MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, duruşmalı olarak incelenmesi davalılar tarafından istenilmekle daha önceden belirlenen 16.10.2018 duruşma günü için tebligat üzerine temyiz eden davalı vekili Av.... geldi. Davacı vekili Av.... geldi. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalılardan ..."un ... plaka sayılı ticari taksinin maliki olduğunu ve taksiyi ... Otomotiv Nakliyat. İnşaat San. ve Tic. A.Ş. aracılığı ile kiraya verdiğini, ... plakalı ticari taksi plakasını 26.07.2013 tarihli bir sene süreli kira sözleşmesi ile davalı ... Otomotiv... A.Ş. aracılığı ile kiraladığını, ayrıca ...marka 2012 model aracın 60.000 TL bedelle satın alındığını, araç için ...Otomotiv... A.Ş."ye 19.07.2013 tarihinde 20.000 TL ve 26.07.2013 tarihli kira sözleşmesi ile 10.000 TL ve ayrıca 1.000 TL olmak üzere 31.000 TL nakit ödeme yapıldığını, kalan 29.000 TL için sözleşmede yazılı 12 adet senet verildiğini, son iki senedi ödemediğinden kiralanan ... plakalı aracın davalı şirket tarafından 27.08.2014 tarihinde teslim alındığını belirterek, kendisine satıldığı halde elinden alınan araç için 30.000 TL araç bedeli ve aracın 27.08.2014 tarihinden dava gününe davalılar tarafından kullanıldığından ecrimisil bedelinin tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı şirket; kira sözleşmesinin feshedilmediğini ve süresiz olarak yenilendiğini, davacının sözleşmeden kaynaklı halen ödemediği bonolar ve ödemesi gereken trafik cezaları ve sigorta bedelleri bulunduğundan, bu bedeller yönünden takas mahsup taleplerinin olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini dilemiş, diğer davalı ... davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, araç bedeli 29.000 TL ve araç kiralama bedeli 9.660 TL"nin davalılardan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir. .../...
1-)Mahkeme hükmü davalılardan ..."a, 30.11.2015 tarihinde tebliğ edilmiş, temyiz dilekçesi ise HUMK’nun 437. maddesinde öngörülen sekiz günlük yasal süre geçirildikten sonra 11.12.2015 tarihinde verilmiştir. Süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün ve 1989/3 Esas 1990/4 Karar sayılı İçtihadı Birleştirme Kurulu Kararı uyarınca Yargıtay"ca da temyiz isteminin reddine karar verilebilir.Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ..."un temyiz isteminin süre yönünden reddine,
2-) Diğer davalı şirketin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalılardan ...Otomotiv... A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
3-) Davalının hüküm altına alınan ecrimisil bedeline yönelik temyiz itirazının incelenmesine gelince; Davada dayanılan ve hükme esas alınan davacı ile davalı şirket arasında akdedilen 27.07.2014 tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi ile ... plakalı taksi davacıya kiraya verilmiş ve 2012 model Hundai markalı aracın harici olarak satışı yapılmıştır. Taraflar arasındaki hukuki ilişki harici araç alım satımından kaynaklanmaktadır. Ancak 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 20/d maddesi uyarınca trafikte tescilli araçların mülkiyetini nakledici nitelikte sözleşmelerin noterde yapılması zorunludur. Bu hükme aykırı olarak yapılan sözleşmeler hukuken geçersizdir. Geçersiz sözleşmeler taraflarca hak ve borç tahmil etmeyeceği için, taraflar ancak verdiklerini karşılıklı olarak haksız iktisap hükümleri uyarınca geri alabilirler. Bu bağlamda alıcı taraf satıcıdan ancak ödediği bedelin iadesini, isteyebilir. Aracın alıcıda kaldığı dönem için kullanma bedeli kira, ecrimisil adı altında talepte bulunulamaz. Satıcı taraf ise sadece aracın iadesini isteyebilir. Satış bedelinin satıcıda kaldığı süre için faiz istenemez. Bu durumda davacının ecrimisil talebinde bulunulamayacağı gözetilerek bu talebinin reddine karar verilmesi gerekirken Mahkemenin geçersiz olan satım sözleşmesini geçerli kabul etmek suretiyle yazılı şekilde eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
4- Davalının takas mahsup talebine ilişkin temyiz itirazlarına gelince;
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 139. maddesi (mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu"nun 118. maddesi) gereğince, iki kişi karşılıklı olarak bir miktar para veya özdeş diğer edimleri birbirine borçlu oldukları takdirde, her iki borç muaccel ise, her biri alacağını borcuyla takas edebilir. Alacaklardan biri çekişmeli olsa bile takas ileri sürülebilir. Yine 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 143. maddesi (mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu"nun 122. maddesi) hükmüne göre takas, ancak borçlunun takas iradesini alacaklıya bildirmesi ile gerçekleşir. Bu durumda her iki borç takas edilebilecekleri anda daha az olan borç tutarınca sona erer. Takas için mutlaka karşılık dava açılması zorunlu değildir. Davalı, karşılık dava açmadan da takas savunmasında bulunmakla yetinebilir. Bununla birlikte davalının takas etmek istediği karşılık alacağın miktarı asıl davada istenen alacaktan daha fazla ise ve davalı bu fazla alacağını hüküm altına aldırmak istiyorsa karşılık dava açılması gerekir. Karşılık dava, asıl dava ile birlikte incelenirse de, asıl davaya oranla müstakil, ayrı bir davadır. Bu nedenle her iki davanın da ayrı ayrı karara bağlanması gerekir.Olayımızda; davalı şirket davacıdan satış ve kira sözleşmesinden kaynaklı ödenmeyen bono bedelleri, aracın sigorta ve vergileri ile ödenmeyen cezaların davacının alacağından mahsubunu talep etmiştir. Görüldüğü üzere davalı şirketin mahsup talebi bulunmaktadır. Bu durumda davanın açıldığı tarih itibariyle davalı şirketin satım ve kira sözleşmesinden kaynaklı muaccel hale gelen alacaklarının, davacı alacağından takas ve mahsup edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde mahsup yoluna gidilmeksizin hüküm kurulması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ..."un temyiz isteminin süre yönünden REDDİNE, Yukarıda ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalı şirketin sair temyiz itirazlarının reddine, üçüncü ve dördüncü bentte açıklanan nedenlerle davalı şirketin temyiz itirazlarının kabulü ile açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı şirket taraf yararına BOZULMASINA, 1.630 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı şirkete verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.