10. Hukuk Dairesi 2017/5678 E. , 2019/7455 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2017/692-2017/1023
Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi
No : 2014/129-2017/21
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı tüm davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının, davalı işverene ait ... Şube Başkanlığında temizlik görevlisi ve hizmetli olarak hafta sonu hariç haftanın her günü çalışmasına rağmen sigortalılık bildirimi yapılmaması nedeni ile 01.06.2005 - 31.01.2014 tarihleri arasındaki hizmet süresinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili; dava konusu istemin tanık ile ispatlanmasının mümkün olmadığını, kurum kayıtlarının resmi belge statüsünde olduğunu ve aksinin ancak yazılı delil ile ispat edilebileceğini, davacının işyeri dosyası ile ücret bordrolarının incelenmesi gerektiği, davanın zamanaşımına uğradığını, hak düşürücü süreden reddi gerektiği belirtilerek davanın reddi talep edilmiştir
Davalı işveren vekili; Sendika Genel merkezi kayıtlarında davacının talep konusu dönemde ... Şube Başkanlığında istihdam edildiğine yönelik herhangi bir belge olmadığını, sendika tüzel kişiliği ile davacı arasında bağıtlanmış bir iş sözleşmesi olmadığını, sendika şubelerinin işçi alma, işten çıkarma yetkisi olmadığını, ancak aksi durumda sendika şube yöneticilerinin kendi kişisel inisiyatifleri ile işçi çalıştırabileceklerini, davacı ile ... Sendikası arasında her koşulda iş ilişkisi olmadığını, davanın şube yetkililerin ihbarı gerektiğini belirterek davanın husumetten reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kısmen kabul kısmen reddine, davacı ... "ın davalı iş veren ... işçiler sendikası (yol iş) e ait ... SGK İl müdürlüğünde ... sicil sayılı dosyada işlem gören iş yerinde asgari ücretle 02/05/2007 - 31/01/2014 tarihleri arasında toplam 2429 gün çalıştığı ve bu çalışmalarının sosyal güvenlik kurumuna bildirilmediğinin TESPİTİNE, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE, karar vermiştir.
B-BAM KARARI
Davalılar vekillerinin, ... 1. İş Mahkemesinin 10.01.2017 tarih ve 2014/129-2017/21 sayılı kararına yönelik istinaf başvurularının, HMK"nin 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca ESASTAN REDDİNE, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili tarafından; Mahkemece eksik ve yetersiz inceleme sonucu karar verildiğini, tanık sözlerinin gerçeği yansıtmadığını, çalışma iddiasının kurum kayıtlara eşdeğer belgelerle kanıtlamadığını, kurum aleyhine takdir edilen yargılama giderinin yanlış ve fazla hesaplandığını, kurumun dava açılmasına sebebiyet vermediğinden asli sorumluluğun diğer davalı işverene ait olduğunu, hizmet tespiti davalarında Kurum aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini, bu suretle verilen kararın hatalı olduğu belirtilerek bozulması talep edilmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesi ile 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki davada, davalı iş yerine ait dönem bordrolarında, uyuşmazlık konusu dönemde, sigortalı bildirimi yapılan bordro tanıklarının olduğu, bir kısmı dinlenen bordro tanıklarından ...’nin önceki sendika başkanının oğlu, ...’ün görevde olan başkanın kardeşi olduğundan, objektif olmadıkları gerekçesiyle beyanlarına itibar edilmediği, dinlenen diğer tanık beyanları arasında, sadece ...’ın, uyuşmazlık konusu dönemin tamamında sigortalı bildiriminin olduğu anlaşılmakla, çalışma olgusunun hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde ispatlanabilmesi açısından, davacının çalışmaları hakkında bilgi sahibi olabilecek, bildirimi bulunan bordrolu tanıklarının tamamının bilgi ve görgülerine başvurulmalı, sonradan dinlenen tanık beyanları ile daha önce dinlenen tanık beyanları arasında çelişki oluşması halinde, bu çelişki giderilmeye çalışılmalı, davacının çalışıp çalışmadığına ilişkin olarak yazılı belgeler araştırılmalı, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek, toplanan kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi"nin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.