21. Hukuk Dairesi 2015/10366 E. , 2016/3586 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İŞ) Mahkemesi
Davacı, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
...Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
...Dava, iş kazası sonucu sigortalının vefatı nedeniyle yakınlarının bakiye maddi tazminat alacağının tahsiline karar verilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacı eş için ....193,46 TL, davacı çocuk için 6.600,66 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; taraflar arasında sonuçlanan ... .. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi’nin 2011/230 esas 2013/224 karar sayılı dosyasında davacı eş ve çocuk tarafından maddi ve manevi tazminat istemiyle dava açıldığı, alınan kusur raporunda olayın meydana gelmesinde davalı işverenin % 80, davacıların murisi işçinin % ... oranında kusurlu bulunduklarının belirtildiği, 03.01.2013 tarihli hesap raporunda asgari ücret üzerinden yapılan hesaplamada ... tarafından bağlanan gelirlerin rücuya kabil kısmı tenzil edilmeden, davacı eşin 100.663,57 TL, davacı çocuğun ....453,... TL maddi zararının bulunduğunun belirtildiği, davacı vekili tarafından sunulan ıslah dilekçesinde ... tarafından bağlanan gelirin tüm peşin sermaye değeri tenzil edilerek, maddi tazminat isteminin davacı eş için 57.684,80 TL, davacı çocuk için ....130,66 TL"ye ıslah edildiği, mahkemece maddi tazminat davasının kabulü ile ıslah ile istenilen miktarlara hükmedildiği, manevi tazminat davasının ise kısmen kabuli ile davacı eş için 40.000 TL, çocuk için ....000 TL"ye karar verildiği, kararın davalı tarafından temyizi üzerine Dairemizin ........2013 tarih, 2013/17713 Esas,2013/24757 Karar sayılı kararı ile onanarak kesinleştiği, iş bu davada ise davacı tarafın hesap raporunda tespit edilen tazminat alacaklarından, ... tarafından bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinin rücuya kabil kısmının tenzili ile önceki kararda hüküm altına alınmayan bakiye kısım için talepte bulunduğu anlaşılmaktadır.
Usuli kazanılmış hak kavramı, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir.( HGK.nun ....07.2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03.....2008 T., 2008/...-730 E., 2008/732 K.) Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09.05.1960 T., .../9; 04.02.1959 gün .../5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Somut olayda; taraflar arasında kesinleşen ... .. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi’nin 2011/230 esas 2013/224 karar sayılı maddi tazminat davasında 03.01.2013 tarihli hesap raporuna istinaden davacı tarafın ıslah dilekçesinde ... tarafından bağlanan gelirin tüm peşin sermaye değerini tenzil ederek maddi tazminat istemini ıslah etmesi, mahkemece ıslah doğrultusuna verilen kararın temyiz incelemesinden geçerek kesinleşmesi davalı taraf lehine usuli kazanılmış hak oluşturmuştur. Bu nedenle mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı tarafın bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
07.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.