MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 20.05.2006-20.04.2011 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum ve ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacının davalı işyerinde 20/05/2006 - 20/04/2011 tarihleri arasındaki çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri olan bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği ya da çalıştıklarının Kurumca tespit edilip edilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu yasal koşul oluşmuşsa işyerinin o dönemde gerçekten var olup olmadığı, Kanun"un kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma iddiasının gerçeğe uygunluğu özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispatlanabilirse de çalışmasının konusu, sürekli kesintili mevsimlik mi olduğu, başlangıç ve bitiş tarihleri ve alınan ücret konularında tanıkların sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenmeli, işyerinin kapsam kapasite ve niteliği ile bu beyanlar kontrol edilmeli, mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve posta başı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlendikten sonra ücret konusu üzerinde durulmalı, tespiti istenilen sürenin evvelinde ve sonrasında beyyine başlangıç sayılabilecek ödeme belgeleri ve sair bu nitelikte bir belge yoksa Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunun m.288 de yazılı sınırları taşan ücret alma iddialarında yazılı -delil aranmalı, bu sınırlar altında kalan ücret alma iddialarında ücret miktarları tanıklardan sorulmalı, 506 sayılı Yasa"nın 3/B-D maddeleri ile 5510 sayılı Yasa"nın 6/a-c maddelerinde de olduğu gibi ücretin sigortalı sayılmanın koşulu olan durumlarda ücret alma olgusunun var olup olmadığı özellikle saptanmalıdır. Bu davalarda işverenin kabulünün tek başına hukuki bir sonuç doğurmayacağı göz önünde tutulmalıdır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Yukarıda açıklanan hususlar, yeterli bir araştırmayla ve deliller hep birlikte değerlendirilerek aydınlığa kavuşturulduktan sonra o çalışmanın sigortalı çalışma niteliğinde olup olmadığı, ya da ne zaman bu niteliğe kavuştuğu yönü üzerinde durulmalı ve çalışmayı kapsama alan yasanın yürürlük tarihinden sonraki dönem için hizmetin tespitine karar verilmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının davalı işyerinde işe girdiğini gösterir 15.04.2011 tarihli sigortalı işe giriş bildirgesinin olduğu, davacının 14.04.2011-21.05.2011 tarihleri arasında davalı işyerindeki çalışmalarının Kuruma bildirildiği, davalı işyerinin 14.04.2011 tarihinde Kanun kapsamına alındığı, işyerinin 15.05.2002-09.02.2009 tarihleri arası ile 14.04.2011 işe başlama tarihli vergi kaydı olduğu, ... Sitesi İşletme Kooperatifi ile davalı işveren arasında sitenin temizlik işlerini yapmak üzere 01.01.2011 tarihli bir yıllık sözleşme yapıldığı, davalı Kurum tarafından işyerinde 14.04.2011 tarihinde denetim yapıldığı ve neticesinde rapor tanzim edildiği, davacı ve davalı tanıklarının dinlendiği, işyerinde davacıdan sonra çalışmaya başlayan tek bordro tanığı ..."nin dinlenmediği, vergi kaydı olmayan dönemde davalı işyerinin faal olup olmadığının araştırılmadığı, tanık beyanları arasındaki çelişkinin giderilmediği ve mahkemece re"sen belirlenecek komşu işyeri tanıklarının dinlenilmediği, davalı işverenin davacının dava konusu dönemde... Apartmanında kapıcılık yaptığı iddiasının araştırılmadığı, davacı tarafından hizmet talep edilen dönem dikkate alınarak davalı işverenin hangi yıllarda ... Sitesi İşhanının temizlik işlerini yaptığının belirlenmediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş, davalı işyerinin vergi kaydının olmadığı 09.02.2009-14.04.2011 tarihleri arasında faaliyetinin olup olmadığını araştırmak, işyerinde davacıdan sonra çalışmaya başlayan ..."nin beyanını almak, davalı işverenin davacının dava konusu dönemde... Apartmanı"nda kapıcılık yaptığı iddiasını araştırmak, davalı işyerinin hangi yıllarda ... Sitesi İşletme Kooperatifi"nin temizlik işlerini yaptığını belirlemek, ... Sitesindeki işyeri sahipleri ile bu işyerlerindeki çalışmaları kayıtlara geçmiş kişileri zabıta marifeti ile ya da davalı Kurumdan araştırarak tespit etmek ve yöntemince beyanlarını almak, dinlenen tanık beyanları arasındaki çelişkiyi de gidererek tüm delilleri birlikte değerlendirip, sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurum ve davalı işverenin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden ..."a iadesine
29.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.