MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekilllerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 12.05.2008 tarihinden itibaren iş akdini haklı nedenle feshettiği 23.10.2012 tarihine kadar ... şubesinde çalıştığını, bankada ücretlerin sektör ortalamasının altında olması nedeniyle ekonomik sıkıntı yaşadığını, bankanın girdiği yükselme sınavı sonucunu da geç açıklaması nedeniyle mağdur olduğunu, sürekli fazla çalışma yaptığını, fesihten sonra bankanın davacının katıldığı eğitim masrafını ve davacıya Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre ödenen kasa tazminatını haksız geri tahsil ettiğini, fesih sırasında haklarının ödenmediğini beyanla kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil alacakları ile kesilen eğitim gideri ve geri alınan kasa tazminatının iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının yükselme sınavında başarılı bulunarak 2. derece imza yetkisi ile yetkili yardımcısı olduğunu, terfi eden personele ücret zammı değil sorumluluk tazminatı ödendiğini, 1999 yılı Kasım ayından itibaren fazla mesai uygulamasına son verildiğini, hafta tatillerinde çalışılmadığını, eğitim gören personelin daha uzun vade amaçlı bankaya hizmet etmesi beklentisiyle eğitim verildiğini, eğitim masrafının davacıdan tahsilinin uygun olduğunu, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının fazla çalışma alacağı ve eğitim kesintisine dair talebin kabulüne diğer taleplerin reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar taraflar vekillerince süresinde temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İş sözleşmelerinde fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dahil olduğu yönünde kurallara sınırlı olarak değer verilmelidir. Dairemiz, 270 saatle sınırlı olarak sözkonusu hükümlerin geçerli olduğunu kabul etmektedir. Dairemizin kararlılık kazanmış içtihatlarına göre, fazla çalışmanın ücrete dahil olduğuna dair kural, mülga 1475 sayılı Kanun’un 35/(a) ve (b) maddesinde düzenlenen yılda 270 saatle sınırlı olarak geçerlidir. Yılda 270 saati aşan çalışmaların kanıtlanması durumunda karşılığının ödenmesi gerekir.
Somut olayda fazla mesai konusunda bilirkişi tarafında düzenlenen rapor denetime elverişli değildir. Şöyle ki; bilirkişi raporunda tanık beyanlarına göre davacının 09:00-21:00 arası çalıştığı 1 saat ara dinlenmesiyle (5x12)-(1x6) -45= 15 saat ve yılın 12 ayında 780 saat fazla mesai yaptığı, tanık beyanları esas alındığında fazla mesainin 270 saatten fazla olamayacağı için oranlama yapmak suretiyle hesaplama yapıldığı raporda belirtilmiştir. Davacı ile yapılan iş sözleşmesinde 270 saate kadar yapılan fazla çalışmanın ücrete dahil olduğuna dair düzenleme bulunmamaktadır. Ayrıca raporda davacının çalışmasının 5 veya 6 gün esas alınıp alınmadığı da belli değildir. Dosya kapsamına göre denetime açık şekilde hesaplama yapılması gerekirken yazılı şekilde hatalı rapora göre hüküm kurulması isabetsiz olmuştur.
3-Davacıya ödenen kasa tazminatının sehven ödendiği gerekçesiyle davacıdan tahsilinin uygun olup olmadığı da taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Kasa tazminatının ödeme şartları ve kimlere ödeneceği Toplu İş Sözleşmesi uygulama genelgesinde belirtilmiştir.
Davacı memur sıfatıyla çalışmakta iken Banka Yönetim Kurulunun 23.07.2009 tarihli toplantısında kendisine 28.07.2009 tarih ve 12070 sayılı yazı ile ilgili genelgeler uyarınca ikinci dereceden imza yetkisiyle gişe yetkilisi olarak görevlendirme yapılmıştır. Davacı fiilen görevlendirildiği işte çalıştığından kasa tazminatının da buna göre ödendiği anlaşılmaktadır.
Davalı işverenin kasa tazminatını sehven ödeme yapıldığı gerekçesiyle davacıdan tahsil etmesine dayanak iç denetim raporunun dosyaya sunulması için dosya mahkemesine geri çevrilmişse de bu konuda açıklayıcı bir rapor ve gerekçe sunulmayıp dosyada bulunan evrak tekrar ibraz edilmiştir.
İbraz edilen 04.02.2013 tarihli yazının ise bu tarihten sonrası için hüküm ifade edeceğinin açık olduğu anlaşıldığından davacıdan tahsil edilen kasa tazminatı ödemesinin davacıya ödenmesi gerektiği halde davacının iade talebinin reddi de hatalı olmuştur.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgililere iadesine, 05.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.