MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... 9. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 24/05/2016 tarih ve 2014/746-2016/343 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davalı-birleşen davada davacı ... Yapı ve İnş. San. Tic. A.Ş. vekili tarafından istenmiş olduğu anlaşılmakla, duruşma için belirlenen 18.12.2018 günü hazır bulunan asıl birleşen davada davacı vekili Av. ... ile asıl birleşen davada davacı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili asıl davada, müvekkili şirket ile davalı arasında davalı şirkete ait emtiaların taşınması hususunda taşıma sözleşmesi yapıldığını, bu sözleşmeye dayalı olarak müvekkili tarafından davalıya işin yapılması hususunda 400.000 ABD Doları tutarında teminat çeki verildiğini, müvekkilinin taşıma sözleşmesi uyarınca üzerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirdiği halde davalının söz konusu teminat çekini iade etmediğini ileri sürerek, davalı tarafa verilmiş olan teminat çekinin müvekkiline iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiş; ... 4. Asliye Ticaret Mahkemesi"ne açılan birleşen davada ise müvekkilinin taşıma sözleşmeleri uyarınca üzerine düşen tüm yükümlülükleri tam ve eksiksiz olarak yerine getirmiş olmasına rağmen son bakiye hakediş tutarı olan 40.750 ABD Dolarının ihtarda bulunulmasına karşın müvekkiline ödenmediğini ileri sürerek, anılan tutarın faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili asıl davaya yanıtında, davacının hasarlı ve geç teslimi nedeniyle müvekkilinin zarara uğradığını, davacıya ödenmeyen hak ediş tutarının müvekkilinin uğradığı zararı karşılamadığını, bu nedenle çekin iade edilmediğini, davacının müvekkilinin uğradığı tüm zararı karşıladığı takdirde çekin iade edileceğini savunmuş; birleşen davaya verdiği yanıtta ise davanın CMR 32. maddesi uyarınca zamanaşımına uğradığını, davacının edimini gereği gibi ifa etmemesi nedeniyle müvekkili şirketin dava dışı ...Services A.Ş."ye karşı yüklendiği teslim borcunu yerine getiremediğini, geç teslim nedeniyle dava dışı anılan şirketin müvekkile yapacağı ödemeden 57.288 ABD Doları kesinti yaptığını, davacıya ödenmeyen hak ediş tutarının müvekkilinin davacı nedeniyle uğradığı zararını karşılamadığını savunarak, davanın zamanaşımı ve esas yönlerinden reddini istemiş; açtığı birleşen davada ise davalı şirketin edimini gereği gibi ifa etmediğini, gecikmeye ve taşınan malların hasara uğramasına sebebiyet vermesi nedeniyle müvekkilinin uğradığı toplam 79.564,00 ABD Doları zarardan davalının müvekkilinden olan son hak ediş tutarı 39.897,00 ABD Dolarının mahsup edilmesi sonrasında davalıdan 39.667,00 ABD Doları alacaklı olduklarını ve müvekkilinin davalının eylemleri nedeniyle dava dışı yabancı firmaya karşı olan edimini süresinde yerine getiremediğini, bu nedenle ticari itibarının zedelendiğini ileri sürerek, söz konusu alacak tutarı ile uğranılan manevi zarar karşılığı olarak 50.000,00 TL"nin faizleriyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dava davalısı ...Uluslararası Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. vekili, davacı şirkete ait tüm emtiaların tam ve eksiksiz olarak varış yerine ulaştırıldığını, meydana gelen 6 günlük gecikmenin müvekkili şirketten kaynaklanmadığını savunarak, birleşen davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı ve tüm dosya kapsamına göre; asıl dava dosyası yönünden, davacı ...Uluslararası Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin taraflar arasındaki taşıma sözleşmesi nedeniyle davalı birleşen dava davacısı taşımayı yaptıran ... Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş.ye taşımanın gecikmesi nedeniyle ... Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş.nin uğradığı zarara tekabül eden 12.276,00 USD tazminatın ve CMR 27. maddesi gereği bu miktara %5 faiz oranı işletilerek bulunacak toplam bedelin ödenmesi halinde taraflar arasında teminat olarak verildiği çekişme konusu olmayan 400.000,00 USD tutarlı teminat çekinin davalı ... Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. tarafından davacı ...Uluslararası Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti.ne iadesine; birleşen ... 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2008/252 E. sayılı dosyası yönünden, zamanaşımı itirazının reddine, davanın, kısmen kabulüne 39.897,00 USD son hak ediş alacağının dava tarihi olan 05/05/2008 tarihinden itibaren CMR 27. maddesi gereği bu miktara yıllık %5 faiz oranı işletilerek davalıdan tahsiline fazlaya ilişkin istemin reddine; birleşen ... 5.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2007/730 E. sayılı dosyası yönünden, davanın kısmen kabulüne, 12.276,00 USD tazminatın dava tarihinden itibaren CMR 27. maddesi gereği yıllık %5 faiz oranı işletilerek davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine, koşulları bulunmayan manevî tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı-birleşen davada davacı ... Yapı ve İnş. San. Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı-birleşen davada davacı ... Yapı ve İnş. San. Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından açılan ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2007/730 Esas sayılı birleşen dosyasında davalı ...Uluslararası Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti."nin yaptığı taşıma sırasında gecikmeye ve malların hasara uğramasına sebebiyet verdiği ileri sürülerek, gecikme ve hasar nedeniyle uğranılan zararın tazmini istenmiş, malların hasarlı olarak teslim edildiğine ilişkin iddia kanıtlanamamış, Dairemiz bozma ilamıyla da kabul edildiği üzere davalı taşıyıcı, gecikmenin kendisinin sorumluluğunda
olmayan bir nedenden kaynaklandığını ispat edemediğinden davalının malları geç tesliminden dolayı davacının uğradığı zararın taşımanın tabi olduğu CMR hükümleri kapsamında tayin ve takdiri yoluna gidilmiştir.
... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. ile dava dışı ...Servis A.Ş. arasında yapılan sözleşme ile Irak’ta kurulan yaşam destek alanının 31/12/2006 tarihine kadar yapımı ve teslimi işi ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından üstlenilmiş, malzemelerin nakliyesi için ise eldeki davanın tarafları arasında taşıma sözleşmesi imzalanmıştır. Dairemiz bozma ilamından sonra alınan ilk bilirkişi raporuyla, taşıma sırasında kazanın meydana geldiği 27/11/2006 tarihi ile bu kaza sonucu ikinci kez siparişi yenilenen malların tıra yüklendiği 16/12/2006 tarihindeki zaman aralığı gecikme tarihi olarak baz alındığında 19 günlük gecikmenin olduğu, 19 günlük gecikmeden dolayı hesaplanacak gecikme cezasının 38.874,00 USD olduğu bildirilmiş; ikinci bilirkişi raporuyla ise taşıyıcı tarafından malların 10/01/2007 tarihinde teslim edildiği, dava dışı şirket tarafından ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. nin teslim süresinin 04/01/2007 tarihine kadar uzatıldığı, talep dilebilecek gecikme cezasına esas sürenin 6 gün olduğu, gecikme cezası tutarının da 12.276 USD olduğu ifade edilmiştir. Mahkemece de, malzemelerin 10/01/2007 tarihinde şantiyeye geldiği, malzemelerin dava dışı KBR firmasına teslim tarihi 31/12/2006 olup, firma ile yapılan görüşmelerle alınan ek sürenin 05/01/2007 tarihinde dolduğu, buna göre, 05/01/2007 tarihi ile malların teslim günü olan 10/01/2007 tarihleri arasında 6 (altı) günlük gecikmenin bulunduğu, birleşen davada davacının, gecikme nedeniyle kesilecek cezaların firmaya yansıtılacağını belirttiği, ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş."nin 12.276,00 USD alacağının bulunduğu kabul edilmiştir. Ancak ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş., ...Uluslararası Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ür. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından taşınan ve teslim edilen malları montajının yapılmasından sonra dava dışı KBR firmasına teslim edecek olup, dava dışı bu firmanın ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş."ye tanıdığı teslim süresi nazara alınarak taraflar arasındaki taşımadaki gecikme süresinin belirlenmesi doğru olmamıştır.
Bu itibarla; mahkemece, bilirkişi raporlarındaki çelişki de giderilmek suretiyle taşıyıcı ...Uluslararası Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ür. San. Tic. Ltd. Şti.nin kaç günlük gecikmeden sorumlu olduğunun belirlenmesi ve sonucuna göre bileşen dava hakkında karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, davacı ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından açılan birleşen davada verilen kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
3- Asıl davada davacı taşıyıcı, üzerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirdiği iddiasıyla davalı iş sahibi ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş."ye verdiği teminat çekinin iadesini istemiş olup, teminat çekinin iadesi taşıyıcının taşımayı yaptıran ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş."ye karşı taşımadan doğan tüm yükümlülükleri yerine getirmiş olmasına, taşıtanın kendisine karşı ileri sürebileceği bir tazminat veya alacak hakkının bulunmamasına bağlıdır. Her dava açıldığı tarih itibariyle değerlendirilecek olup, taşımanın gecikmesi nedeniyle ödenmesi gereken tazminatın ödenmediği kabul edildiği halde asıl dava dosyası yönünden, davacı ...Uluslararası Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin taraflar arasındaki taşıma sözleşmesi nedeniyle davalı birleşen dava davacısı taşımayı yaptıran ... Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş.ye taşımanın gecikmesi nedeniyle ... Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş.nin uğradığı zarara tekabül eden 12.276,00 USD tazminatın ve CMR 27. maddesi gereği bu miktara %5 faiz oranı işletilerek bulunacak toplam bedelin ödenmesi halinde taraflar arasında teminat olarak verildiği çekişme konusu olmayan 400.000,00 USD tutarlı teminat çekinin davalı ... Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. tarafından davacı ...Uluslararası Taşımacılık İnş. Tekstil Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti.ne iadesi şeklinde şartlı kabul kararı verilmesi ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinden asıl davada davalının sorumlu tutulması doğru olmamış asıl davada verilen kararın da bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı-birleşen davada davacı ... Yapı ve İnş. San. Tic. A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı-birleşen davada davacı ... Yapı Ve İnş. San. Tic. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile asıl ve davacı ... Yapı ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından açılan birleşen davada verilen kararın davalı-birleşen davada davacı ... Yapı ve İnş. San. Tic. A.Ş. yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.630,00 TL duruşma vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 20/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.