16. Hukuk Dairesi 2018/5106 E. , 2018/6602 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacılar, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan ve ... sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümü hakkında irsen intikal, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak adlarına tescili istemiyle ... aleyhine dava açmışlardır. Yargılama sırasında Karayolları Genel Müdürlüğü davaya dahil edilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar, otoyol nedeniyle kamulaştırılan taşınmazlarına bitişik bulunan ve tescil harici yerde kalan taşınmaz bölümüne 20 yılı aşkın süredir zilyed olduklarını belirterek adlarına tescil istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece, dava konusu yerin ...-... otoyolu kamulaştırma sahasında bulunduğu ve tamamının kamulaştırılmış olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacıların daha önce kamulaştırma sahasında kalan ve kamulaştırılan taşınmaz bölümü belirlenmediği gibi davaya konu taşınmazın da daha önce kamulaştırılan sahada kalıp kalmadığı usulünce tespit edilmemiştir. Ayrıca çekişmeli taşınmazın öncesinde yapılan kamulaştırma kapsamında kalmadığının belirlenmesi halinde davacılar lehine ... Kanunu"nun 14. ve 17. maddelerinde gösterilen iktisap koşullarının oluşup oluşmadığı araştırılmamış ve böylece 1999 yılında kamulaştırma sahasında kaldığı belirtilen taşınmazda davacıların mülkiyet hakkı bulunup bulunmadığı tespit edilmeksizin hüküm kurulmuştur. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca ulaşılabilmesi için, öncelikle 6360 sayılı Yasa gereğince ... İlinin Büyükşehir olması nedeniyle sınırları içinde kalan tescil harici taşınmazın tescili istemi ile açılan davada ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile ... Belediye Başkanlığının da yasal hasım haline gelmiş oldukları göz önüne alınarak davaya dahil edilmeleri hususunda davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkili sağlandıktan sonra tarihleri açıkça yazılmak suretiyle dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Komutanlığından getirtilip dosya arasına konulmalı ve akabinde mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi, teknik
bilirkişi ve 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazların öncesinin kime ait olduğu, kimden intikal ettiği ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazların imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp hangi tarihte bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalıdır. Ziraatçi bilirkişi kurulundan taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazlar üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse, imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalıdır. Jeodezi ve fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliğini, taşınmazlarda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmazlarda sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise dava konusu taşınmazın ... paftasının ölçekleri ile kamulaştırma haritası ölçeği eşitlenerek çakıştırılmak suretiyle kapsam tayini yapılmalı, bu hususta denetime elverişli ve bilimsel verilere dayalı ayrıntılı rapor tanzim edilmesi istenilmeli, taşınmazın kamulaştırılan alan içerisinde kalan bölümünün olduğu tespit edilmesi ve kamulaştırmanın yapıldığı tarih itibariyle kamulaştırma alanında kalan taşınmaz bölümü açısından davacılar lehine zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiğinin kabulü halinde bu bölüm yönünden mülkiyetin tespitine karar verilmesi gerektiği düşünülmeli, kamulaştırma harici kalan dava konusu taşınmaz bölümleri yönünden ise TMK"nın 713/4. ve 5. fıkraları gereğince yasal ilanlar yaptırıldıktan sonra dava tarihine kadar 3402 sayılı Yasa"nın 14 ve 17. maddesinde öngörülen koşulların davacılar yararına gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkin tüm deliller değerlendirilmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine, 13.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.