MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sonucu ... Köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 98, 99, 100 ve 102 parsel sayılı 350.860.84, 277.062.37, 198.141.74 ve 352.671.24 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kamu orta malı niteliğinde mera olarak sınırlandırılarak özel sicile tescil edilmiştir. Davacı ... ve müşterekleri tapu kaydı, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak mera sicil kayıtlarının iptali ve adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazların mera sicil kayıtlarının iptali ile davacılar adına tescillerine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; kadastrodan önceki nedenlere dayalı olarak açılan mera sicil kaydının iptali ve tescil istemine ilişkindir. Davanın kabulüne dair hüküm davalı ... tarafından süresi içinde temyiz edilmiş, temyiz mercii tarafından dosyadaki eksik belgelerin temini için dosyanın yerel mahkemesine geri çevrilmesi üzerine mahkemece, temyiz merci tarafından istenen belgelerin temini için gerekli giderlerin temyiz kanun yoluna müracaat eden davalı ... tarafından süresi içinde yatırılmadığı gerekçesiyle kararın temyiz edilmemiş sayılmasına dair 13.06.2017 tarihli ek karar verilmiştir. Bu ek kararın Hazineye tebliğinden sonra mahkemece bu kez, ek kararın süresi içinde temyiz edilmediği gerekçesiyle 12.03.2018 tarihli yeni bir ek karar ile temyiz isteminin süre yönünden reddine karar verilmiş, davalı ... 12.03.2018 tarihli ek kararı süresi içinde temyiz etmiştir. Davanın esasına ilişkin ilk kararın ... tarafından süresi içinde temyiz edilmesinden sonra, temyiz mercii tarafından dosyadaki eksik belgelerin temini için dosyanın yerel mahkemesine geri çevrilmesi üzerine, yerel mahkemenin kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verme yetkisi bulunmadığından, 13.06.2017 tarihli ek karar ile bu karara bağlı olarak verilen temyiz isteminin süre yönünden reddine dair 12.03.2018 tarihli ek karar yok hükmündedir. Bu nedenle Hazinenin hükme yönelik süresindeki temyiz istemi nazara alınarak yapılan temyiz incelemesi yapılmıştır.
Mahkemece; davacıların dayandığı Temmuz 1289 tarih ve 452 sıra numaralı tapu kaydının, çekişmeli taşınmazları kapsadığı, davacıların tapu kayıt maliki olan ... ... bin-i ... ... ile irs ilişkisini sundukları veraset ilamı ile kanıtladıkları gerekçesiyle davanın kabulüne verilmiştir. Ancak, davacıların, tapu kayıt maliki olan ... ... bin-i ... ... ile irs ilişkisini kanıtlamak bakımından sundukları ... Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/5 Esas ve 2013/24 Karar sayılı veraset ilamında mirasçıları belirlenen kişi ... ... olup bu kişinin dayanılan tapu kaydındaki kayıt maliki olup olmadığı dosya kapsamından anlaşılamamaktadır. Bunun yanında mahkemenin kabulüne esas veraset ilamında, davacı üç kişi dışında başka mirasçılarda bulunmaktadır. Davacılar taşınmazın murislerinden intikal ettiğini iddia ettiğine göre taşınmazın kendilerine müstakilen ne şekilde (taksim, hibe, satın alma vs.) intikal ettiğini de ispat etme yükümlülüğü altındadırlar. Öte yandan; davacıların dayandığı tapu kaydı tesisinden itibaren revizyon bilgileri ile getirtilmemiş, mahallinde keşif yapılmamış, ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2010/78 Esas sayılı dava dosyasındaki keşfe dayalı olarak karar verilmiştir. Bu tür eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
O halde; öncelikle, çekişmeli taşınmazlara komşu taşınmazların ... tutanak ve varsa dayanakları, ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2010/78 Esas sayılı dava dosyası, Eleşkirt Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/5 Esas ve 2013/24 Karar sayılı veraset ilamı tanzimine ilişkin dava dosyası ile davacıların dayandığı Temmuz 1289 tarih ve 452 sıra numaralı tapu kaydı tesisinden itibaren revizyon bilgileri ve varsa evrak-ı müsbiteleri ile birlikte getirtilmeli, ... Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/5 Esas ve 2013/24 Karar sayılı veraset ilamında mirasçıları belirlenen ... ... ile davacıların dayandığı tapu kaydının kayıt maliki olan ... ... bin-i ... ...’in aynı kişi olup olmadıkları belirlenmeye çalışılmalı, gerektiğinde davacılara bu hususta delil sunma ve ispat hakkı tanınmalı, irs ilişkinin kanıtlanması halinde bu kez taşınmazın kendilerine müstakilen ne şekilde (taksim, hibe, satın alma vs..) intikal ettiği hususunda davacılara açıklama ve ispat hakkı tanınmalı, davacıların taşınmazın muristen kendilerine bir şekilde müstakilen intikal ettiğini ispat edememeleri halinde aktif dava ehliyetleri bulunmadığından davanın reddine karar verilmeli, bu hususun da sübuta ermesi halinde, hakimin davayı aydınlatma görevi kapsamında sağ olan tespit bilirkişilerini dinletmek isteyip istemedikleri taraflardan sorularak talep etmeleri halinde sağ olan tespit bilirkişileri, komşu köylerde ikamet eden mahalli bilirkişiler, taraf tanıkları, uzman fen bilirkişisi ve üç kişilik ziraat mühendisi unvanına sahip tecrübeli ziraatçı bilirkişi kurulu ile taşınmazlar başında yeniden keşif yapılmalı, tapu kayıt maliki ile davacılar arasında irs ilişkisinin kanıtlanmış olması şartıyla 3402 sayılı ... Kanunu"nun 20.maddesi hükmü uyarınca dayanılan tapu kaydı mahalli bilirkişi yardımı ve uzman fen bilirkişi eliyle yerine uygulanmalı, uygulama yapılırken tapu kaydının revizyon görüp görmediği ve değişebilir (dere, nehri cari, ... ve . ...) sınırlar içermesi nedeniyle miktarı ile geçerli olduğu gözetilmeli, kayıtlardaki sınırların tespiti bakımından mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarına başvurulmalı, kayıtlarda tarif edilen ve zeminde gösterilen sınır yerleri uzman fen bilirkişisine düzenleyeceği haritada ayrı ayrı işaret ettirilmeli, uygulamaya ilişkin mahalli bilirkişi ve tanık sözleri, çekişmeli taşınmazlara dıştan komşu taşınmazların tespit tutanağı içeriği ve varsa dayanakları kayıtlarla denetlenmeli, böylelikle fen bilirkişisine kayıt uygulamasını gösterir, keşfi takibe ve denetime uygun rapor tanzim ettirilmeli, davacıların zilyetlik hukuki nedenine de dayanmış olmaları nedeniyle tapu kayıt kapsamı dışında kalan bölümler bakımından zilyetlik araştırması yapılmalı, bu kapsamda; tespit tarihinden geriye doğru çekişmeli taşınmazların öncesi, mera olup olmadıkları, zilyetliğin öncesinde kimde olduğu, başlangıç günü, süresi ve sürdürülüş biçimi, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, meradan ne şekilde ayrıldıkları hususlarında mahalli bilirkişi ve tanıklardan ayrı ayrı olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanların çelişmesi halinde yüzleştirme yapılarak, tespite aykırı sonuçlara ulaşılması halinde tespit bilirkişileri dinlenilerek çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı, üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulundan her bir taşınmazın ne kadar süredir hangi vasıfla kullanıldıkları, eğimleri, üzerilerindeki bitki örtüleri, kadim tarım alanı ya da mera olup olmadıklarını, kullanılan bölümlerin meradan ne şekilde ayrıldıkları hususlarını detaylı irdeleyen, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve çekişmeli taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içeren gerekçeli ve denetime uygun rapor alınmalı, zilyetlikle kazanıma ilişkin tüm unsurların gerçekleşip gerçekleşmediği irdelenip tereddütsüz belirlenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmelidir. Mahkemece böylesine bir araştırma ve inceleme yapılmaksızın davanın kabulüne karar verilmesi isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 14.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.