Taraflar arasındaki “tespite itiraz ve tescil” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Hatay Kadastro Mahkemesi"nce davanın kısmen kabul ve reddine dair verilen 24.02.2009 gün ve 1987/228 E- 2009/3 K.sayılı kararın incelenmesi davacı F. B. vasisi ve davalı Hazine vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 7.Hukuk Dairesi 29.09.2010 gün ve 2010/4406 E- 2010/5374 K. sayılı ilamı ile;
(...Mahkemece dava ve temyize konu .., .., .., .., ... parsellere yönelik davaların reddi ile tespit gibi tapuya tesciline, ...ve ...parsel sayılı taşınmazlara yönelik davaların kısmen kabulüne, ..ve .. parsel sayılı taşınmazlar arasındaki tapulama harici bırakılan yere ilişkin davanın reddine karar verilmiş ise de; mahkemece varılan sonuç dosya içeriğine ve yasal düzenlemelere uygun düşmemiştir. Dava konusu parsel sayılı taşınmazın tespit maliklerinin tamamı davaya dahil edilmemiş, 10.06.2005 tarihli keşifte ziraat bilirkişisi H.Ç.tarafından düzenlenen bilirkişi raporu dosya içerisine alınmadan hüküm verilmiştir.
Kural olarak öğretide ve uygulamada kararlılık kazanan görüşlere göre davada taraf koşulunun oluşturulmamış olması başlı başına bozma nedenidir. Davacı F.B.kadastro tespitinden sonra askı ilan süresi içerisinde tespit maliklerinden Kemal Kanatlı"yı hasım göstererek tespite itiraz etmiş, ancak diğer tespit malikleri olan A.B.mirasçıları, S. H. R.H., M.D. E., M.E., N. E., M. C. ve Y.A."a husumet yöneltilmemiş, taraf koşulu gerçekleştirilmeden hüküm verilmiştir. Taraf koşulu gerçekleştirilmeden hüküm verilemez.
O halde davada sağlıklı bir sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle ...parsel sayılı taşınmazın davalı K. K.. dışındaki tespit maliklerine duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edilmeli, bu şekilde taraf koşulu gerçekleştirildikten sonra davanın esasına girilmeli, taraflardan varsa delilleri de sorulup saptanmalı, toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm verilmelidir.
Mahkemece taraf koşulu sağlanmadan yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, 943 parsel sayılı taşınmaz dışındaki dava konusu taşınmazlar ile ilgili uzman ziraatçi bilirkişi raporu dosyada bulunmadan karar verilmiş olması dahi isabetsizdir...)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDENLER : Davacı F. B. vasisi ve davalı Hazine vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Davacı F. B. asıl ve birleşen davalar ile; Antakya ..Köyü"nde bulunan ..ve ... parsel sayılı taşınmazlar ile ...ve ..parsel sayılı taşınmazlar arasında kalan tapulama harici yerin tapuya ve zilyetliğe dayalı olarak adına tespiti ve tescili gerektiğini ileri sürerek, tespite itiraz etmiştir.
Mahkemece, davacı F. B.nın ; 1988/17 esaslı birleşen .. parsel hakkındaki davasının reddi ile tespit gibi tesciline; ..parsel hakkındaki davasının reddine, Hazine adına tesciline; birleşen 1992/40 esaslı ...parsel hakkındaki davasının kısmen kabul ve reddi ile C=5000 m2 kısmın adına , kalan kısmın Hazine adına tesciline; .. parsel hakkında açtığı 1987/228 esaslı davanın mükerrer olması nedeniyle karar vermeye yer olmadığına; 1987/12 esaslı .. ve ... parsel arasındaki tapulama harici çalılığa ilişkin birleşen davasının reddine; birleşen 2003/1 esaslı 580 parsel hakkındaki davasının reddine; .. parsel hakkındaki davasının kısmen kabul ve reddi ile A=11925 m2 lik kısmının davacı adına tesciline, kalan kısmın tarla olarak Hazine adına tesciline; ...parsel hakkındaki davasının kabulüne, zeytinlik ve bahçe vasfı ile davacı adına tesciline;davacı K..K..’nın birleşen 1993/72 esaslı davası ile davacı F... B..’nın 943 parsel hakkındaki davasının reddine, taşınmazın Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
Davacı F..B. vasisi ve davalı Hazine vekilinin temyizi üzerine hüküm, Özel Dairece başlık bölümüne metni aynen alınan gerekçe ile bozulmuştur. Yerel Mahkeme, bozma ilamına konu 585 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak davacı F. B.nın sadece tespit maliklerinden K.K.. payına yönelik dava açtığı, bu nedenle diğer tespit maliklerinin davaya dahil edilmesinin gerekmediği, zirai bilirkişi raporunun da temin edilemediği ve sonradan alınan bilirkişi raporları nedeniyle gerekte olmadığı gerekçesi ile önceki kararda direnmiştir. Direnme kararını temyize davacı F.B.. vasisi ve davalı Hazine vekili getirmiştir.
Davacı F.B. asıl ve birleşen davaları bizzat açmış olup, yargılama sırasında 10.3.2006 tarihinde açılan vesayet davası sonucunda 17.8.2007 tarihinde alınan sağlık kurulu raporunda F.B."ya kronik şizofreni teşhisi konularak 09.05.2008 tarihinde vesayet altına alınmış, H.H.B.kendisine vasi olarak atanmıştır.
Hukuk Genel Kurulu"nca davacı F.B. vasisinin temyizinin süresinde olup olmadığı hususu öncelikle tartışılmıştır: Davacı F.B.vasisine direnme kararının 14.06.2011 günü tebliğ edildiği, bu tarihten itibaren 15 günlük sürenin 29 Haziran Çarşamba günü dolduğu, temyiz defterine kayıt ve harcın yatırıldığı tarihin 30.6.2011 olduğu ve temyiz süresinin geçirildiği görülmüş ise de; vasiye eldeki davanın takibi için husumete izin verildiğine ilişkin ilam dosyada bulunmadığından, Hukuk Genel Kurulu tarafından dosya eksikliğin giderilmesi için mahkemesine çevrilmiş ve mahkemece 08.05.2013 tarih, 2006/323 esas, 2008/762 karar sayılı husumete izne ilişkin karar alınarak dosyasına konulmak suretiyle gönderilmiştir. Direnme kararının tebliği tarihi itibariyle vasiye husumete izin verilmediği ve izin eksiğinin sonradan tamamlandığı ve bu tarihten önce vasinin davayı takip yetki ve yükümlülüğünün bulunmadığı gözetildiğinde, vasinin temyizinin süresinde olduğu ve ön sorun bulunmadığı Kurul çoğunluğunca kabul edilmiştir.
Öte yandan Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, ..parsel nolu taşınmazın davalı Kemal Kanatlı dışındaki tespit maliklerine de davanın yöneltilmesinin gerekip gerekmediği, davada taraf koşulunun sağlanıp sağlanmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davacı F.B.17.10.1986 tarihinde açtığı 1988/17 esas sayılı birleşen davasında; K. K."yı hasım göstermek suretiyle , .. Köyü"nde yapılan tapulama çalışmalarında arazisinin bir kısmını teşkil eden zeytinliğini kendi arazisi gibi adına yazdıran ..nolu parselin sahibi K.K.nın bu tutumuna askı süresinde itiraz ettiğini, itirazının komisyon tarafından haksız olarak reddedildiğini ileri sürüp, taşınmazın adına tescilini istemiştir.
585 parsel nolu taşınmaza ait tapulama tutanağının incelenmesinde; ilk olarak 26.08.1980 tarihinde K.K.adına tespit edildiği, 31.01.1983 tarihinde ise tutanak düzeltilerek K.. K.,A.B.,S. Hatay,R.Hatay, M.D. E.,M. E., N. E.,M.C., Y.A.G.E.adına paylı olarak tespit edildiği, tutanağa F.B."nın 27.04.1983 tarihinde itiraz ettiği, Komisyonca 04.08.1986 tarihinde itirazının reddedildiği anlaşılmaktadır.
Davacı F. B.nın ... parselle ilgili davasını açtığı 17.10.1986 tarihinde henüz kısıtlanmadığı, vesayet davasının 10.3.2006 tarihinde açıldığı, yargılama sırasında 04.12.2007 günlü celsede bizzat .. parsel sayılı taşınmazla ilgili davasının K.K.payına yönelik olduğu, diğer tespit maliklerinin paylarına itirazının olmadığını beyan ettiği sırada da vesayet davasının devam ettiği görülmektedir. Davacı F.. B."nın 27.04.1983 tarihli tapulama tutanağına itirazı, dava dilekçesi ve yargılama sırasındaki beyanları gözetildiğinde, ..parsel hakkındaki davasının, davalı K. K."nın payına ilişkin olduğu, bu hususun aksinin de yargılama sırasında ileri sürülmediği anlaşıldığından, davacı F. B."nın 1988/17 esas sayılı birleşen davasının ..parsel maliki Kemal Kanatlı"nın payına yönelik olduğu kanaatına varılmıştır.
O halde Yerel Mahkemenin direnme kararı açıklanan nedenlerle yerindedir.
Ne var ki, işin esasına yönelik diğer temyiz itirazları Özel Dairece incelenmemiştir.
Diğer taraftan, Daire bozma ilamında mahkemece alınan zirai bilirkişi raporunun dosyaya konulmadan hüküm tesisinin de hatalı olduğunun bildirilmesi, kabule göre bozma nedeni olarak değerlendirilmesi gerektiğinden ve bu hususta direnilemeyeceği anlaşıldığından, bu yönde kurulan hüküm inceleme dışı bırakılmıştır.
S O N U Ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle, DİRENME UYGUN OLUP; Davacı F. B. vasisi ve davalı Hazine vekilinin işin esasına yönelik diğer temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 7.HUKUK DAİRESİ’NE GÖNDERİLMESİNE, 1086 sayılı HUMK’nun 440.maddesi uyarınca hükmün tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 06.11.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.