....
Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalı şirket ile aralarında gereksinim duydukları elektrik enerjisinin temini hususunda 01.08.2013-30.07.2014 tarihleri arasında geçerli olmak üzere sözleşme imzalandığını,davalı şirketin kendileri adına düzenlediği 31.07.2014 tarihli faturada 21.058,09 TL TRT payı tahakkuk ettirdiğini, toplam fatura bedeli olan 1.292.124,14 TL"nin davalı kuruluşa 20.08.2014 tarihinde ödendiğini,3093 sayılı yasanın 4/c maddesinde 5784 sayılı kanunun 11. Maddesi ile yapılan değişiklik neticesinde .....tüzel kişiliklerine .... payı ödenmesi hususunda bir muafiyet getirilmiş olduğunu ileri sürerek, bu muafiyet dolayısıyla kanun hükmünün geçerli olduğu döneme ait fatura için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla hukuka aykırı tahsil edilen 21.058,09 TL .... payına ait bedelin ödeme yapıldığı tarihten itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ve %18 KDV tutarı ile birlikte geri ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir
Davalı ,şirketleri ile davacı arasında Enerji Satış Sözleşmesi akdedildiğini, sözleşme uyarınca şirketleri tarafından abone konumunda olan davacıya talepte bulunduğu tesisler için 01.08.2013-30.07.2014 tarihleri arasında elektrik enerjisi satışı gerçekleştirildiğini, tahsilatın ardından hiçbir komisyon bedeli vb. kesinti yapılmaksızın Kurum"a ödendiğini,yani sadece aracılık yapıldığını, dava konusu bedelin de aynı şekilde Kurum"a intikal ettirildiğini, husumetin ..... yöneltilmesi gerektiğini,10.09.2014 tarihli değişiklik öncesi yürürlükte olan hüküm.....için .... payı bakımından herhangi bir istisna oluşturmamakta olduğunu, belirtilen mülga hüküm aynı elektrik tedariği için hem Organize Sanayi Bölgeleri katılımcılarından hem de..... kişiliğinin kendisinden iki kez ..... payı alınmasının engellenmesi için getirilmiş bir düzenleme olduğunu,mükerrer .... payı ödemesinin önüne geçmek için yapıldığını savunarak,davanın reddini istemiştir.
./..
-2-

Mahkemece;davanın kabulüne,21.058,09,-TL"nin taleple bağlı kalınarak ödeme tarihi olan 20.08.2014 tarihinden geçerli en yüksek ticari kredi faiz oranındaki faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, sair taleplerin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davada; davacının elektrik alımına ilişkin davalı ile 01.08.2013-30.07.2014 tarihleri arasında geçerli olmak üzere yaptığı enerji satış sözleşmesine dayalı olarak, davalı tedarikçi tarafından düzenlenen faturalarda ..... payı olarak tahsil edilen ve .... kurumuna intikal ettirilen bedellerin, sözleşme, yasa ve yönetmeliklere aykırı tahsil edildiği ileri sürülerek; iadesi talep edilmektedir.
Taraflar arasında elektrik alımına ilişkin bir sözleşme bulunduğu, sözleşme gereği davalının fatura düzenlediği, fatura içeriğinde .... payı da gösterildiği ve fatura bedelinin davacı tarafından davalı şirkete ödendiği hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. .... payı ile ilgili 3093 sayılı .....4/C maddesinde 26.07.2008 tarihinde 5784 sayılı yasanın 11.maddesi ile yapılan değişiklikten önce, davacı .... ve davalı tedarikçi şirket tarafından .... payı ödendiği hususunda da bir uyuşmazlık yoktur. Uyuşmazlık, 26.07.2008 tarihinde 5784 sayılı yasanan 11.maddesi ile, 3093 sayılı ..... Kanunun 4/C maddesinde yapılan değişiklikle; Organize Sanayi Bölgelerine, tedarikçi şirketlerden satın aldıkları elektrik bedelleri için ....... payı ödeme muafiyeti getirilip getirilmediği noktasındadır.

Uyuşmazlığın çözümünde, öncelikle, yasal mevzuat ve bu mevzuat değişiminin incelenmesinde zorunluluk bulunmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan, 3093 sayılı......kanununun 4/C maddesinin, değişiklik yapılan 26.07.2008 tarihinden önceki şeklinde;
"(Değişik: 06.07.1999 tarihli 4397 sayılı Kanun)..... ile bu kuruluşların dışında kanunla elektrik üretimi ve iletimi tesisleri kurmaya ve işletmeye, dağıtım ve ticaretini yapmaya yetkili kılınan diğer kurum, kuruluş ve işletmeler nihai tüketiciye satılan enerjiden elde edilen gayrisafi satış hasılatının (Katma Değer Vergisi hariç tüm fon, vergi ve payları dahil) %3.5 oranı tutarındaki payı......intikal ettirirler" şeklinde düzenlenmiştir.
Maddedeki % 3.5 oranı 23.02.2003 tarih ve 25029 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan .....kararı ile de %2 olarak değiştirilmiştir. Maddenin düzenlenmesine göre, Elektrik üreten, dağıtan ve ticaretini yapmaya yetkili kılınan kurum ve kuruluşlar ve işletmeler "nihai tüketiciye" satılan enerjiden elde edilen gayrisafi satış hasılatının %3,5 oranı tutarındaki payı ...... kurumuna intikal ettireceklerdir. Bu nedenle de, davacının (nihai tüketici/serbest tüketici olarak) satın aldığı elektrik için; tedarikçi şirketler, satış hasılatından ve satın alan ve katılımcısına satan davacı ....tarafından ise, hasılat üzerinden (tedarikçi şirketin yatırmış olduğu pay miktarı mükerrerliği önlemek için düşülerek kalan tutar ) bu dönemde ayrı ayrı yatırılmış bulunmaktadır.

./..
-3-
3093 sayılı...... Kanunu"nun 4/C maddesi, 26.07.2008 tarihinde değişiklik yapılarak ;
"(Değişik; 26.07.2008, 5784 sayılı yasanın 11.maddesi) Nihai tüketiciye elektrik enerjisi satışı yapan lisans sahibi tüzel kişiler, iletim, dağıtım ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedeller hariç olmak üzere, elektrik enerjisi satış bedelinin yüzde ikisi tutarındaki payı (Katma Değer Vergisi, diğer vergiler, fon ve paylar ile benzeri kesintiler hariç) faturalarında ayrıca gösterir ve bu kapsamdaki bedeller.... intikal ettirirler. Organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri, serbest tüketici olarak tedarikçilerden katılımcıları için temin ettikleri enerjiye ilişkin olarak ..... ayrıca pay yatırmaz." şeklinde yeniden düzenlenmiştir.
11.09.2014 tarihinde yayınlanan 6552 sayılı yasanın 144.maddesinin (ğ) fıkrası ile de; 3093 sayılı Kanunun 4.maddesinin (c) fıkrasının 2. cümlesi "Organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri, serbest tüketici olarak tedarikçilerden katılımcıları için temin ettikleri enerjiye ilişkin olarak .....a ayrıca pay yatırmaz. Hükmü" yürürlükten kaldırılmış bulunmaktadır.
6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu"nun 13.maddesinde; Organize Sanayi bölgelerinin faaliyet, işlem ve yetkileri düzenlenmiş olup, Organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği, katılımcılarının elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla tüketim miktarına bakılmaksızın Serbest tüketici sayılacağı belirtilmiştir.
.....Faaliyetlerine ilişkin yönetmeliğin 15.maddesinde de; "Serbest tüketici hakkını kullananlar dışındaki katılımcılarının kullanımına sunulan elektrik enerjisi ve/veya kapasite için uygulanacak ..... elektrik enerjisi bedeli sadece elektrik enerjisi teminine ilişkin maliyetleri içerir ve katılımcılara doğrudan yansıtılır." denilmektedir.
Aynı yönetmeliğin, 19.maddesinde de; "......, tahsilatına aracı oldukları tüm vergileri ve kanuni kesintileri katılımcılara hitaben düzenleyecekleri faturalarda ayrı olarak gösterir." hükmüne yer verilmiştir.
Davacı OSB ,katılımcıları için temin ettiği elektrik bakımından davalı tedarikçi Şirketin elektrik abonesi olup,kanun gereği serbest /nihai tüketici konumundadır.
Zira, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu"nun 1.maddesinde "perakende satış", elektriğin tüketicilere satışı; "Tüketici" elektriği kendi ihtiyacı için alan serbest ve serbest olmayan tüketiciler olarak tanımlandığından ..... ler katılımcıları için satın aldıkları elektrik bakımından serbest / nihai tüketicidirler . (Davacı OSB"nin, katılımcılarıyla olan ilişkisi; bir binada şantiye aboneliğinden, bağımsız bölüm maliklerinin süzme saat vasıtasıyla yararlanması biçimine benzemektedir.)
Kanun hükmünü yorumlama yöntemlerini genel olarak üç ana grup altında toplamak mümkündür. Bunlar; deyimsel (Lafzi), tarihsel ve amaçsal yorum yöntemleridir.
Deyimsel yorum yöntemi (lafzî yorum) denilen bu yorum yönteminde, kanunun mantık ve deyim bakımından anlamını araştırmak esastır. Kanun metninde kullanılan kelimelerden, o hükmün ne anlama geldiği saptanmaya çalışılır. Burada yorum yapılırken kanunun metni ile bağlı kalınır ve metin dışına çıkılmaz.
......
Tarihsel yorum yönteminde, kanun koyucunun iradesinin araştırılması esastır. Bu yapılırken, kanunun hazırlık çalışmalarına, komisyon ve Meclisteki konuşmalara, tartışmalara ve kanunun gerekçesine bakmak ve bunlardan yararlanmak gerekmektedir.
Amaçsal yorum yönteminde, kanunlar uygulandığı zamanın gereklerine ve anlayışına göre yorumlanırlar. Kanunlar yorumlanırken, kanun metni yanında, kanunun amacını ve özellikle zamanın ihtiyaçlarını ve devrin anlayışını da gözden uzak tutmamak gerekmektedir. Bu yorum yöntemi uyarınca, kanunların statik yapısı ile hayatın dinamik gerçekleri arasındaki çelişkiyi gidermek hâkimin görevi kabul edilmektedir.
22.02.1997 gün ve 1/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da Amaçsal Yorumun nasıl yapılacağı izah edilmiş olup bu kararda belirtildiği üzere, Kanun yorumu, kanun metninin anlamıdır ve ruhudur. Bu ruh kanun kuralının izlediği gayeden çıkarılır. Buna gai (amaçsal ) yorum ve kanun kuralının amacına göre yorumu denilir. Bir kanun hükmünün yasaya konuluş amacına aykırı sonuç doğuracak şekilde yorumlanması, hukuk ilkelerine ve yasanın hem sözü ve hem de özü ile uygulanmasını öngören TMK"nun 1.maddesine uygun olmaz.
Bu aşamada, ..... 4/C maddesinde (26.07.2008 tarihinde) yapılan değişiklikte geçen ".....tüzel kişilikleri, serbest tüketici olarak tedarikçilerden katılımcıları için temin ettikleri enerjiye ilişkin olarak .... ayrıca pay yatırmaz" şeklinde ifade edilen hükmün yorumlanması zarureti bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen ve görülmekte olan davada yorumlanması gereken cümlenin tek başına değil, kanun maddesinin bütünü, gerekçesi, bu maddeye ilişkin meclis tutanakları, madde hükmüyle getirilen yükümlülüğün önceki ve sonrası uygulama şekli ve ilintili olduğu tüm yasal düzenlemeler ve elektrik alımıyla ilgili ..... tarafından çıkartılan yönetmelik ve kararlarının ve tüm bu hususta yapılan düzenlemelerin birlikte değerlendirilmek suretiyle yorumlanması gerekmektedir.
26.07.2008 tarihinden önce 4/C maddesinde yapılan değişiklikten önce, .... payı , elektriği tedarik eden firmalar tarafından nihai tüketiciye satışı yapılan enerjiden elde edilen gayri safi satış hasılatından ( kdv hariç tüm fon , vergi ve paylar dahil ) %3.5 oranı (daha sonra %2 ) tutarındaki payı ..... kurumuna intikal ettirilmekteydi. Bu .... kurumuna intikal ettirilen .... payı tedarikçi firma tarafından tüketicilerle yapılan aralarındaki sözleşme hükümlerine göre yansıtılabilmekte ve en son tüketen üzerinde bırakılmaktaydı. İkili sözleşmelerle tedarikçiden ...... paylı olarak elektriği satın alan .... ler de katılımcıları olan firmalara ..... payınıda enerjinin maliyetine dahil ederek katılımcılarına satışını yapmakta ve ayrıca .... olarak elektrik bedeline ilave ettikleri dağıtım bedeli , iletim bedeli gibi maliyet unsurlarınında ilavesiyle satışını yapıp; alım maliyeti dışında kalan fark gayri safi satış hasılatı üzerinden de ... payını ödeyip, katılımcı firmalara sonuçta yansıtarak elektrik faturalarına dahil etmekteydi. Uygulamada, .... ler tarafından gayri safi satış hasılatı üzerinden hesaplanan .... payının mükerrer olmaması için; tedarikçi firmanın gayri safi satış hasılatı üzerinden hesaplayarak ... ye intikal ettirilen tutar, ... tarafından toplam bedel üzerinden hesaplanandan mahsup edilerek, kalan bakiye tutar .... tarafından ... ye intikal ettirilmiştir.
.....
Zaten, düzenlenen faturalar ile kurumlar arasında yapılan yazışmalardan da anlaşılacağı üzere; ....., söz konusu .... paylı enerji bedelini aralarındaki sözleşmeler ve Kanun gereği satıcı firmalara fatura karşılığında ödediği gibi, 2008 yılı kanun değişikliğinden önce ..... payı ödemesine ilişkin matrahın içinde "iletim, dağıtım ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedeller de" bulunduğundan, bu bedellerle ilgili olarak katılımcılarına fatura düzenlemekte ve ayrıca ... kurumuna da beyanname düzenlemek suretiyle satılan elektrik üzerinden .... payı ödemekteydi.
Davacı (....), hem satıcı(tedarikçi) şirkete satın aldığı elektrik bedeli için düzenlenen faturada gösterilecek olan .... payını kendisine yansıtılmış haliyle , hem de nihai tüketici sayılan katılımcılarına dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi olarak yaptığı elektrik satışından .... payı hesaplanarak ..... kurumuna ödemede bulunması durumunda mükerrerlik söz konusu olacağından, bu hususun düzeltilmesini üst kuruluşlardan talep etmiştir.
Nitekim 3093 sayılı Kanunun 4/C maddesin de değişiklik yapan 5784 sayılı Kanunun 11. maddesi ile; "...Organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri, serbest tüketici olarak tedarikçilerden katılımcıları için temin ettikleri enerjiye ilişkin olarak Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna ayrıca pay yatırmaz." şeklindeki değişikliğin ..... Genel Kurulundaki görüşmeleri sırasında (TBMM Genel Kurul 23. dönem 2. Yasama yılı 127. Birleşim 08.07.2008 tarihli görüşme tutanağı) Yürütme organınca bu değişikliğe niçin gerek duyulduğu "...burada verginin de bu şekliyle dublikasyonunu önlemek açısından özellikle Organize sanayi bölgelerinin dağıtım hakkı kazandıktan sonra ,elektrik dağıtımında , alırken ödediği .... payını müşterisine intikal ettirirken aradaki farktan ..... fonu alınıyordu .Bu kanun tasarısının kanunlaşmasıyla beraber bu alınmamış olacak ...." denilerek, bu düzenlemenin amacının, tedarikçilerce, (... lerin elektrik alımı sırasında) .... payının faturada gösterilerek tahsil edilmesiyle, .... ye intikal ettirileceğinden; ... lerin ..... paylı olarak satın aldıkları ve katılımcılarına yansıttıkları bedel (ve bu bedele ilave edilen iletim, dağıtım ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedeller )üzerinden yeniden mükerrer olarak ... payının alınmasına engel olunmak olduğu açıklanmış bulunmaktadır.
Yapılan kanun değişikliği ile de, Anayasanın 73.Maddesi kapsamında vergi benzeri mali yükümlülük ( Dolaylı vergi benzeri ) olan ..... payının tahakkuk ve tahsilindeki bu karışıklığa son vermek istenmiştir. Değişiklik içeren (4/C Md.) Maddenin 1.Cümlesinde Nihai tüketiciye elektrik enerjisi satışı yapan lisans sahibi tüzel kişilerin ..... payı matrahından "iletim, dağıtım ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedeller" çıkartılmakla birlikte, elektrik enerjisi satış bedelinin %2"si tutarındaki payı faturalarında ayrıca göstererek, bu kapsamdaki bedelleri ....... intikal ettireceği vurgulanmış bulunmaktadır. İkinci cümlesinde ise , Organize Sanayi Bölgeleri tüzel kişiliklerinin, serbest tüketici olarak tedarikçilerden katılımcıları için temin ettikleri enerjiye ilişkin olarak.....ayrıca pay yaptırmaması gerektiği hususuna işaret edilmiştir. Davacı (....), maddenin 1.fıkrasıyla getirilen düzenleme ile, nihai tüketici .... olarak aldığı elektrik bedeliyle ilgili, davalı tedarikçinin faturasında gösterdiği .... payını ödeyecek, katılımcılarına yansıtacaktır.
....
İkinci fıkra hükmü gereğince de, değişiklik öncesindeki gibi ayrıca bir beyanname düzenleyerek kendisinin katılımcılarına yaptığı satış bedeli ile alış bedeli arasında oluşan fark tutarı üzerinden 2. defa mükerrer olarak ..... payı hesaplayıp .... kurumuna yatırmayacaktır. Böylelikle katılımcılarına yapılan satış bedeli içinde bulunan ... payı dışında ... lerin ayrıca 2. defa (kanundaki ifadesi ile "ayrıca ") .... payı ödemesi yapmaları önlenmiş olmaktadır. Dolayısıyla, yasa koyucunun ikinci fıkrayı düzenlemekteki amacı; davacı .... ... payı ödemekten muaf tutmak değil, katılımcılarına satış işlemini
... payından istisna tutarak .....paylı olan enerji bedeli ve bu bedele ilave edilen tutarlar üzerinden mükerrer olarak TRT payı ödemesinde bulunulmasının ve beyanname verilmesi gerekliliğinin önüne geçilmesine, yukarıda bahsedilen uygulamadaki karışıklığın giderilmesine yöneliktir. Nitekim, bu 4. Maddenin C fıkrasının 2. cümlesinin, Lafzi yorumla, hiç amaçlanmadığı halde uygulamada .... lerin tamamen .... payından muaf olduğu izlenimi uyandırır şekildeki yoruma müsait olduğu görülerek, 11.09.2014 tarihli ..... de yayımlanan 6552 sayılı kanunun 144. maddesi ile (Kanun değişikliği gerekçesinde de bu fıkranın uygulanmasına ilişkin hukuki ihtilafların ortadan kaldırılmasının amaçlandığı da belirtilerek) kaldırılmıştır.
Somut olayda; dağıtım lisansı sahibi olan davacı (....), ...... olarak dava konusu dönemde, tedarikçisi davalı şirketten katılımcıları için satın aldığı elektrik bedeli için, bu satış karşılığı düzenlenen faturalarda gösterilen ..... payını; 3093 sayılı ....... Kanunu"nun 4/C maddesi gereğince, davalı tedarikçiye ödemekle yükümlüdür. Yasa değişikliği ile, davacı ..... için, satın aldığı elektrikten dolayı bir muafiyet veya tedarikçiden elektrik satın alınması işleminde ..... payından istisna getirilmediğinden; dolayısıyla, davacının, davalı tedarikçi şirkete elektrik satın alınması sırasında faturada gösterilen .... payı ödemesinde hukuka aykırılık bulunmadığından; ödenen paranın geri istenilmesi de söz konusu olamaz.
Dava dilekçesinde, elektrik satın alınması sırasında düzenlenen faturada gösterilen ... payının satıcı /davalı tedarikçi şirkete ödenen (tedarikçi tarafından ise .... ye intikal ettirilen ve davacı ..... tarafından ise yönetmelik hükümlerine göre katılımcısına elektrik satışı sırasında enerji maliyet bedeli içinde yansıtılan) dışında elektriğin katılımcılara satışı sonrasında satış bedeli üzerinden "ayrıca" .... kurumuna aynı enerji için 2. defa- mükerrer- olarak .... payı ödemesi yapıldığı, beyanname düzenlendiği veya fazladan ödeme de bulunulduğu iddia edilmediğine göre, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre de iade talebinde bulunulamaz.
O halde, mahkemece; davacının, 3093 sayıl..... 4/C maddesinde, 26.07.2008 tarihinde yapılan değişiklikle, kendilerine (.... lere ) ..... payı ödemesinden muafiyet getirildiği iddiası yanılgılı yoruma dayalı olup, bu değişiklikle getirilen düzenlemenin lafzi , tarihsel ve gai yorumuna göre ise , davacının bu iddiasında haklı olmadığı kabul edilerek; davanın reddine karar verilmesi gerekirken, 2008 yılındaki yasa değişikliği ile davacıya ...... payından muafiyet getirildiğinden bahisle, yazılı şekilde davanın kabulüne ilişkin hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
.....
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.10.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

.....