardan sorulup saptanmaya çalışılmalı, beyanlar arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmelidir. Jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik olarak, temin edilebilecek en eski tarihli uydu fotoğrafları üzerinde de inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmazın (ve taşınmaz içindeki çekişmeli bölümlerin) önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu hususlarında rapor düzenlettirilmeli, zirai bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazlar üzerinde ekonomik amaca uygun zilyetlik bulunup bulunmadığı, ekonomik amaca uygun zilyetlik varsa hangi tarihten beri ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, çekişmeli taşınmaz ile komşu taşınmazların toprak yapısı ve niteliği hususunda fark bulunup bulunmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümleri ile komşu mera parseli arasında doğal ya da yapay ayrıcı unsur olup olmadığı, çekişmeli bölümlerin meradan açma olup olmadığını irdeleyen, çekişmeli taşınmazların niteliğini, kullanım durumunu ve zilyetlik süresini kesin olarak belirleyen rapor hazırlattırılmalı, çekişmeli her bir bölümü gösterir şekilde ve taşınmazın hangi bölümüne ait olduğuna dair gerekli açıklamanın yapıldığı fotoğraflar raporlara eklenmeli, fen bilirkişilerinden kayıt uygulamalarını ve keşfi takibe imkan verir her bir davacı ve müdahilin davasına konu bölümünü gösterir kroki ve rapor düzenlemesi istenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi kabule göre de ölü oldukları anlaşılan kişiler lehine tescil hükmü kurulması ve taşınmazın tamamı 794.100 metrekare olduğu halde mahkemece toplamda 767.600 metrekare miktar hakkında tescil hükmü kurularak sicilin açık bırakılması da isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 15.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.