Mahkemesi :İş Mahkemesi
No : 2016/694-2018/351

Dava, fiili olmadığı gerekçesi ile bir kısım sigortalılık süresinin iptali ile şartların kaybedildiğinden bahisle aylık kesme yönündeki Kurum işleminin iptali ve yeniden ve faiziyle ödenmesi gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki Kuru, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 Ankara, 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK)
Eldeki davada, Mahkemece Dairemizce verilen bozma kararlarına uyulmuş olmasına rağmen, bozma gereklerinin yerine getirildiğinden bahsedilmesi mümkün olmayıp, önceki bozma kararımızda aynen “…davacının kurumca fiili çalışmaya dayalı olmadığı gerekçesi ile iptal edilen sigortalılık süresine yönelik olarak yapılan araştırma sonucunda, davacının fiili çalışmaya dair iddiasını ispatlayamadığından reddine ilişkin verilen karar isabetli ise de; 01.06.1955 doğumlu davacının 30.11.2004 tarihinde işten ayrıldıktan sonra çalışmalarının bulunup bulunmadığı da araştırılarak, kurumca fiili olmadığı kabul edilerek iptal edilen çalışma süresi olan 01.03.2003-30.05.2004 tarihleri arasındaki dönem gözetilmeksizin, 506 sayılı Kanunun yaşlılık sigortasından aylık tahsis koşullarının düzenlendiği, kademeli geçiş hükümleri öngören geçici 81. maddesinin (C) bendinin (a) alt bendinde, 23.05.2002 tarihinde; 15 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş, 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş, erkek ise 55 yaşını tamamlamış olanlara istekleri durumunda yaşlılık aylığı bağlanacağı, bu koşulları 23.05.2002 günü itibarıyla yerine getiremeyenler yönünden (b) alt bendinde ayrı düzenleme yapılarak sigortalıların durumlarına göre hangi yaşa tabi oldukları açıklanan hükmü kapsamında 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün ve 55 yaş üzerinden maddenin alt bendine göre irdeleme yapmak ve tabi olduğu yaşa göre aylığa müstahak olup olmadığı hususunu değerlendirmek ve davalı Kurumun 5510 sayılı Yasanın 96’ncı maddesi kapsamındaki alacağının belirlenmesi bakımından mahsup işleminin de davalı Kurumdan sorulmak suretiyle yapılması…” gereğine işaret edilmiş ise de, mahkemece bozma sonrasında davanın yeniden reddine dair karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece uyulan bozma ilamı ve oluşan usuli kazanılmış hak gereklerinin yerine getirilmesi gerekirken yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları nazara alınmalı ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 15.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.