10. Hukuk Dairesi 2019/5008 E. , 2019/7401 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
No : 2014/128-2016/285
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava; 11.08.2012 tarihli iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanan peşin değerli gelirin rücuan tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece davalı işveren %70 kusurlu kabul edilerek davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Kaza tarihinde yürürlükte olan 5510 sayılı Kanun"un 12. maddesi hükmüne göre alt işveren, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir. Asıl işveren alt işveren ilişkisinin varlığı için, öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverinin işverenlik sıfatına sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir. İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir. Alt işveren sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş, ya da, işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden, kazanın, ... İlçesi kanalizasyon altyapı işlerinin yapımı sırasında meydana geldiği anlaşılmakta ise de davalı şirketle belediye arasında yapılan sözleşme dosya arasında bulunmamakta, işin yükleniciye ne şekilde ihale edildiği, proje kapsamında yapılması gereken başka işler olup olmadığı, varsa bu işlerin kim veya kimler tarafından yapılacağı, asıl-alt işveren ilişkisinin olup olmadığı dosya kapsamından anlaşılamamaktadır.
Bu durumda mahkemece ... Belediye Başkanlığı ile davalı şirket arasında yapılan sözleşme, ekleriyle birlikte eksiksiz olarak getirtilerek, belediyeyle davalı şirket arasındaki asıl-alt işverenlik sıfatları olup olmadığı sözleşme kapsamına ve maddi olgulara göre belirlenmelidir.
Mahkemenin önceki kabulünden farklı olarak asıl-alt işverenlik olduğu kanaatine varılması halinde, uzman bilirkişi heyetinden yeniden sorumluların kusurunun, aidiyetinin ve oranlarının belirlenmesi için rapor alınmalıdır.
Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuki ilkeler uyarınca karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmünün BOZULMASINA, 14.10.2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.
