Mahkemesi : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2017/407-2017/1237
Mahkemesi : Karşıyaka 1. İş Mahkemesi
No : 2013/288-2016/410

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın ... yöününden kabulüne, diğer davalılar yöünden reddine dair verilen karara karşı tüm taraf vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, davacı Kurum ve davalılar ... ile ... yönünden istinaf isteminin kısmen kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davacı ile davalılar ... ve ... Trafo Elk. Mak. Ltd. Şti. vekilleri tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı Kurum, 03.11.2011 tarihli iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelirle ödenen cenaze yardımından oluşan kurum zararının, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekilleri, usul ve esasa yönelik itirazlarıyla, kusurlarının ve sorumluluklarının bulunmadığı, işverenlik sıfatlarının olmadığı gerekçeleriyle davanın reddini talep etmişlerdir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“1-84.943,79-TL ilk PSD"li gelirin 20/12/2012 onay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı işveren ..."den alınarak davacıya verilmesine,
2-287,00-TL cenaze yardım ödeneğinin 08/03/2013 ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı işveren ..."den alınarak davacıya verilmesine,
3-Kusuru olmayan ve işveren olmayan Davalı ... Trafo ve ... yönünden davanın reddine” dair hüküm kurulmuştur.
Tüm tarafların istinaf istemleri üzerine;
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı taraflar arasındaki sözleşmeye anahtar teslimi sonuç oluşturmaya yönelik bir sözleşme değeri atfetmenin mümkün olmadığı, davalı şirketin asıl işveren konumunda olup müteselsil sorumluluğu yoluna gidilmesinin zorunlu olduğu gerekçeleriyle
“A-) Davacı Kurum vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekilinin istinaf başvurularının Kısmen Kabulüyle; Karşıyaka 1. İş Mahkemesi"nin 07.11.2016 tarih, 2013/288 Esas ve 2016/410 Karar sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
1-84.943,79 TL ilk peşin sermaye değerli gelirin 20.12.2012 onay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ... Trafo Elek. Makine San. Tic. Ltd. Şti."den müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-287,00 TL cenaze yardımının 08.03.2013 ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ... Trafo Elek. Makine San. Tic. Ltd. Şti."den müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
3-Davalı ... yönünden DAVANIN REDDİNE” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davacı vekili; ölenin kusurunun bulunmadığı ve davalı ... yönünden de davanın kabulünün gerektiği,
Davalı ... vekili; ölen işçi ve ailesinin yeşil kartlı olup kurumca hak sahiplerine bağlanan gelirin fahiş olduğu, %75 oranında kusur verilmesine rağmen %87,5 oranında sorumluluğa hükmedilmesinin hatalı olduğu, faiz başlangıç tarihinin ıslah tarihi olması gerekirken gelir onay tarihinden itibaren başlatılmasının usul ve yasaya aykırı olduğu,
Davalı ... Trafo Elk. Mak. Ltd. Şti. vekili; elektrik makineleri üretimi yaptıkları, faaliyet gösterdikleri iş kolunun inşaat olmadığını, diğer davalı ile aralarında anahtar teslimi sözleşme yaptıklarını, arada asıl-alt işverenlik bulunmadığı, hak sahiplerinin açtığı tazminat davasıyla bu davada verilen bilirkişi raporlarında da aradaki ilişkinin istisna akdi olduğunun açıkça belirlendiği, gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı Kurum ile davalı ... vekillerinin temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- 5510 sayılı Kanun"un 12. maddesi hükmüne göre alt işveren, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren alt işveren ilişkisinin varlığı için, öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverinin işverenlik sıfatına sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Alt işveren sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş, ya da, işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya kapsamından ve kazanın meydana geliş şekli karşısında, işin davalı şirket tarafından diğer davalı ...’e anahtar teslimi olarak yaptırıldığı, davalı şirketin faaliyet alanının inşaat olmayıp kazanın meydana geldiği fabrika binasında faaliyetine yönelik işçi çalıştırmadığı, yukarıda yapılan açıklamalar ve yasa maddesi kapsamında davalı şirketle davalı ... arasında asıl-alt işverenlik ilişkisinden bahsedilemeyeceği, bu nedenlerle davalı ... Trafo Elk. Mak. Ltd. Şti.’nin asıl işverenlik sıfatının bulunmadığı anlaşılmakla kurum zararından sorumlu tutulması yerinde değildir. Bu nedenlerle oluşa uygun ilk derece mahkemesi gibi karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki, bu konunun düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 370/2 maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi hükmünün HMK’nın 370/2 maddesi gereğince tümünün silinerek yerine “taraf vekillerinin istinaf istemlerinin 6100 sayılı HMK"nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE” şeklinde düzeltilmesine, ilk derece mahkemesince verilen hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının davalı ..."den tahsiline, temyiz harcının istek halinde davalı ... Trafo Elekt. Mak. Ltd. Şti."ye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 07.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.