BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/339 Esas 2022/399 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/339 Esas
KARAR NO : 2022/399
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 26.06.2019
KARAR TARİHİ : 16.05.2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 23.05.2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Davacının profesyonel temizlik ve tesis yönetim hizmeti sunan köklü bir firma olduğunu, davacının arşivleme hizmetleri ile ilgili olarak ... Arşivleme Hizmetleri A.Ş ile anlaştığını, söz konusu firmanın dünya çapında faaliyet gösteren önemli bir marka olduğunu, davacının arşivleme işini yapan ...’in Gebze/Kocaelinde bulunan bir kısım tesislerinde 11.06.2019 tarihinde yangın çıktığını ve bu sebeple davacı şirketin bazı kayıt ve belgelerinin yandığının 12.06.2019 tarihinde e-mail yoluyla bildirildiğini, söz konusu firmanın Genel Müdürü ... tarafından 21.06.2019 tarihinde gönderilen e-mail ekinde 19.06.2019 tarihli İtfaiye Raporu’nun iletildiğini ve yangının meydana geldiği depoda yer alan davacıya ait tüm envanterin zayi olduğunun bildirildiğini, davacının 2019 Haziran ayı itibariyle Türkiye genelinde 9194 personel ile temizlik ve tesis yönetim hizmeti sunan,personel sayısı ve hizmet sathı nazara alındığında her yıl yüzbinlerce sayfadan oluşan evrak,kayıt ve belgelerini arşivlemesi,gerektiğinde bu kayıt ve belgelerin arşivden çıkarılması,kullanılması ve tekrar arşivlenmesi işlemlerini fiziki olarak şirket merkezinde yapması kendisinden beklenemeyecek büyüklükte olan bir şirket olduğunu,bu sebeple ... ... firmasından ücreti mukabilinde hizmet aldığını, hizmet alınan firma tarafından gönderilen 13.06.2019 tarihli e-mail ekinde yer alan barkod listelerine istinaden yangında zayi olduğu bildirilen koliler içerisinde, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere “davacıya ait alış ve satış faturaları,kasa evrakları,cari hesap muatabakatları,BA-BS mutabakatları, mahsup fişleri ve ekleri, davacı çalışanlarına ait personelin özlük dosyaları, mali-mesuliyet sigortalarının asılları, tarafı davacı olan ıslak imzalı sözleşme asılları vb” gibi saklanması ilgili mevzuat gereği zorunlu olanlar da dahil olmak üzere, ticari ve hukuki belge,kayıt ve evraklar bulunduğunu, ... ... tarafından şimdilik tespit edilebilen ve zayi olduğu bildirilen tüm kayıt ve belgeler hakkında TTK’nın 82/7 maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesini talep ettiklerini, arşivleme firması depolarında yaşanan yangın olayının en azından davacı açısından 213 VUK kapsamında “mücbir sebep” olduğunun açık olduğunu, davacının gerek TTK gerekse VUK ‘nun ilgili maddeleri ve diğer mevzuat uyarınca istenilen defter ve vesikaların ibraz edilmemesi halinde davacının ağır yaptırımlar ile karşı karşıya kalabileceğinin aşikar olduğunu beyanla, dava dilekçenin 10 nolu ekinde yer alan listelerde detayları gösterilen kayıt,belge ve evraklarla ilgili olarak zayi belgesi verilmesi talep ve dava edilmiştir.
YARGILAMA VE GEREKÇE:
Dava; Davacı şirketin tesislerinde 11.06.2019 tarihinde yangın çıkması sonucunda davacı şirketin tüm envanterinin zayi olması sebebiyle zayi belgesi istemine ilişkindir.
Kocaeli büyükşehir belediyesi itfaiye dairesi başkanlığı tarafından gönderilen 15.06.2019 günü Sultan Orhan Mah. 1178. Sok. No:16 da çıkan yangına ilişkin yangın raporu mahkememiz dosyası arasına alınmıştır .
Dosya bilirkişiye tevdi edilmiş olup, 27.04.2021 tarihli raporunda özetle; davacının hizmet aldığı ... adlı firmanın tanınmış ve profesyonel bir firma olduğunun anlaşıldığı,takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak üzere davacının söz konusu belgelerin saklanması konusunda kabul görmüş ve profesyonel bir firmadan hizmet aldığı, davacının dava dilekçesinin 10 numaralı ekinde sunmuş olduğu listelerin incelenmesinde; zayi olan kutulara ilişkin olarak “ad,soyad”, “yıllık izinler”, “karışık yıllık izinler”,”karışık iş başvuru formları”, “talimatlar”, “proforma fatura”, “fatura teslim tutanakları 2009”, “2009 yılı 512501-513000”, “merkez fatura suretleri elektronik”, “BA-BS Mutabakatları”,”Muhasebe Fişleri Yevmiye no:1972”, “Satış Faturaları Fat.No:C81977” gibi açıklamaların yer aldığı, bu açıklamaların zayi olan kutuların içindeki belgelerin ne olduğunun belirlenebilmesi için yeterli olmadığı, davacı ile dava dışı Mountaın ... firması arasındaki sözleşmeden, yangında zayi olan her bir kutuda hangi evrakların bulunduğuna dair detaylı bir “Kutu Envanter Listesi”nin mevcut olduğunun anlaşıldığı, yönündeki kanaatini belirtmiştir. Bilirkişi raporunun denetime açık hüküm kurmaya elverişli olduğu anlaşılmıştır .
6102 sayılı TTK'nın 82/7. maddesinde; "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme yapılmakla tacirlere ticari defter ve kayıtlarını saklama ve ibraz hususunda zorunluluk getirilmiştir.

Somut olayda, davacı yan şirketin arşiv firmasının deposunda bulunan personel özlük dosyaları, sigorta asılları, alış satış faturaları, kasa evrakları, cari hesap mutabakatları, BA- BS mutabakatları, mahsup fişleri ve ekleri, sözleşme asılları, sigorta belgeleri, özlük dosyaları vb. çıkan yangın sonucu zayi olduğunu iddia ederek zayi belgesi verilmesine yönelik istemde bulunmuştur.
Belgelerin saklanması ve saklama süresi başlıklı TTK'nun 82. maddesinde tacir tarafından saklanması zorunlu olan defterler ve belgelere ilişkin hangi koşullarda zayi belgesi verilebileceği düzenlenmiştir. Davacı tarafından zayi belgesi verilmesi talep edilen personel özlük dosyaları, sigorta asılları, alış satış faturaları, kasa evrakları, cari hesap mutabakatları, BA- BS mutabakatları, mahsup fişleri ve ekleri, sözleşme asılları, sigorta belgeleri, özlük dosyaları vb TTK'nun 82/1-a maddesinde belirtilen diğer organizasyon belgeleri kapsamında olmadığı gibi yasada belirtilen tacir tarafından saklanması zorunlu olan belgelerden olmadığı anlaşılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE;
2- 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70-TL harçtan, dava açılışında alınan 44,40-TL peşin harcın düşülmesi ile bakiye 36,30- TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına
3-Davacı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafça yatırılan ve kullanılmayan gider avansından HMK'nın 333.maddesi uyarınca davacıya iadesine,

Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı HMK'nun 341 ve devamı maddeleri gereğince kararın tebliğinden itibaren Mahkememize Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesine gönderilmek üzere verilecek dilekçe ile iki haftalık süre içinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23.05.2022


Katip ...
☪e-imzalı


Hakim ...
☪e-imzalı