23. Hukuk Dairesi 2014/8150 E. , 2015/2331 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekil...gelmiş, davalı taraftan gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin ortağı iken, 19.05.2013 tarihli genel kurul kararı ile yasaya ve anasözleşmeye aykırı bir şekilde ihraç edildiğini ileri sürerek, ihraç kararının iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı kooperatif vekili, ihracın yasaya ve anasözleşmeye uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; davacının aynı bölgede aynı işleri yapan başka kooperatifin ortağı ve yöneticisi olmakla, davalı kooperatifin ortaklığı şartlarından başka kooperatif ortağı olmama koşulunu yitirdiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, anasözleşmelerinde kooperatife ortak olabilmek için gereken nitelik ve şartların kaybedilmesi durumunun, çıkarma sebebi olarak düzenlendiği kooperatiflerde bu nitelik ve şartların kaybı hemen üyenin ortaklık sıfatını yitirmesi sonucunu doğuracak bir neden olarak kabul edilemez. Anasözleşmede ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nda anılan ortaklık koşulunu kaybedenler için ihraç öncesinde ihtar gönderilmesi öngörülmemiş ise de, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 27. maddesinde parasal yükümlülükleri için ihraç öncesinde aranan uygun süre verilmesi koşulunun da, kıyasen uygulanması gerekir. Bu uygulamanın YHGK"nın 27.04.2010 tarih ve 16-149 E., 212 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere, hayatın olağan akışına, iyiniyet kurallarına ve kooperatifin amacına uygun olduğunun kabulü gerekir.
Bu durumda, ortağa kaybedilen ortak olma nitelik ve şartları anlaşılabilir bir şekilde açıklanarak, eksikliğin giderilmesi için öncelikle uygun süreyi içerir bir ihtar yapılması, bu süreye rağmen eksikliklerin tamamlanmaması halinde ihraç karar verilmesi gerekirken, ihtar yapılmaksızın ihraç kararı verilmesi TMK"nın 2. maddesindeki dürüstlük kuralına aykırılık teşkil eder.
Somut olayda, davacının, anasözleşmenin 9/c maddesinde “aynı bölgede başka bir tarımsal kalkınma kooperatifinin ortağı olmamak” 9/d maddesinde, “Kuruluşta bu anasözleşmeyi imzalamış olmak veya sonradan kooperatife girişti bu anasözleşme hükümlerini bütün hak ve ödevleri ile birlikte kabul ettiğine dair bir ortaklık dilekçesi vermiş olmak” koşullarını ihlal ettiği gerekçesiyle, 19.05.2013 tarihli genel kurul toplantısının 10. maddesi ile ihraç edilmiştir. Dosya kapsamından, anılan genel kurul kararı öncesinde davacının anasözleşme koşulları ihlal ettiği gerekçesiyle ihtar edilip edilmediği anlaşılamamaktadır.
Bu durumda, mahkemece, davacının ihracına ilişkin 19.05.2013 tarihli genel kurul toplantısı öncesinde ihtar edilip edilmediği araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.04.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
