Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2012/17673 Esas 2012/35614 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından rehnin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatılarak borçluya örnek 8 numaralı ödeme emri tebliğ edildiği ve rehinli araç hakkında yakalama kararı alındığı, borçlu vekilinin icra mahkemesine başvurusunda, müvekkilinin çiftçi olduğunu ve haczedilen ..... plakalı traktörün geçimi için zaruri olduğunu ileri sürerek yakalama kararının kaldırılmasını ve traktörün borçluya iadesini istediği anlaşılmıştır.
İcra takibi rehnin paraya çevrilmesi yoluyla olup, takip şekline göre borcun konusu rehinli traktör olduğundan rehin alacağı bizatihi menkul mal olan traktörün kendisinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle haczedilmezlik şikayeti bu durumda ileri sürülemez.
Bununla birlikte; İcra ve İflas Kanunu ve takip hukuku ilkelerine göre asıl olan alacaklının alacağına kavuşmasını sağlamak olduğundan, kural olarak borçluların tüm mallarının haczi mümkündür. Bir malın haczedilememesi için yasal düzenlemenin bulunması zorunludur. Haczedilmezlik istisnai bir durum olduğundan, bu yöndeki düzenlemelerin de dar yorumlanması gerekir.
Haczi mümkün olmayan mallar ve haklar, İİK.nun 82. maddesinde tahdidi olarak sayılmış olup, bu maddenin de dar yorumlanması gerektiğinden, anılan maddenin 4.fıkrasına göre haczedilemeyecek olanların, borçlunun çiftçilikte kullandığı öküzü, atı, mandası gibi hayvanları, at veya öküz arabası gibi çiftçilikte kullandığı nakil vasıtaları, pulluk, düven, tırmık, çapa, yaba vs. gibi tarım aletleri olduğunun kabulü gerekir. Ancak sermaye değeri yüksek olan ve büyük arazilerin ... edilmesinde kullanılması gerekli bulunan traktör, biçerdöver gibi tarım aletlerinin ise haczedilemeyeceğinin kabulü mümkün değildir. (HGK."nun 02.12.1972 tarih ve 1972/572-974 sayılı kararı).
Yine, traktör, her ne kadar günümüz koşullarında çiftçi için vazgeçilmez bir öneme sahip ise de bizzat traktöre sahip olması gerekli değildir. Geçinebileceği kadar bir araziye sahip olan borçlunun çiftçilik yapması için bir traktöre sahip olması her ne kadar faydalı olur ise de zorunlu olmayıp, ihtiyacı olduğu dönemlerde traktörcülüğü meslek olarak yapan birisine, ücret karşılığı işlerini yaptırması mümkündür. Bu durum hayatın olağan akışına ve her çiftçinin bir traktöre sahip olmadığı düşünüldüğünde, ülkemiz gerçeklerine de uygundur.
Öte yandan büyük tarım arazilerine sahip olanlar için traktör zorunlu ise de bu durumda da artık çiftçilik faaliyeti değil, tarımsal işletme söz konusu olacağından İİK.nun 82/4.maddesine göre haczedilmezlik şikayeti söz konusu olamayacaktır
Buna göre, traktörün, sermaye ağırlıklı olup İİK.nun 82/4.maddesi kapsamında olmadığının kabulü zorunludur. Zira borçluya ait olan ve önemli bir ekonomik değere sahip böyle bir malın haczedilemeyeceğinin kabulü icra takip hukukunun genel ilkeleri ile bağdaşmayacaktır. Dairemizin geçmiş uygulamaları da bu yöndedir.
O halde mahkemece şikayetin reddi yerine kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29/11/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.