16. Hukuk Dairesi 2020/1745 E. , 2021/2527 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : UYGULAMA KADASTROSU
KANUN YOLU : TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Uygulama kadastrosu sırasında,... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve tapuda davacı ... adına kayıtlı eski 1300 parsel sayılı 840,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 112 ada 6 parsel numarasıyla ve 788,38 metrekare yüzölçümlü olarak; eski 1302 parsel sayılı 434,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 112 ada 8 parsel numarasıyla ve 521,30 metrekare yüzölçümlü olarak; ... ve müşterekleri adına kayıtlı eski 1299 parsel sayılı 476,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 112 ada 5 parsel numarasıyla ve 577,81 metrekare yüzölçümlü olarak; ... adına kayıtlı eski 1304 parsel sayılı 3.856,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 112 ada 9 parsel numarasıyla ve 3.703,28 metrekare yüzölçümlü olarak; Hazine adına kayıtlı eski 1316 parsel sayılı 5.915,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 112 ada 11 parsel numarasıyla ve 5.989,68 metrekare yüzölçümlü olarak tespit edilmiştir. Davacı ..., uygulama kadastrosu sırasında adına kayıtlı yeni 112 ada 6 ve 8 parsel sayılı taşınmaz ile komşu 112 ada 5, 9 ve 11 parsel sayılı taşınmazların sınırının yanlış tespit edildiğini ileri sürerek dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, dava konusu 112 ada 6 ve 112 ada 8 parselin uygulama tespitinin iptaline, 112 ada 6 parsel sayılı taşınmazın 11.04.2016 havale tarihli fen bilirkişi raporuna ekli ek-1 nolu krokide gösterilen (B) harfi ile gösterilen 100,65 metrekare yüzölçümündeki bölümün, 112 ada 6 parselden çıkarılıp, 112 ada 11 parsele eklenmesine, (K) harfi ile gösterilen 9,75 metrekare yüzölçümündeki bölümün, 112 ada 6 parselden çıkarılıp, tescil harici bırakılmasına, (C) harfi ile gösterilen 61,32 metrekare yüzölçümündeki bölümün, 112 ada 11 parselden çıkarılarak, 112 ada 6 parsele eklenmesine, (I) harfi ile gösterilen 6,05 metrekare yüzölçümündeki bölümün, 112 ada 5 parselden çıkarılarak, 112 ada 6 parsele eklenmesine, (A) harfi ile gösterilen 62,58 metrekare yüzölçümündeki bölümün, 112 ada 5 parselden çıkarılarak, 112 ada 11 parsele eklenmesine, (H) harfi ile gösterilen 19,69 metrekare yüzölçümündeki bölümün, 112 ada 5 parselden çıkarılarak tescil harici bırakılmasına, böylece 112 ada 6 parselin 745,35 metrekare, 112 ada 5 parselin 489,49 metrekare ve 112 ada 11 parselin 6.091,59 metrekare yüzölçümüyle tapuya tescillerine; 112 ada 8 parsel sayılı taşınmazın aynı rapora ekli krokide (D) harfi ile gösterilen 105,42 metrekare yüzölçümündeki bölümün, tescil harici yerden alınarak 112 ada 8 parsele eklenmesine, (F) harfi ile gösterilen 37,70 metrekare yüzölçümündeki bölümün 112 ada 9 parselden çıkarılarak, 112 ada 8 parsele eklenmesine, (G) harfi ile gösterilen 14,56 metrekare yüzölçümündeki bölümün, 112 ada 8 parselden çıkarılarak, 112 ada 9 parsele eklenmesine, (E) harfi ile gösterilen 36,65 metrekare yüzölçümündeki bölümün, tescil harici yerden alınarak, 112 ada 9 parsele eklenmesine, böylece 112 ada 8 parselin 649,86 metrekare, 112 ada 9 parselin 3.716,79 metrekare yüzölçümüyle tapuya tescillerine karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ile davalılar ... ve müşterekleri vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, amacına ve yöntemine uygun bir araştırma yapılabilmesi için öncelikle, denetime veri teşkil etmek üzere, tesis kadastrosunun yapıldığı tarihe en yakın tarihli hava fotoğrafları, temin edilebilen en eski ve güncel ortofoto ve uydu fotoğrafları, tesis kadastrosuna ait pafta haritası, varsa bu haritada değişiklik yapan ifraz haritaları, mahkeme ilamları ve eki olan haritalar, varsa uygulama kadastrosu sırasında yararlanıldığı anlaşılan diğer haritalar, dava konusu taşınmaza ilişkin tesis kadastrosu ve uygulama kadastrolarına ait ölçü çizelgesi, hesap cetveli ve ölçü krokileri gibi bilgi ve belgelerin toplanması gerekmektedir. Bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, harita ya da jeodezi mühendisi teknik bilirkişinin katılımı ile keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında dava konusu taşınmaz ve çevresinin toprak yapısı, bitki örtüsü, zeminde mevcut ağaçların yaşı gibi hususlar ile zeminin jeolojik yapısının değerlendirilmesine ihtiyaç duyulan hallerde uzman ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişi de keşif heyetine dahil edilmelidir. Yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan tesis kadastrosu sırasında da zeminde mevcut olan sabit sınır ya da yapılar bulunup bulunmadığı sorularak varsa yerleri teknik bilirkişiye işaretlettirilmeli, fotoğrafları çekilmeli, taraflar keşif sırasında hazır bulunmakta ise zeminde ortak sınır üzerinde uzlaşıp uzlaşmadıkları tespit edilip gerektiğinde imzaları ile beyanları tevsik edilmeli, uzlaşılan sınırlar ile iddia edilen sınırlar teknik bilirkişi tarafından haritasında işaretlenmeli, keşif sırasında hazır edilmeleri halinde ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişisinden, taşınmazlar arasında değişmeyen doğal ya da yapay sınırlar bulunup bulunmadığı, sınırlarda mevcut ağaçların yaşları gibi hususlarda bilgi alınmalı, teknik bilirkişiden denetime veri teşkil etmek üzere dosya içine getirtilen bilgi ve belgeler ile bilirkişi ve tanık anlatımlarından yararlanarak uygulama kadastrosunu denetlemesi istenmelidir. Teknik bilirkişiden, tesis kadastrosunun, paftaların üretim yılı, üretim tekniği, altlığı ve ölçeği gibi hususları da açıklar tarzda hangi yöntem ve tekniklerle yapıldığı, uygulanan yöntemlerin hata paylarının ne olduğu, üretilen haritaların zeminle uyumsuz bulunması halinde farklılığın nereden ve hangi sebeplerden kaynaklandığı, sırasıyla tersimat hatası, hesap hatası, ölçü hatası ve sınırlandırma hatası bulunup bulunmadığı, uygulama kadastrosu sonucu tespit edilen yeni sınırların niteliğinin ne olduğu ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak belirlenip belirlenmediği, uygulama kadastrosunda hata yapılmış ise doğru sınır ve haritanın nasıl olması gerektiği gibi hususlarda ve "ada raporu" ile "uygulama tutanağı ve haritasını" irdeler şekilde, teknik ve bilimsel verilere dayalı, gerekçelendirilmiş, denetlenebilir ve ayrıntılı rapor ve haritalar alınmalıdır. Raporun denetime elverişli olması için teknik bilirkişiden, düzenleyeceği haritalardan iki tanesinde hava fotoğrafı üzerinde, iki tanesinde ise ortofoto (yoksa uydu fotoğrafı) üzerinde ilk tesis kadastrosu paftası ve uygulama kadastrosu paftasını çakıştırması istenmeli; çakıştırmaların birer tanesinin ada bazında değerlendirme yapmaya elverişli geniş ölçekli olması, diğerinin ise dava konusu taşınmaz ve çevresini gösterir şekilde daha dar ölçekli olması istenmelidir. Teknik bilirkişi haritasında, uygulama kadastrosunda yanlışlık varsa, infazı kabil bir hükme esas olmak üzere doğru sınırların nasıl olması gerektiği de gösterilmelidir. Açıklanan yönteme uygun inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmeli; değerlendirme yapılırken uygulama kadastrosunun amacının mülkiyet ihtilaflarını çözmek olmadığı ve mülkiyet uyuşmazlıklarının uygulama kadastrosuna ilişkin davalarda tartışma konusu yapılamayacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda; Mahkemece, dava konusu taşınmazlara ait uygulama kadastrosu sırasında düzenlenen ada raporu ile taşınmazların tesis kadastrosunun yapıldığı tarihe en yakın tarihli hava fotoğrafları, temin edilebilen en eski ve güncel ortofoto ile uydu fotoğrafları getirtilerek dosya arasına alınmamış; teknik bilirkişiden, tesis kadastrosu sonucu oluşturulan paftadaki sınır yerleri ile uygulama kadastrosu sonucu oluşturulan paftadaki sınır yerlerinin yapılan çakıştırması sonucunda, birbirleriyle ve zeminle uyumlu olup olmadığını, taşınmazlar arasındaki sınırların ne sebeple değiştiğini açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor aldırılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez. Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle, belirtilen eksik belgeler ilgili yerlerden getirtilerek dosya arasına alınmalı, bundan sonra harita mühendisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi sıfatına sahip bilirkişilerin de dahil olduğu, üç kişilik uzman bilirkişi kurulu eliyle yukarıda belirtilen şekilde inceleme ve araştırma yapılarak denetime elverişli rapor alınmalı ve toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, "taleple bağlılık" ilkesi göz ardı edilerek, davalılar tarafından açılmış bir dava bulunmadığı halde, hükme esas alınan teknik bilirkişi raporunda (H) ve (A) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümlerinin 112 ada 5 parselden çıkarılmasına, tescil harici alanda kalan (E) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümünün de 112 ada 9 parsel sayılı taşınmaza eklenmesine karar verilmiş olması dahi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.