MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 19. Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 28.11.2014 tarihinde verilen dilekçeyle gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu ipt... ve tescil talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 13.02.2018 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalılar vekili tarafından talep edilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

Dava, taşınmaz satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu ipt... ve tescil istemine ilişkindir.
Davacılar vekili; müvekkillerinin babası ... ve annesi .... ile ... mirasçıları ..., ..., ... ve... arasında ... 1. Noterliğinde 26.04.1955 tarihli ve ... yevmiye No"lu düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin imzalandığını, bu sözleşme ile ... ili,... ilçesi,...Mahallesi, 1443 ada 43 parsel sayılı taşınmazdaki ..."a ait hisselerin tamamının müvekkillerinin murislerine satıldığını, satış bedelinin nakden ödendiğini, satış sonrası taşınmazın alıcılara fiili olarak teslim edildiği ve 1955 yılından itibaren davacılar tarafından kullanıldığını ancak tapu devrinin bugüne kadar yapılmadığını belirterek 1443 ada 43 parsel (yeni 2169 ada 43 parsel) sayılı taşınmazda davalıların murisi adına kayıtlı bulunan tapunun ipt... ile davacılar adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Bir kısım davalılar vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, dava konusu taşınmaz satış vaadi sözleşmesinde küçükler ...ve ..."nin bulunduğunu, eski Medeni Kanuna göre küçük çocuğun satış vaadi sözleşmesini hakim izni olmadan yapamayacağını, bu nedenle usulüne uygun düzenlenmeyen sözleşmenin hüküm doğurmayacağını, noterde düzenlenen sözleşmenin varlığına ilişkin hiçbir emarenin bulunmadığını, dava açılırken fotokopisinin ibraz edildiğini, 05.11.2015 tarihli duruşmada sözleşmenin aslı olarak nitelendirilen metnin mahkemeye sunulduğunu, sunulan metnin üzerinde müvekkillerinin veya murislerinin imzasının ya da parmak izinin dahi bulunmadığını, yazılı delil olmaksızın salt tanık beyanlarıyla tapu iptal ve tescil işlemi yapılmasının hukuken mümkün olmadığını, sözleşmenin yazılı delil başlangıcı niteliğinde de olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, dava konusu taşınmaz satış vaadi sözleşmesinde küçükler ...ve ..."nin bulunduğunu, mirasçıların kişisel hakka dayanarak ayni hak talebinde bulunamayacaklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu 2169 ada 43 parsel sayılı taşınmazın davalılar murisi ... adına olan tapu kaydının ipt... ile miras payları oranında davacılar adına tesciline karar verilmiştir.
Davalılar vekili, istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi, davalının ileri sürdüğü izin olayının TMK"nın 271. maddesi gereğince çocuğun ana-babaya borçlanması durumunda söz konusu olacağı, somut olayın bu kapsamda olmadığı, ilgili noterliğin cevap yazıları ile taraflara verilen örneklerde imza alınmasının uygulamada bulunmadığı, taraflara imzasız örnek verildiği, imzalı örneğin arşivde saklandığının bildirildiği, belgeyi benimseyerek onaylayıp aslı gibidir mührü ile mahkemeye iade ettiği, bu hususun belgeyi geçersiz kılmayacağı, davacıların ve murislerinin taşınmazı teslim alarak fiili hakimiyetleri altında tuttukları, taşınmazın teslimi h...nde ferağa icbar davası sırasında zamanaşımı itirazı ileri sürülemeyeceği gerekçesiyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK"nın 353/1-b/1. maddesi gereğince reddine karar vermiştir.
Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir.
Taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan bütün sözleşmelerin geçerliliği resmi şekilde yapılmasına bağlıdır (MK md. 706). Resmi şekilde yapılmayan gayrimenkul satış sözleşmeleri geçersiz olup taraflar arasında hiçbir bağlayıcılıkları yoktur. Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi de ileride taşınmaz mülkiyetinin tapuda devrini yapmayı taahhüt eden bir ön sözleşmedir. Taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri de resmi senet şeklinde düzenlenmesi ve noter huzurunda iki tarafça imzalanması suretiyle geçerlilik kazanır (BK md. 29, Noterlik K. md. 60/3, md.89). Sözleşmenin şekil şartı kamu düzeni ile ilgili olup noter tarafından düzenleme şeklinde yapılması zorunludur. Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi, noter tarafından düzenleme şeklinde değil de onaylama şeklinde yapılırsa geçersiz hale gelir.
13.07.1976 tarihli 15645 sayılı Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin örnek verme şekilleri başlığı altında düzenlenen 95. maddesi;
"a - İbrazdan örnek:
İlgili tarafından ibraz edilip, örneğin çıkartılması ve onaylanması istenilen bir belgenin usulünce örneğinin çıkartılarak verilmesine ibrazdan örnek çıkarma denir.
İbrazdan örneklerin altına (ibraz edilenin aynıdır) ibaresini kapsayan bir şerh konulur.
İbrazdan örnek vermede, örneklerden bir nüshası dairede saklanır. Bu nüshaya ilgilinin imzası (ibraz ettiğim aslına uygundur) şerhinin altına alınır. ibraz edilen aslına örneğin tarih ve yevmiye numarası yazılıp, noter mühürü ile mühürlenir.
Aslında bir bozukluk olan belgelerin, örneklerinde bu bozukluğun açıklanması şarttır
İbraz olunan belgenin örneği ilgili tarafından dışarıda da çıkartılıp, onama için noterliğe ibraz olunabilir.
Bu takdirde örnek ile asıl belge noterlikçe karşılaştırılır. Asıl ve örneğin yekdiğerine uygunluğu şerhte belirtilir.
Her ne suretle olursa olsun çıkartılan örneklerde belgenin belirli bir kısmının örneği de ilgilinin isteği üzerine çıkartılabilir. Bu takdirde bu husus açıkça yazılır
b - Daireden örnek:
0 noterlikte yapılmış bir işlemin ilgilisinin isteği üzerine yeteri kadar örneği çıkartılıp aslına uygunluğu onaylandıktan sonra ilgiliye verilmesine, daireden örnek verme denir
Ciltbentde saklı işlemin örneği istenilenden bir fazla çıkarılır, bunların altına (işbu örnek dairede saklı tarih ve yevmiye nolu aslının veya nüshasının aynıdır) şerhi konur. Bu şerhin altına noterlik mühürü basılarak, yetkili tarafından imza edilir. Örneğin birinci sayfasının baş tarafına (örnektir) damgası basılır veya yazı ile (örnektir) ibaresi yazılır ve örneğe o günkü tarih ile yeni yevmiye numarası konur. Fazla çıkarılan nüsha dairede saklanır.
Şerhlerde kaç örnek verildiği herhalde belirtilir ve dairede kalan nüshaya ilgilinin imzası alınır
c - Yabancı dilde yazılı kağıttan örnek
Örneği istenen kağıt yabancı dilde yazılmış ise, evvela bu kağıt usulünce tercüme olunur. Sonra, yabancı dildeki k örneği çıkartılıp gerekli şerh verilmek suretiyle onaylanır. Ayrıca, gerek ilgilisine verilen, gerekse dairede saklanan nüshalara tercüme edilmiş nüshaların birer adedi de eklenir.
d - Yazıdan başka usullerle örnek çıkarma
İlgili ister veya noter gerekli görürse fotokopi, teksir makinası, fotoğraf veya benzeri usullerle de örnek çıkartılabilir
Bu takdirde, tarifede gösterilen ücretler alınır ve diğer hususlarda yazılı örnek verilmiş gibi hareket olunur.
e - Başka bir noterlikten örnek getirtme (Aracılık)
Giderleri başvurulan notere verilmek sureti ile ve bu noterlik aracılığı diğer bir yerdeki noterlikten de bir işlemin örneği getirtilebilir.
Bu gibi hallerde, başvurulan noter, diğer yerdeki notere ilgilinin isteğini yazı ile bildirmekle beraber, acele hallerde -telgraf, teleks veya telefonla durumu haber verir ve yazının gönderildiğini de açıklar.
Örnek çıkarma ve onaylama giderlerinin tümü ile birlikte gerekli haberleşme masraflarını da ilgiliden tahsil eder. İşlemin gerektirdiği harç, vergi ve noterlik giderlerini, örneği çıkaran notere gönderir. Kendisi ücret tarifesi ile saptanan aracılık ücretini alır." şeklinde düzenlenmiştir.
Yukarıda açıklanan ilkeler gereğince, somut olay incelendiğinde; dava dilekçesinin ekinde sunulan taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin fotokopi olduğu ve taraflarca aslının dosya içerisine sunulamadığı görülmüştür. Mahkemece, 26.04.1955 tarihli ve 8235 yevmiye No"lu sözleşmenin aslının yahut onaylı suretinin gönderilmesi için... 1. Noterliğine yazılan yazıya, 15.07.2015 tarihli yazı cevabında noterlikçe yapılan tetkikler sonucunda 1955 yılına ait evrakların daire arşivinde mevcut olmadığının görüldüğü, evraka ulaşılamadığı ve devir teslimlerde de yer almadığı bildirilmiştir. Mahkemece, ekine satış senedi fotokopisi eklenerek 26.04.1955 tarih ve 8235 yevmiye No"lu sözleşmenin titizlikle ve önemle araştırılarak aslının yahut onaylı suretinin gönderilmesi için... 1. Noterliğine yazılan 2. yazı ile ilgili davacılar vekiline elden takip yetkisi verilmiştir.... 1. Noterliğince bu yazıya ilişkin 25.04.2016 tarihinde verilen cevapta, yapılan tetkikler sonucunda 1955 yılına ait evrakların daire arşivinde mevcut olmadığının görüldüğü, evraka ulaşılamadığı ve devir teslimlerde de yer almadığı, 1512 sayılı Noterlik Kanununun düzenleme şeklinde yapılan işlemlere ilişkin 84. maddesinde "Re"sen (düzenleme)" olarak "...düzenlenen iş kağıdının aslı noterlik dairesinde saklanır ve örneği ilgilisine verilir." hükmünün yer aldığı, dolayısıyla konu işlemin noterlik dairesinde kalan nüshasına ilgililerin ve şahitlerin imzaları alınarak noterlik dairesinde saklanmış olduğu, ekinde fotokopisi mevcut örneğinin ilgilisine verildiği, örnekte de "ilgililerin imzaları var." şerhinin mevcut olduğu, ulaşılamayan daire nüshasındaki aslında ilgililerin ve şahitlerin imzalarının mutlak surette mevcut olduğu, işlemin bu şekilde tanzim edildiği yazılmıştır. Davacı tarafa verilen elden takip yetkisi sonucunda dosya içerisine... 1. Noterliğinden alınan taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin "Aslı gibidir." şerhi mevcut fotokopisinin sunulduğu görülmüştür.
Beyoğlu 1. Noterliğinin kurumunda bulunan belge nedeniyle aslı gibi olduğuna dair beyanda bulunabilmesi için kurumda belgenin aslının görülüp kontrol edilerek birebir aynısı olması h...nde bu şerhin verilmesi gerekmektedir. Oysa... 1. Noterliğinin 15.07.2015 ve 25.04.2016 tarihli yazılarının içeriğinden taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin aslının kurum arşivinde bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle 17.06.2016 tarihinde... 1. Noterliğinin sözleşme fotokopisini şerh ettiği, aslının aynı olduğuna dair verilen şerh geçersizdir.
O halde mahkemece, öncelikle sözleşmenin aslı yahut geçerli onaylı suretinin temin edilmesi için gerekli araştırmaları yapması, usulsüz şerh verildiğinden bahisle suç duyurusuna ilişkin ... Cumhuriyet Başsavcılığında bir soruşturma bulunup bulunmadığının araştırılması ve sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken davaya konu sözleşme aslı yahut onaylı sureti temin edilmeden karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile HMK 373/1. maddesi gereğince temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yerel mahkeme hükmünün BOZULMASINA, sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, karardan bir örneğin ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 15.09.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.