22. Hukuk Dairesi 2017/45089 E. , 2018/14013 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı işyerinde anaokulu öğretmeni olarak çalışırken iş sözleşmesinin işveren tarafından süresinden önce ve haksız olarak feshedildiğinden bahisle kıdem tazminatı ile ücret ve bakiye süre alacağının tahsilini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının iş sözleşmesinin yeni sınıf açılamaması, öğretmen ihtiyacının kalmaması sebebiyle haklı nedenle sonlandırıldığını, tüm haklarının ödendiğini hiçbir alacağı olmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının 5580 sayılı Kanun uyarınca özel öğretim kurumlarında anaokulu öğretmeni olarak görev yaptığı, yasa gereği belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığı ve iş sözleşmesinin haklı neden olmadan süresinden önce feshedildiği gerekçesiyle %50 hakkaniyet indirimi yapılmak suretiyle bakiye süre ve ücret alacağı talebinin kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmün taraf vekillerince temyizi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesince, bakiye ücret alacağı yönünden karar bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının iş sözleşmesinin belirli süreli kabul edilip edilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Belirli süreli iş sözleşmesinden söz edilebilmesi için sözleşmenin açık veya örtülü olarak süreye bağlanması ve bunun için objektif sebeplerin varlığı gerekir.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 11. maddesinde, “İş ilişkisinin bir süreye bağlı olarak yapılmadığı halde sözleşme belirsiz süreli sayılır. Belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif şartlara bağlı olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesi belirli süreli iş sözleşmesidir. Belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir sebep olmadıkça, birden fazla üst üste (zincirleme) yapılamaz. Aksi halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir. Esaslı sebebe dayalı zincirleme iş sözleşmeleri, belirli süreli olma özelliğini korurlar” şeklinde düzenleme ile bu konudaki esaslar belirlenmiştir.
İş ilişkisinin süreye bağlı olarak yapılmadığı hallerde sözleşmenin belirsiz süreli sayılacağı vurgulanarak ana kural ortaya konulmuştur...sözleşmelerinin belirsiz süreli olması asıl, belirli süreli olması istisnadır. Kanunda belirli süreli işlerle, belirli bir işin tamamlanması veya belli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif şartlara bağlı olarak belirli süreli iş sözleşmesi yapılabilecektir.
Belirli iş sözleşmesinin varlığının kabulü için hangi durumların objektif sebep olarak kabul edilebileceği 4857 sayılı Kanun"un 11. maddesinde örnek kabilinden sayılmıştır. İşin niteliği gereği belirli bir süre devam etmesi, belirli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması, kanunda gösterilen bu sebepler tahdidi olarak değil örnek kabilinden verilmiş; benzer hallerde belirli iş sözleşmesi kurulması imkanı açık tutulmuştur. Zira, söz konusu hükümde açık olarak “...gibi objektif koşullara bağlı olarak” ifadesine yer verilmiştir.
Türk hukuk mevzuatında, belirli iş sözleşmelerinin yapılmasını zorunlu kılan veya buna imkan sağlayan düzenlemeler de bulunmaktadır. Örneğin, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 9. maddesinin 1. fıkrasına göre, kurumlarda çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli olmak üzere yönetmelikle belirtilen esaslara göre yazılı olmak üzere belirli süreli yapılır. Böylece...sözleşmesinin özel okul öğretmenler, müdür ve diğer yöneticileri ile yapılacak iş sözleşmelerinin belirli süreli olması ve bir yıldan az süreli olmaması zorunludur.
4857 sayılı Kanun"un 11. maddesinin 2 ve 3. fıkralarında zincirleme yapılan belirli süreli iş sözleşmelerinin esaslı bir sebebe dayanması halinde belirli süreli olma özelliğini koruyacağı; aksi takdirde belirsiz süreli iş sözleşmesi sayılacağı düzenlenmiştir. Belirli süreli iş sözleşmesinin yapılmasının objektif sebebi varsa ve bu sebep devam ediyorsa veya yeni bir sebep ortaya çıkmışsa belirli süreli iş sözleşmeleri yenilenebilir şeklinde değerlendirilmelidir. Zincirleme iş sözleşmelerini belirli süreli niteliğini koruyabilmeleri için her birinde aranan objektif sebeplerin aynı olması da şart değildir.
Somut olayda, davacı öğretmenin 20.09.2012- 19.09.2013 dönemini kapsayan sözleşme gereği davalı özel öğretim kurumunda çalışmaya başladığı, 01.07.2013- 30.06.2014 tarihlerini kapsayan ikinci sözleşme ile devam eden çalışması davalının 20.09.2013 tarihinde iş sözleşmesinin yenilenmeyeceği belirtilerek yaptığı fesih ile sona ermiştir. Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesince 28.09.2015 tarihli bozma ilamı ile her ne kadar davacının sözleşmelerinin belirli süreli sözleşme olmaktan çıkıp asgari süreli sözleşmeye dönüştüğü ve davacının sözleşmesi belirsiz süreli kabul edildiği için, asgari süreli sözleşmenin işveren tarafından süresinden önce sona erdirilmesi halinde işçinin bakiye süre ücreti talep edemeyeceği belirtilerek bakiye süre ücreti talep edemeyeceği belirtilmiş ise de İçtihatların birleştirilmesi talebi üzerine yapılan İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunca 23.02.2018 tarihinde yapılan toplantıda 2017/1 esas ve 2018/2 karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile Dairemiz görüşü gibi 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 9. maddesinde belirtilen sözleşmelerin belirli süreli olduğu kararlaştırılmıştır...sözleşmesinin yenilenmiş olması, sözleşmenin belirli süreli niteliğini değiştirmez. İçtihadı Birleştirme kararı tüm yargı organları yönünden bağlayıcı olup, davacının sözleşmesinin belirli süreli olması nedeniyle alacağın hüküm altına alınması için kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde , ilgiliye iadesine 31/05/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.