Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, davacının11/09/1989 - 30/06/1997 tarihleri arasında davalı şirkete ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma kararına uyarak ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E. - 2006/521 sayılı Kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki Kuru, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 Ankara, 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Mahkemece, bozma kararına uyulmuş ise de, bozma gereğinin tam olarak yerine getirildiğinden bahsedilmesi mümkün değildir. Zira Dairemizin 06/02/2017 tarih ve 2016/16759 E., 2017/617 K. sayılı bozma ilamımızda, davalı Kurumun temyiz itirazlarının reddine, davacının temyiz itirazları yönünden ise; "davalı işyerinden verilen 1989/3 dönem bodrolarının ve uzun dönem sigorta kollarına tabi olmayan çalışanlarla ilgili dönem bodro listesinin, Kurum tarafından dosyaya gönderildiği, davalı işyerinin Kurum kayıtlarında, 13.03.1989 - 30.06.1993 tarihleri arasında Kanun kapsamında olduğu görülmektdir. Yapılan yargılamada, davalı işyerinin Kurum kayıtları dışında faal olup olmadığı, mahkemece araştırılmamıştır. Bu kapsamda, mahkemece; davacının hizmet tespitini talep ettiği tarihler dikkate alınarak, davalı işyerinden uzun ve kısa vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışanlarla ilgili verilen dönem bodroları Kurumdan istenilmeli, Kurum kayıtları dışında davalı işyerinin faal olup olmadığının tespiti açısından resmi kurumlar vasıtasıyla araştırma yapılmalı, gerekirse komşu işyeri sahibi ve çalışanları veya davacının çalışmasını bilebilecek komşu bina sakinleri tespit edilerek, dinlenilmeli, sonucuna göre karar verilmelidir." gerekçesi ile kararın bozulduğu, mahkemenin sigorta başlangıcı yönünden verdiği kararın bozma kapsamı dışında bırakıldığı anlaşılmıştır.
Şu halde, sigorta başlangıcı yönünden davacı lehine oluşan usuli kazanılmış hak gözetilerek11/09/1989 tarihinde 1 günlük çalışmanın kabulüne karar verilmesi gerektiği halde mahkemece bu husus gözardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 17/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.