MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "dava tarihine göre 20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının Harita Genel Müdürlüğü"nden tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulması, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra; taşınmazlar başında yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, komşu köylerden seçilmiş, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, bir ziraat mühendisi, bir harita veya kadastro mühendisi ile bir jeolog’dan oluşturulacak bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılması, keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından davaya konu taşınmaz bölümlerinin öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, zilyetliğin hangi tarihte başladığı, sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususlarının etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, ayrıca dava konusu taşınmazlara komşu 192,195 parsellere uygulanan tapu kaydı ve vergi kayıtlarının getirtilip mahallinde yapılan keşifte uygulanması, bundan ayrı komşu 340 ve 341 parsellerin tapulama tutanaklarının dosyaya getirtilerek dayanağı belgeler varsa celp edilip uygulanması,dosya arasında delil niteliğinde bulunan fotoğrafların dava konusu hangi yerlere ait olduğunun fotoğraf arkasına yazılıp keşifte hazır bulunan Hakim, katip ve bilirkişiler marifetiyle tasdik edilmesi’’ gereklerine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne 24.4.2006 tarihli teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 80.516,93 metrekare yüzölçümündeki yerin davacı ..., (B) harfi ile gösterilen 73.095,27 metrekare yüzölçümündeki yerin davacı ..., (C) harfi ile gösterilen 66.730,57 metrekare yüzölçümündeki yerin davacı ..., (D) harfi ile gösterilen 21.563,24 metrekare ve (E) harfi ile gösterilen 42.186,80 metrekare yüzölçümündeki yerlerin ise davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde davacılar yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; mahkemece hükmüne uyulan bozma ilamında; dava konusu taşınmaza ilişkin dava tarihinden en az 20-25 yıl öncesine (1979-1984 yılları arası) ait üç ayrı evreye ilişkin yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Müdürlüğü"nden temin edilerek mahallinde yeniden keşif yapılması ve yöntemince zilyetlik araştırılması yapılması hususlarına işaret edilmesine rağmen, hava fotoğrafı incelemesi, bu konuda uzman olmayan ziraat bilirkişisine yaptırılmış ve jeodezi ve fotogrametri bilirkişisi tarafından düzenlenen hava fotoğrafı incelemesi sunulan raporda, taşınmazların sadece kadastro paftasının hava fotoğrafıyla çakıştırılmasıyla yetinildiği halde bu rapor hükme esas alınmış; keşif esnasında dinlenen yerel bilirkişi ve tanıklarca taşınmazın davacıların ortak murisi ...’den davacılara intikal ettiği belirtildiği halde davacıların miras bırakanı adına aynı çalışma alanı içerisinde kadastro sırasında belgesiz zilyetlik nedeniyle tespit edilen taşınmaz bulunup bulunmadığı yöntemince araştırılmamış, böylelikle bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Öte yandan TMK"nın 713/3. maddesi uyarınca bu niteliklerdeki davaların Hazine ve ilgili kamu tüzel kişiliğine yöneltilmesi zorunludur. Davada Hazine taraf olmakla beraber karar tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince, çekişmeli taşınmazın bulunduğu Birecik Belediye Başkanlığı ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanlığı"na husumet yöneltilerek taraf teşkili sağlanmadan işin esasına girilerek karar verilmesi isabetsizdir. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayanılarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, Birecik Belediye Başkanlığı ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilerek husumet yaygınlaştırılmalı, daha sonra davacıların murisi hakkında taşınmazın bulunduğu kadastro çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden taşınmaz mal tespit ya da tescil edilip edilmediği Tapu Müdürlüğü, Kadastro Müdürlüğü ve Hukuk Mahkemeleri Yazı İşleri Müdürlüğünden ayrı ayrı sorulup, varsa tespit tutanakları ve oluşmuş iseler tapu kayıtlarının onaylı örneklerinin getirtilmesi, ayrıca çekişmeli taşınmaza ait temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilmek suretiyle taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı olduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulduktan sonra, taşınmaz bölümleri başında yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi heyeti, 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar- ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, kime ait olduğu etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliğini, kullanım durumunu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, böyle yerlerden ise imar-ihya edilip edilmediği hususlarında önceki tarihli ziraatçi bilirkişi raporunu da irdeler şekilde tarımsal niteliğini açıklayan, taşınmaz bölümünün komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde, toprak yapısını, eğimini, bitki desenini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini bildiren, taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi kurulundan yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafı ile dosya arasında bulunan hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle incelenmesi yaptırılarak, taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliklerini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.