Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2012/16809 Esas 2012/33350 Karar Sayılı İlamı

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının onanmasını mutazammın 13.03.2012 tarih ve 2011/23285 Esas, 2012/7803 Karar sayılı daire ilamının müddeti içinde tashihen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Anayasa"nın 126/ 1. maddesinede; “Türkiye, merkezi idare kuruluşu bakımından, coğrafi durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre, illere; illerde diğer kademeli bölümlere ayrılır. İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır”hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan mahalli idareleri düzenleyen Anayasa"nın 127/1. maddesinde ise, "Mahalli idareler, il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarının karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları gene kanunla gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileridir” düzenlemesi yer almaktadır.
Buna göre “il” merkezi yönetimin “yetki genişliği”ne dayanarak oluşturduğu bir taşra birimidir. Taşrada olmakla birlikte merkezi yönetimin bir birimi olduğundan ayrı bir tüzel kişiliği olmayıp devlet tüzelkişiliğinin içerisinde yer alır.
Anayasa"nın 127/1. maddesinde belirtilen kamu tüzelkişileri, 22.02.2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 03.07.2005 tarihli ve 5395 sayılı Belediye Kanunu, 18.03.1924 tarihli ve 442 sayılı Köy Kanunu ile oluşturulmuş olan il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir. Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere tüzel kişiliği olan il yönetimi merkezi idarenin taşra kuruluşu olan “il” değil mahalli idareler içerisinde yer alan “il özel idaresi”dir.
Somut olayda, takibe dayanak yapılan Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Uzman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği adına düzenlenen fatura alacağından dolayı takip talebinde İstanbul Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü borçlu olarak gösterilerilerek anılan müdürlük adına ödeme emri tebliğ edildiği anlaşılmaktadır. Borçlu olarak kendisine ödeme emri gönderilen İstanbul Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü Sağlık Bakanlığı"na bağlı bir birim olup, anılan Bakanlıktan ayrı bir tüzel kişiliği bulunmadığından taraf (pasif husumet) ehliyeti yoktur. Bu husus kamu düzenine ilişkin olup süresiz şikayete tabidir.
Mahkemece kararının bu nedenle bozulması gerekirken Dairemizce onandığı anlaşılmakla borçlunun karar düzeltme isteminin kabulü ile kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Borçlunun karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 13.03.2012 tarih ve 2011/23285 E. 2012/7803 K. sayılı onama kararının kaldırılmasına, mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15/11/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.