Davanın Açılmamış Sayılması - Görevsizlik Kararı - Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2007/11-799 Esas 2007/803 Karar Sayılı İlamı

Hukuk Genel Kurulu 2007/11-799 E., 2007/803 K.

Hukuk Genel Kurulu 2007/11-799 E., 2007/803 K.

• DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASI
• GÖREVSİZLİK KARARI

• 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 193 ]
• 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 8 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Antalya Beşinci Asliye Hukuk Mahkemes"O"nce davanın görevsizlik nedeniyle reddine dair verilen 14.09.2004 gün ve 2004/289 E. 326 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay Onbirinci Hukuk Dairesi"nin 30.01.2006 gün ve 749-677 sayılı ilamı ile, (...Davacı vekili, müvekkiline ait otelin 06.05.2002 başlangıç tarihli kira sözleşmesiyle davalı Şevket"e kiralandığını, daha sonra bu davalının diğer davalı şirketi kurması üzerine talebiyle ve protokol düzenlenerek, şirketin de sözleşmenin tarafı haline getirildiğini, otelin Fuhuşla Mücadele Komisyonu tarafından kapatıldığını öğrendiklerini ileri sürerek açıktan fena kullanım nedeniyle davalı kiracıların otelden tahliyelerine, ahlaka aykırı faaliyet nedeniyle otelin turizm piyasasındaki olumlu imajı zedelendiğinden 20 milyar lira manevi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalılar vekili, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece toplanan delillere göre, her ne kadar davanın açıldığı Sulh Hukuk Mahkemesince dava konusu taşınmaz tahliye edildiği için tahliye konusunda karar verilmesine yer olmadığına, istenilen tazminat miktarı mahkemenin yetkisini aştığından görevsizliğine karar verilmişse de, tahliye talebiyle birlikte açılan tazminat davalarında değere bakılmaksızın Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu ve görevin kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle resen nazara alınması gerektiği gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine ve mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir.

Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

1-

HUMK"nın 193. maddesinde görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi halinde karara karşı temyiz süresinin sona erdiği veya Yargıtay"ın onama kararının tebliğ edildiği tarihten başlayarak on gün içinde yeniden dilekçe verilmesi veya yeniden çağrı kağıdı tebliğ ettirilmesi gerekir. Aksi takdirde dava açılmamış sayılır denilmiştir. Somut olayda Antalya İkinci Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 20.04.2004 tarihli görevsizlik kararı davacı vekiline 30.04.2004 tarihinde tebliğ edildiği halde karar temyiz edilmeden kesinleştiğinden, temyiz süresinin sona erdiği tarihten itibaren HUMK"nın 193/3. maddesinde yer alan 10 günlük sürede davacı vekili tarafından dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi için tahrik dilekçesi verilmediği ya da bu süre içinde davalılara tebligat yaptırmadığı görülmüştür. Dava dosyası taraflardan birinin başvurusu olmadan, üst yazı bile düzenlenmeden usulüne uygun şekilde kendisine intikal ettirilmeyen mahkemece HUMK 193/son maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde bu mahkemece de görevsizlik kararı verilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.

2-

Bozma neden ve şekline göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz Eden: Davacı vekili

Hukuk Genel Kurulu"nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, açıktan fena kullanım nedenine dayalı tahliye ve manevi tazminat istemine ilişkindir.

Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan davanın yargılaması sırasında taşınmaz tahliye edilmiş ve dava manevi tazminat talebine hasredilmiştir.

Sulh Hukuk Mahkemesince, tahliye talebi konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına; istenilen tazminat miktarı yönünden görev sınırını aştığından mahkemenin görevsizliğine 20.04.2004 tarihinde karar verilmiştir.

Bu karar davacılar vekiline 30.04.2004, davalılar vekiline 17.06.2004 tarihinde tebliğ edilmesi üzerine, davacı vekilince HUMK madde 193"te açıklanan koşullara uygun şekilde bir tahrik dilekçesi ve tebligat masrafları 03.05.2004 tarihinde Sulh Hukuk Mahkemesine verilmiştir. Akabinde taraflarca temyiz yoluna başvurulmaması nedeniyle karar 25.06.2004 tarihi itibariyle kesinleştirilerek dosya Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmiştir.

Asliye Hukuk Mahkemesine de, tazminat talebi tahliye talebinin fer"i niteliğinde olduğu ve bu nedenle miktara bakılmaksızın Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.

Kararın temyizi üzerine hüküm Özel Dairece her ne kadar davacı tarafından süresi içerisinde HUMK madde 193/3"te gösterilen şekilde tebligat masrafı yatırılmaması veya tahrik dilekçesi verilmemesi nedeniyle bozulmuşsa da, dosya içerisinde davacı vekilince verilmiş olan ve 03.05.2004 tarihinde hakimce havale edilen bir tahrik dilekçesi bulunduğu, davacı vekilince bu tahrik dilekçesi ile birlikte tebligat masraflarının da yatırıldığı anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlığın HUMK"nın 193. maddesi hükmü uyarınca çözüme kavuşturulması gerekmektedir. Bu maddeye göre görevsizlik kararının kesinleştiği tarihten itibaren 10 günlük süre içerisinde dilekçeyle başvurulmadığı veya çağrı kağıdı çıkarılmadığı takdirde, dava aynı maddenin son fıkrası hükmü uyarınca açılmamış sayılır (YHGK"nın 06.02.2002 gün ve 2002/8-72-60 sayılı kararı).

Bu itibarla, görevsizlik kararı veren mahkeme, görevsizlik kararında; "dava dosyasının talep halinde görevli mahkemeye gönderilmesine" karar vermekle yetinir. Dava dosyasını resen görevli mahkemeye gönderemez. Dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilebilmesi ve davaya görevli mahkemede devam edilebilmesi için, davacının 10 gün içinde görevli (ya da görevsizlik kararı veren) mahkemeye başvurarak davalıya tebligat yaptırması gerekir. Aksi halde dava açılmamış sayılır (HUMK m. 193).

Görevli mahkemeye başvurma süresi olan 10 günlük süre hak düşürücü nitelikte bir süre olup, mahkemece kendiliğinden gözetilmesi gerekir.

Görevli (veya görevsiz) mahkemeye başvuru bir tahrik dilekçesi ile veya tebligat masrafını yatırarak olur. Bu dilekçe için bir şekil öngörülmemiştir. Bu dilekçe bir dava dilekçesi değildir. Dilekçede, davanın görevli mahkemede görülmesi için gerekli işlemlerin yapılması istenir.

Sözü edilen 10 günlük başvuru süresi içinde görevli (veya görevsiz) mahkemeye başvurarak, karşı tarafa yapılacak tebligat giderinin ve varsa dosya gönderme masrafının ödenmesi gerekli ve yeterlidir.

Dava dosyasını alan görevli mahkeme, ilk olarak, 10 günlük süre içinde görevli (veya görevsiz) mahkemeye başvurulmuş olup olmadığını resen inceler. Mahkeme, 10 gün içinde başvurulmadığını tespit ederse, başkaca bir işlem yapmadan, resen davanın açılmamış sayılmasına karar verir.

Bu şekilde, 10 gün içinde başvurulması üzerine görevli mahkemede görülmeye başlanan dava, yeni bir dava olmayıp görevsiz mahkemede açılmış olan davanın devamı olduğundan, görevli mahkemede yeni bir harç alınmaz.

Somut olayda Sulh Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararı üzerine davacı vekili tarafından süresi içerisinde ve kararın kesinleşmesinden önce HUMK madde 193"te açıklanan prosedüre uygun şekilde hem tebligat masrafı ve hem de bir tahrik dilekçesi verildiği anlaşıldığından mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilemeyeceği yönündeki direnme hükmü yerindedir.

Bu hususlar Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 21.03.2007 gün ve 2007/1-147 E. 2007/154 K. sayılı ve 08.12.1984 gün ve 1981/15-616 E. 1984/75 K. sayılı ilamında da aynen benimsenmiştir.

Ne var ki işin esasına yönelik temyiz itirazları incelenmediğinden dosyanın Özel Dairesine gönderilmesi gerekir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin işin esasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Onbirinci Hukuk Dairesine gönderilmesine 31.10.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.