5. Hukuk Dairesi 2017/20410 E. , 2019/2306 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ile ecrimisil davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davaların kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, taraf vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R –
Dava ve birleştirilen dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ile ecrimisil istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-...... İlçesi, ...... Mahallesi, 1853 ada 447 parsel sayılı taşınmaz ...... niteliğindedir. Kamulaştırma Kanunu"nun kıymet takdir esaslarını belirten 11.maddesinin 1.fıkrasının ......lara ilişkin (g) bendi uyarınca, ......ların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Bilirkişi kurulunca emsal olarak incelenen taşınmaz ile dava konusu taşınmazın raporda belirtilen emlak vergi değerinin karşılaştırılmasında, dava konusu taşınmazın emsal taşınmazdan daha değerli olduğu anlaşıldığı halde ters orantı kurularak dava konusu taşınmazı emsal taşınmazdan daha değersiz olduğu kabul edilmek suretiyle değer biçildiğinden bu taşınmazın emsal alınması doğru olmadığı gibi, dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazın asıl dava yönünden 2015, birleşen dava yönünden 2016 yılında, ...... ...... Komisyonu tarafından resen belirlenen emlak vergisine esas olan m² değerleri ilgili ...... Müdürlüğünden getirtilip, dava konusu taşınmazın değerlendirme tarihi itibariyle(2015 ve 2016 yılları); hükme esas alınan bilirkişi raporunda somut emsal kabul edilen taşınmazın ise bilirkişilerce değerlendirmeye esas alınan satış tarihi itibariyle fiili imar uygulaması sonucu oluşan imar parselleri mi, yoksa imar planına dahil olmakla birlikte olduğu gibi bırakılan kadastro parselleri mi oldukları ilgili Belediye İmar Müdürlüğü ile ...... Müdürlüğünden ayrı ayrı sorulup, alınacak cevaplara göre bilirkişi kurulu raporu denetlenmeden eksik inceleme ile hüküm kurulduğundan alınan rapor inandırıcı görülmemiştir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili ...... Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2-Asıl ve birleştirilen dava yönünden kamulaştırmasız el atma nedeniyle hükmedilen tazminata dava ve birleştirilen dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
3-Yol yapılmak suretiyle kamulaştırmasız olarak el atılan dava konusu taşınmazda davacılar paylarının ......sunun iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
4-Davacı tarafça davanın ve birleştirilen davanın ıslah edilmediği gözetildiğinde taleple bağlı kalınarak hüküm kurulması gerektiği düşünülmeden talebi aşar şekilde fazla bedele hükmedilmesi,
5-...... niteliğindeki taşınmazların getirebileceği ecrimisil miktarı hesaplanırken, dava konusu taşınmazın işgalden önce ne şekilde kullandığı, ayrıca civar taşınmazların ecrimisil istenilen dönemdeki kullanma biçimleri araştırılarak, bu kullanma şekillerine uygun kira sözleşmelerinin taraflardan ibrazı istenmeli, ayrıca bilirkişilerin re"sen bulacakları emsaller de dikkate alınmak suretiyle, taşınmazın ilk dönem getirebileceği ecrimisil miktarı bulunduktan sonra, takip eden dönemleri için, Üfe"deki artış oranları dikkate alınmak suretiyle alacak miktarı hesaplanmalıdır. Mahkemece bu hususlara dikkat edilmeden, asıl dava yönünden ecrimisil talebinin reddine karar verilmesi, birleştirilen dava yönünden ecrimisil talebi hakkında olumlu olumsuz hüküm kurulmaması,
6-Dava konusu taşınmaza fiilen hangi tarihte (ay, gün ve yıl olarak) el atıldığı taraflardan sorularak, el atma tarihine ilişkin tüm belgeler (yer teslim tutanağı, geçici ve kesin kabul tutanakları vs) getirtilip, el atma tarihinin 04.11.1983 tarihinden önce olduğunun tespiti halinde maktu harç ve vekalet ücretine, sonra olduğunun belirlenmesi halinde ise nispi harç ve vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
7-Dava konusu taşınmaz tek olup, asıl dava ve birleştirilen dava tek bir hukuki nedene dayalı olarak açıldığından, davacılar lehine tek vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, asıl dava ve birleşen dava yönünden ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi,
8-Dava konusu taşınmazın ...... kaydında davacılar ..., ... ve ... payları üzerinde bulunan haciz şerhlerinin hükmedilen bedele yansıtılmaması,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının ...... irad kaydedilmesine, 18/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.