16. Hukuk Dairesi 2016/2363 E. , 2018/6420 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sonucu ... İli, .... İlçesi, ... Köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 47 ve 48; 134 ada 139, 178 ve 179 parsel sayılı ve sırasıyla 2.144.14, 738.050.73, 43.029.01, 372.677,29 ve 529.130,83 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan 101 ada 47 parsel sayılı taşınmaz kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle, tarla vasfıyla ... adına tespit edildikten sonra, ... adına hükmen tescil edilmiş, diğer parseller ise devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması nedeniyle hamtoprak vasfıyla ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nde tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmış bilahare dava dosyası yetkisizlik kararı ile ... Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmiş olup bu mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu edilen taşınmaz bölümleri üzerinde davacı lehine zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşmediği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, hükme esas alınan ziraat bilirkişisi raporunda, taşınmazların önceki ve şimdiki nitelikleri, zilyetlik durumu ve zilyetliğin sürdürülüş biçimi, imar-ihyalarının tamamlanıp tamamlanmadığı ve tamamlandıysa sonrasındaki kullanım süresi belirlenmemiş, taşınmazların değer hesabının yapılması ile yetinilmiştir. Ayrıca taşınmazları önceki niteliklerini ve imar-ihya işlemlerinin başladığı ve tamamlandığı tarihi belirlemede en iyi yöntem olan hava fotoğraflarının incelenmesi usulünce yapılmamış, sadece 1973 tarihli hava fotoğrafının incelenmesiyle yetinilmiştir. Mahkemece taşınmazın niteliğinin belirlenmesinde keşif mahallinde yapılan gözleme dayanılmış olup, mahkemenin taşınmazların eğimli ve üzerlerinde tarımsal faaliyet yapılmayan yerlerden oldukları yönündeki gözlemi, 1973 tarihli hava fotoğrafının incelenmesine ilişkin bilirkişi raporunda belirtilen, taşınmazların imar-ihya edilmiş parsellerle bütünlük arzedecek şekilde kullanılır durumda oldukları yönündeki tespitlerle çeliştiği halde, bu çelişki giderilmemiştir. Eksik ve yetersiz incelemeye dayalı olarak karar verilemez. Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle komşu parsellere ait tespit tutanakları ile ... tespit tarihinden (2003) 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı tarihlerde çekilmiş en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı ile temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan getirtilerek dosya arasına konulmalı, sonrasında mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile ziraat bilirkişi, fen bilirkişisi, jeoloji mühendisi bilirkişi ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, yapılacak bu keşifte stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, bu inceleme sırasında dosyaya celp edilmiş olan uydu fotoğraflarından da yararlanılmalı, taşınmazlara komşu ... veya mera parseli bulunması halinde usulünce ... ve mera araştırması yapılmalı, çekişmeli taşınmazların önceki ve şimdiki niteliklerinin ne olduğunun ekonomik amaçlarına uygun olarak tarım arazisi vasfıyla zilyetliklerine ne zaman başlanıldığının, imar-ihya çalışmalarının tamamlanma tarihinin, zilyetliğin sürdürülüş şeklinin ve süresinin belirlenmesine çalışılmalı, tanık ve yerel bilirkişilerden taşınmazların önceki durumları, kime ait oldukları, kimden kime nasıl intikal ettikleri, kim tarafından ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldıkları, imar-ihya çalışmalarının hangi tarihte tamamlandığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi beyanları bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, çekişmeli parsellerin imar-ihyası tamamlanmış ve ekonomik amaca uygun şekilde 20 yıl süreyle kesintisiz kullanılmışlarsa bu kısımların sınırları çelişkiye mahal vermeyecek şekilde belirlenmeli, raporlar arasında oluşabilecek çelişkiler giderilmeli, taşınmazların ... paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla ölçekleri eşitlenmek suretiyle uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmalı, ziraat bilirkişiden önceki raporu da irdeler şekilde çekişmeli taşınmaz bölümlerinin nitelikleri, toprak yapıları, zirai faaliyete konu olup olmadıkları, zilyetliklerinin kimden kime ve ne zaman geçtiği, zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı ve komşu parseller ile dava konusu taşınmaz bölümleri arasında nitelik farkı bulunup bulunmadığı hususlarında ayrıntılı rapor alınmalı, jeolog bilirkişisinden dere yatağında görünen taşınmazlar bulunup bulunmadığı, taşınmazların dere yatağından kazanılıp kazanılmadıkları ve halen aktif dere yatağında kalıp kalmadıkları hususlarında ayrıntılı rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli ve dava konusu taşınmaz bölümlerinin tüm yönlerinden çekilmiş fotoğrafları dosya arasına konulmalı, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, 06.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.