Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2017/3974 Esas 2018/9760 Karar Sayılı İlamı

....

Taraflar arasındaki kira bedelinin tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalının 21/06/2010 tarihli sözlü kira sözleşmesi ile kiracı olduğunu, aylık net 380 TL ödediğini, ödenen kira bedellerinin emsallerine göre çok düşük kaldığını belirterek 21/06/2015 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 700 TL olarak tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, dava dilekçesi ile keşif deliline dayanılmadığı, dava açılırken keşif harcı da yatırılmadığından ispat edilemeyen davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 288. maddesinde “Hâkim, uyuşmazlık konusu hakkında bizzat duyu organları yardımıyla bulunduğu yerde veya mahkemede inceleme yaparak bilgi sahibi olmak amacıyla keşif yapılmasına karar verebilir. Hâkim gerektiğinde bilirkişi yardımına başvurur. Keşif kararı, mahkemece sözlü yargılamaya kadar taraflardan birinin talebi üzerine veya re"sen alınır.” hükmü gereğince iddia ve savunmaya göre, hakim, gerekli görüyor ise re"sen de keşif kararı vermek suretiyle uyuşmazlığın esasını çözme hak ve yetkisini haizdir. Mahkeme, taraflarca hazırlanma ilkesinin uygulandığı davalarda da kendiliğinden keşfe karar verebilir. Özellikle hakim, davayı aydınlatma ödevi (HMK"nın 37. maddesi gereği) ilkesi gereği olarak toplanan delillere ve tarafların iddia ve savunmalarına göre keşif yapılması gerekiyor ise keşfe karar vermelidir.
Somut olayda, davacı hak ve nesafet ilkesine göre kira bedelinin tespitini talep ettiğine göre bu kapsamda keşif yapılmak suretiyle bilirkişi raporu aldırılarak değerlendirme yapılması gerektiğinden, keşif avansının yatırılması için davacıya süre verilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup hükmün bozulması gerekmiştir.
./..
-2-

SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 09.10.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.


.......